×

Concert

19 juni 2018

Kaapverdisch Sodade Festival zeer gevarieerd

Geschreven door: Rik van Boeckel

Het Sodade Festival vond dit jaar voor de derde keer plaats in diverse zalen van De Doelen in Rotterdam. En voor de eerste keer over 2 dagen: zaterdag en zondag 16 en 17 juni. Het festival biedt elke keer een overzicht van bekende en onbekende Kaapverdische artiesten. Sommigen zijn bekend onder de Rotterdamse Kaapverdianen maar niet bij het Nederlandse publiek. Het was vaak een genot om naar de Kaapverdische muziek uit Kaapverdië en Rotterdam te luisteren.

img_4414Dag 1

De optredens vonden plaats over diverse zalen van De Doelen: de Grote Zaal (Sodade), de Jurriaanse Zaal (Morabeza), Willem Burger Hal (Matiota) en Arcadis (Alegria). Ook was er de markt: Sucupira, genoemd naar een markt in Praia, de hoofdstad van Kaapverdië op het eiland Santiago. Sinds ik afgelopen winter voor ‘t eerst op de Kaapverdische eilanden Sal, São Vicente, Santo Antão en Santiago ben geweest, kan ik dieper in de muziek duiken en herken meer!

Trio Sodade

Trio Sodade

Floor Polder. Foto: Eric van Nieuwland

Floor Polder

Het eerste optreden was van Trio Sodade. Het trio bestaat uit de Rotterdams/Kaapverdische gitarist Paulo Bouwman, de Portugese drummer Marco Santos en de Nederlandse dwarsfluitiste Floor Polder. Dit trio gaat graag het experiment aan en zoekt de connectie tussen Kaapverdië, Portugal en Brazilië. Het was een lekker relaxte openingsact van het festival. Het trio trad ook aan als begeleider van de in Spijkenisse wonende Kaapverdische zangeres Arlinda Lima, aangevuld met de Portugese bassist Tony Lameirinhas. Zij zong een aantal mooie liederen van haar album Inspiraçao Di Nha Coraçao. Arlinda schrijft al haar songs zelf, zingt morna’s en coladeira’s. Ze begon in de Jurriaanse Zaal met het heerlijk klinkende Praia d’Matiota om te vervolgen met de morna Odjinho Maguado, waar drummer Marco Santos de cavaquinho speelde, dat sprankelende klinkende snaarinstrument dat zowel in Kaapverdië als Brazilië wordt gespeeld. Bij het begin van het optreden was het nog rustig in de zaal maar bij het uptempo nummer Cinema kwam het publiek al dansend binnen. De coladeira stijl is ook beïnvloed door de muziek uit Brazilië en Cuba en leent zich goed om op te dansen.

Arlinda Lima

Naar een morna zul je aandachtig moeten luisteren, de stijl is verwant aan de fado, deelt daar het gevoel van sodade / saudade mee en draagt volgens Tey Santos, drummer / percussionist van wijlen Cesária Évora, het ritme van de tango in zich. Dat vertelde hij mij tijdens een ontmoeting in Mindelo, de hoofdstad van São Vicente. Paulo Bouwman, die tijdens het festival vaak zou optreden, verhuisde voor Cretcheu van de gitaar naar de piano. Dit was een erg fraaie bewerking van het lied van fado koningin Mariza. Arlinda zong het heel gevoelig. Daarna was het tijd voor de meest dansbare nummers van haar album: Vive ma bó en Oi Cabo Verde. ‘Denk nooit aan wat je niet wilt maar aan wat je wel wilt,’ gaf de zangeres als advies mee aan het publiek.

Djosinha

Ondertussen trad Grupo Carnavalesco Monte Sossego op in de Grote Zaal. Zoals de naam van de groep al aangeeft, was het daar groot feest met zeer kleurrijke in hoepelrokken geklede danseressen. Daarna was het genieten en ook lachen bij de oudere zanger Djosinha die al zingend en dansend regelmatig het publiek in ging. Hij is bekend van de groep Voz de Cabo Verde. Hij zong soms een mooie romantische ballade. In de Jurriaanse Zaal was er op dat moment de Kaapverdische hiphop van Rapaz 1000 Juiz, met een zangeres die soms aan Lauryn Hill deed denken. Daarna kwam zanger/gitarist Frans Silva. Zijn optreden begon met drie vrouwen die de batuque speelden, de meest Afrikaanse Kaapverdische muziekstijl waarbij de vrouwen op matjes tussen de knieën het ritme spelen. Daarop kwam Silva met een trommel van de cola sanjon stijl het podium opstormen. Met de band speelde de gitaarspelende Silva rustige nummers die door de inbreng van de scattende achtergrondzangeressen en door de bugel en saxofoon vaak een jazzy karakter kregen. Ondertussen kon je Silva op het projectiescherm achter het podium door Cidade Velha zien wandelen. Deze stad op het eiland Santiago was de eerste stad die door de Portugezen op Kaapverdië werd gesticht.

