×

Concert

13 december 2016

Nieuwe kleuren van Colombiaanse muziek in Bimhuis

Geschreven door: Rik van Boeckel

guafa-trioHet eerste Festival Colores Colombia vond afgelopen weekend plaats in het Bimhuis, De Doelen en het Bijlmerparktheater. In het Bimhuis maakten Guafa Trio en La Jagua van het festival een waar muzikaal feest. Het Guafa Trio uit Bogota geeft aan de traditionele Colombiaanse muziek een nieuwe verfrissende twist, de muziek is van hoge kwaliteit. Het jeugdige uit meer dan 10 musici bestaande La Jagua is afkomstig uit het zuidwesten van Colombia en mengt de muziek van de Andes met die van de Colombiaanse kustgebieden. In het Bimhuis wordt het feest bij hun unieke melange, bijna niemand kan meer blijven zitten bij de opzwepende melodieën en ritmes van de groep.

Het festival is een initiatief van de in de Nederland wonende Colombiaanse percussionist Jaime Rodriguez (Rumbatá) en het Bimhuis. Jaime kent beide groepen uit Colombia en haalde ze nu dus naar Nederland. In ons land is vooral de cumbia bekend als muziekstijl uit Colombia. Maar het Guafa Trio speelt andere stijlen, vooral de joropo maar ook bambuco, pasillo, tonada en bomba criolla. Het trio speelt instrumentale muziek uit midden Colombia (Andes) en het oostelijk deel (Los Llanos Orientales).

Muzikaal leider Ignacio Ramos, een uitmuntende dwarsfluitist, legde het publiek na het opzwepende eerste nummer uit dat deze compositie van Leon Cardona gebaseerd is op de muziek uit de ‘llanos’ (vlaktes) die het grensgebied van Colombia en Venezuela vormen. In de tweede track Pasillito valt vooral het samenspel tussen de cuatro llanero ( een Colombiaans snaarinstrument, gelijkend op een kleine gitaar) en de elektrische bas op. De cuatro, bespeeld door Cristian Guataquira, komt in veel Zuid-Amerikaanse landen voor, en geeft de muziek van het Guafa Trio een zeer lichtvoetige klankkleur mee. Ignacio Ramos laat horen dat hij ook door klassieke muziek beïnvloed is en bassist Javier Mesa voegt er jazz en fusion invloeden aan toe.

Jaime Rodriguez en het Guafa Trio

De muziek van het Guafa Trio is zeer gelaagd, soms gecompliceerd en wordt gekenmerkt door een gevarieerde dynamiek. Voeg daar de traditionele basis aan toe en er ontstaat een nieuwe muzikale klankkleur. Wat me eind oktober op de wereldmuziekbeurs de Womex in Santiago de Compostela al opviel is dat Zuid-Amerikaanse groepen hun traditionele muziek volop mixen met westerse en andere niet-westerse stijlen. Dit geldt zeker ook voor het Guafa Trio.

Ze spelen veel repertoire van hun laatste album Tempo Nuevo (2014) zoals Entreverao Jarocho ( joropo), Rio Cali (pasillo), Samita (tonada), Zumba Trío (joropo). Regelmatig laat het trio de lichtvoetige subtiele en relaxte cadans van hun muziek plots overgaan in snelle door de cuatro ingezette stukken. De ijle tonen van de dwarsfluit roepen soms beelden op van vlaktes en bergen die wij niet kennen. De diepdonkere atmosferische bassound contrasteert vaak mooi met de sprankelende klanken van de cuatro. En dan is er ineens een prachtige dwarsfluitsolo waarin Ignacio Ramos een spannend verhaal vertelde. Al met al is het optreden van het Guafa Trío er een van puur luistergenot.

La Jagua

Na de pauze is het de beurt aan de 11-koppige formatie La Jagua uit de provincie Cauca in het zuidwesten van Colombia, niet ver van de grens met Ecuador. Hun muziek behelst een ontmoeting tussen marimba, diverse fluiten, accordeon, blaasinstrumenten (sopraansax, trombone, tuba), diverse percussie-instrumenten en zang uit de Andes maar ook uit de Afro-Colombiaanse regio’s. En nader omschreven wordt het als Nueva Música Colombiana, al zijn de traditionele elementen zeer sterk. Nummers met titels als La Voz del Mundo, Dame la mano Juancho, Soy Cantora en Macaco mata el Toro passeren de revue.

Het begint met de marimba, waarna de indringende stem van de zangeres over het podium knalt. En het swingt al snel de pan uit, het is alsof je als toeschouwer deelneemt aan een traditioneel Colombiaans feest. Het duurt even voordat het Bimhuis publiek uit de stoelen opveert maar dan gaat het los, zelfs in een kortstondige polonaise. Tijdens een percussiestuk wordt een vraag-en antwoordspel met het publiek opgevoerd, dit herhaalt zich later ook in klanken, geregisseerd door de zangeres. Van de ingenieuze en kleurrijke melodieën van het Guafa Trio naar de even kleurrijke feestmuziek van La Jagua, het kan een geslaagd contrast genoemd worden. Dit eerste Colombiaanse festival in Nederland is zeker voor herhaling vatbaar!