×

Interview

11 juni 2016

De nieuwe Mariza

Geschreven door: Rik van Boeckel

Het is meer dan vijf jaar geleden dat de Portugese fado koningin Mariza haar laatste album uitbracht. Fado Tradicional (2010) liet vooral fado’s horen die ze kende uit haar kindertijd. Op haar zesde album Mundo incorporeert ze verschillende stijlen zoals de tango en de Kaapverdische morna in haar fado concept en zingt ze twee nummers in het Spaans. De cd werd net als haar vierde album Terra (2008) geproduceerd door de Spaanse flamencogitarist Javier Limón en laat een nieuwe rijpere Mariza horen.

Mariza

“Mundo betekent wereld maar ik koos niet voor die titel omdat ik over de hele wereld concerten heb gegeven,” vertelt Mariza. “Het is een uitnodiging aan al die mensen die van mijn muziek houden om mijn nieuwe wereld binnen te treden, de nieuwe Mariza te leren kennen. In de vijf jaar dat ik geen album uitbracht, is er zoveel veranderd. Ik ben getrouwd, heb een zoon gekregen: Martim. Ik heb nu de zorg voor mijn gezin. Ik ben nu een andere Mariza.”
Tegelijkertijd voelde Mariza de druk om weer te gaan zingen en een nieuw album op te nemen. “Ik heb muziek nodig om te overleven. Ik vroeg me af hoe ik concerten zou kunnen geven terwijl ik een baby heb. Het was makkelijker dan ik dacht.”

De componisten en dichters die voor Mariza schrijven, werden echter nerveus. “Ze pushten me om een nieuw album op te nemen maar ik zei: nee, ik ben er niet voor in de stemming. Na een geweldig concert in Duitsland voelde ik dat ik nieuwe gevoelens wilde uitdrukken met mijn stem. Toen besefte ik dat het tijd werd een nieuw album op te nemen.”

Javier Limón

Mariza heeft met verschillende producers gewerkt maar de enige naam die haar meteen te binnen schoot was die van Javier Limón. “De platenmaatschappij kwam met verschillende namen maar zijn, naam bleef steeds in mijn gedachten: Javier Javier….Sinds de opnames voor Terra zijn we bevriend. Ik heb hem gebeld, vroeg of hij tijd had. Hij zei: ook al heb ik geen tijd, ik ga het regelen, het is een grote eer om met jou opnieuw een album op te nemen.”

Mariza nam Mundo zomer 2015 op in Limón’s studio in Madrid. Hij schreef een heel aangrijpend nummer voor Mariza: Alma (ziel). “Javier schreef het speciaal voor mij. Hij weet veel over mijn leven. De song gaat over een vrouw die op zoek is naar haar ziel die ze is kwijt geraakt. Javier schrijft bijvoorbeeld: de straten zijn leeg en ook al zie ik mensen, jou zie ik niet. En als ik je probeer te vinden op een plek waar oude mannen fado zingen, zie ik je niet. Tenslotte vindt de vrouw haar ziel omdat ze zo geliefd is.”

Spaans

Limón schreef het lied in het Spaans. Voor Mariza is het geen probleem in het Spaans te zingen, ze kent de taal. “Mijn grootvader en vader hebben in Venezuela gewoond. Ik zing nog een ander lied in het Spaans. Mijn vader vroeg mij of er een tango of milonga bestaat waarin wordt gezongen over Portugal. Ik ging er naar op zoek en vond Caprichosa, ooit gezongen door tango zanger Carlos Gardel. ” Het lied gaat over een wispelturige Portugese vrouw om wiens hand wordt gevraagd omdat de aanbidder met haar fado wil horen. Zo brengt Mariza tango en fado bij elkaar. Hetzelfde doet ze met de Kaapverdische morna in Padoce de Céu Azul. Mariza: “In Lissabon wonen veel Kaapverdianen. Zij houden van mijn muziek.  Ik werk vaak samen met Kaapverdische musici. De morna is voor mij iets heel natuurlijk. Zo probeer ik ook mijn Afrikaanse roots (Mozambique) te onderzoeken.”

Happy fado

Mariza nam ook liederen op van fado legendes als Alfredo Marceneiro en Amália Rodrigues. Op elk album van haar zingt ze een fado van Amália, op Mundo is dat Anda o sol na Minha Rua ( De zon wandelt door mijn straat). “Dit is een happy fado. Het speelt zich af in kleine gemeenschappen. Als de zon in de smalle straten schijnt, wordt iedereen daar vrolijk.”
Alle componisten en dichters die meewerkten aan Mundo schreven speciaal voor Mariza. “Ze kennen mij en schreven songs die bij mijn stem passen. Ze werkten of eerst vanuit de tekst of vanuit de muziek. Het was voor mij een verrassing waar ze mee zouden komen..”
In Tiago Machado’s Melhor de Mim (Het beste van mij) zingt ze de regels: “Soms als we verliezen, moet het beste nog komen.” Mariza: “Als God een deur sluit, opent hij altijd een raam.” Als ik Mariza vraag naar de persoonlijke achtergrond van deze fado, is haar antwoord: “Heel dit album is persoonlijk. Zoals Meu Amor Pequenino, geschreven door de belangrijke Portugese zanger Rui Veloso. Hij schreef het voor mijn zoon.” Het is het intieme slotakkoord van een album dat voor een gelukkige Mariza een nieuw begin betekent. Mundo klinkt slechts in enkele nummers traditioneel, maar Mariza verlegt op een heel natuurlijke en persoonlijke manier de grenzen van de fado.