Mirri Lobo
Het optreden van Mirri Lobo in de Grote Zaal was een van de mooiste van de eerste dag van het Sodade Festival. Wat een prachtige stem heeft deze zanger. Onder andere begeleid door Toy Vieira (piano, cavaquinho), Paulo Bouwman, Miroca Paris (percussie) en Manu Ramalho (bas) zong hij nummers van zijn album Caldera Preta zoals Criola en Encmenda de Terra. Zijn songs zijn lyrisch en raken door de diepgaande zang. De violiste voegde een bijzonder mooie klankkleur toe aan Lobo’s muziek.

Elaine da Silva Marco Santos Djocy Santos. Foto: Eric van Nieuwland

Elaine da Silva Marco Santos Djocy Santos. Foto: Eric van Nieuwland

Paulo Bouwman zat even later weer op het podium van de Jurriaanse Zaal bij het optreden van Djocy Santos. Deze zangeres is geïnspireerd door Sade en Whitney Houston en dat hoor je goed terug in haar soulfulle manier van zingen. Zachtmoediger dan die van Amerikaanse soulzangeressen. Ze bracht nummers van haar album Mulher zoals Mãezinha, Ben Ma Nos, Nova Bonita en Casa d Mama. Met Elaine Da Silva zong ze het schitterende duet Luz met de maan op het scherm geprojecteerd.

In de Willem Burgerzaal liet Nelson Freitas lang op zich wachten. Zijn combi van cabopop, hiphop en kizomba is zeer populair onder Kaapverdische jongeren, de zaal is dan ook afgeladen vol. Op het scherm verschijnen de woorden King of the World, een van zijn nummers. De tekst is tijdens het optreden mee te lezen. Ik moet terugdenken aan reggaetónster Don Omar die zichzelf King of Kings noemde. Dan zie ik toch liever Jorge ‘Rasta’ Lizardo met Delidel Touch, de Rotterdams / Kaapverdische reggaeband die al 30 jaar bestaat. Jorge heeft in zijn uitstraling wel iets van Bob Marley wiens boodschap hij uitdraagt in het Kaapverdisch/Creools. Dit Kaapverdische reggaefeestje in de Jurriaanse Zaal duurde tot in de late uurtjes.

Mariana RamosDag 2

Dag 2 heb ik maar kort meegemaakt maar onze fotografe Wendy Hoogendijk zorgt voor een mooie fotoreportage. De dag begon met een fraaie modeshow van Bia Dsgn die muzikaal deels werd begeleid door Steven Brezet, percussionist van Koffie, en Yannick van ter Beek. Ook werd tijdens de show op de catwalk Brincar de Casamento van Sara Tavares’s nieuw album Fitxadu gedraaid. Muzikaal begon de zondag met een lekkere opener van Nilton Ramalho in de Willem Burgerzaal. Een warme soulfulle groove golfde door de nog halfvolle zaal. Tegelijkertijd trad zangeres Mariana Ramos op in de Grote Zaal. Ze werd begeleid door Paulo Bouwman, Toy Vieira, Miroca Paris, Thierry Jean Pierre (bas) & Jessica Ramos (zang). Ze zong coladeira’s en een prachtige morna. Paulo Bouwman gaf een fantastische solo. Accordeoniste Maryll Abbas zaterdag ook te horen bij Djocy Santos, kleurde een van Mariana’s liederen met kleurrijke klanken terwijl de zaal op de vroege zondagavond langzaam vol stroomde.

Na Mariana’s optreden volgden er nog optredens van Djarilene Paris, Conjunto Carlos Matos, Johnny Ramos en de Rotterdam Philharmonic Banda met diverse Kaapverdische artiesten:

Djarilene Paris. Foto: Wendy Hoogendijk

Rotterdam Philharmonic Banda

Foto’s: 1, 4, 7 & 8 door Eric van Nieuwland
9, 10 & 11 door Wendy Hoogendijk
2, 3, 5 & 6 door Rik van Boeckel