×

Concert

24 februari 2019

Prachtig geanimeerd concert Mariza in De Doelen

mariza22

Vanaf de eerste noot had de onbetwiste fadoster Mariza het publiek in de Grote Zaal van De Doelen, Rotterdam, in haar ban. Het zou een hele mooie avond worden waarin ze veel nummers van haar laatste titelloze album zou zingen maar ook van haar eerste album Fado Em Mim (2001), van Terra (2008) en Mundo (2016). Tijdens dit optreden liet Mariza zien en horen hoe ze de grenzen van de fado weet op te rekken zoals ze dat ook op haar albums doet. Met invloeden uit de Lusofone (Portugeestalige) muziek en popmuziek.

Ze begon met een traditionele fado van haar eerste album: Loucura. Gekleed in een prachtige lange glinsterende jurk wist ze meteen het publiek in haar ban te krijgen door de emotionele range die ze met haar stem weet uit te drukken. En ze had ook vijf geweldige begeleiders om zich heen: Pedro Joia (gitaar), José Manuel Neto (Portugese gitaar), Fernando Araújo uit Angola (akoestische bas), Vicky Marques (drums en percussie) en João Frade (accordeon). Voor het eerst hoorde ik tijdens een concert van Mariza een accordeon weerklinken en de klankkleur van dit instrument paste prima bij Mariza’s repertoire waarin ook haar Afro-Portugese achtergrond (Mozambique) goed te horen is.

En ook al versta je de teksten niet, de emotie die Mariza in haar muziek tot uitdrukking brengt, komt heel goed over. Sou (Rochedo) van het nieuwe album zorgde meteen al voor een kippenvelmoment. Zoals meestal tijdens haar concerten bewoog en danste Mariza over het podium. Al zingend zwaaide ze naar het publiek. Ze vertelde dat het tien jaar geleden was dat ze voor het laatst in Rotterdam optrad. Tijdens Sem Ti van het album Mundo, een fado over een onmogelijke liefde, leek het alsof ze een gesprek voerde met een geliefde. De glinsterende glitter-achtige belichting voegde daar een extra dimensie aan toe. De belichting was sowieso tijdens het hele concert erg mooi en kleurrijk: geel, blauw, rood!

mariza

Net als op het nieuwe album had Semente Viva een dramatische ondertoon, nu niet door de cello van Jacques Morelenbaum zoals op het album, maar door de accordeon. Heel ontroerend was Quem Me Dera van de Angolese zanger/componist Matias Damásio dat wordt gekenmerkt door een dromerige sfeer. Met zinnen als ‘Declamo os poemas mais lindos do universo (declameer de mooiste gedichten van het universum)’ en het omarmen van ‘outono verão e primavera (herfst zomer en lente)’ wordt deze sfeer kracht bij gezet en Mariza zong het zo indringend dat je hier als publiek in mee kon gaan.

De eerste keer dat ik Mariza Beijo de Saudade hoorde zingen was in Madrid tijdens de presentatie in 2008 van Terra. Ze zong het toen net als op dit album met Tito Paris, de prins van de Kaapverdische muziek. Het nummer is geschreven door de Kaapverdische dichter B.Leza en Mariza zong het ook zonder Tito Paris weer geweldig. Ze kondigde het aan als de verbinding tussen Lissabon en Kaapverdië en wie zoals ondergetekende op beide plekken is geweest kan die verbinding nog sterker voelen. Op een bijzondere manier eindigde ze het nummer: door zittend op haar hurken een denkbeeldig blaadje van haar handpalm te blazen. Dit is ook kenmerkend voor Mariza’s optreden: ze zingt niet alleen, ze beeldt uit, ze danst en spreekt het publiek toe, laat ze meezingen zoals in Triguerinha ( van haar nieuwe album) en bouwt dat meezingen ook heel zorgvuldig op. En zoals tijdens de aankondiging van Chuva (van Fado Em Mim) waarin ze vertelde dat vanaf haar eerste optredens bijna twintig jaar geleden het publiek om dit nummer vroeg en als ze het ‘n keer niet zong dit op sociale media werd uitgesproken. Ze vertelde dit met een humoristische ondertoon om vervolgens Chuva te gaan zingen.

mariza44 Of zoals tijdens de aankondiging van Oração (Gebed). Het is de eerste keer dat ze zelf een fado tekst heeft geschreven, voor het nieuwe album. “Er zijn dagen dat ik dit niet kan zingen, maar ook dat ik het wel kan zingen,” zei ze. Gelukkig kon ze het in De Doelen wel, zong het ingetogen, ging de diepte in, en die voelde je als publiek.

En toen volgde Barco Negro, in 1954 voor het eerst opgenomen door de grootste fadozangeres aller tijden: Amália Rodrigues (1920-1999); en oorspronkelijk geschreven door twee Brazilianen. Het slagwerk is hier heel belangrijk en Vicky Marques zette het in op zijn drums met een liggende cajón erin. Hij speelde heel gevarieerd, wisselde regelmatig het ritme. Het publiek klapte mee, even was Mariza niet te zien, alleen Vicky en toen zij begon te zingen weer wel. Het was in feite een lange intro die even stil viel. Het publiek klapte, maar toen ging het weer verder. Niet verrassend voor degenen die deze traditional kennen.

Tijdens de drumsolo in Amor Perfeito danste Mariza over het podium, daarna volgde Fado Errado, ook een lekker pittig nummer, en Rosa Branca van Mundo. Ze legde het publiek uit dat als je een geliefde hebt je een witte roos (rosa branca) moet plukken en die tegen je borst moet houden. En ze liet het publiek deze zinnen meezingen: ‘Colha a rosa branca, ponha a rosa ao peito’ (pluk de witte roos, hou de roos tegen je borst). Ze bracht hier veel humor in, deed zelfs voor hoe je de tekst kan playbacken. ‘Let’s have fun’ riep ze tenslotte en toen volgde een mooie vorm van publieksparticipatie.

Ze sloot het concert in eerste instantie af met Primavera, een traditionele fado van Fado Em Mim, maar kwam terug voor een zeer terechte toegift met É Mentira van haar laatste album en Ó Gente Da Minha Terra. Haar dankbare handreiking naar het Nederlandse publiek was zonder meer geweldig. Want in feite heeft ze het hier over ‘de mensen van mijn land’ en dat is Portugal. Maar toen ze Fado Em Mim had opgenomen, wilde het Nederlandse label World Connection het uitbrengen. Ze begreep toen niet dat een Nederlands label geïnteresseerd zou zijn in Portugese muziek maar het gebeurde wel en World Connection haalde haar ook voor optredens naar Nederland. “Niet alleen de mensen uit mijn land maar jullie allemaal hier aanwezig behoren tot ‘ó gente de minha terra’” zei ze. En vervolgens ging ze het podium af en liep al zingend de gangen van de Grote Zaal in, schudde mensen de hand of zwaaide naar ze; en sloot op die innemende wijze dit prachtige geanimeerde concert af.

mariza66

Foto’s: Joke Schot

Lees meer over fado in onze special: