×

Concert

15 oktober 2018

ColorEs Colombia 2018 zeer gevarieerd festival

Geschreven door: Rik van Boeckel

Tijdens de tweede editie van het ColorEs Colombia festival traden twee Colombiaanse groepen op met een verschillend muzikaal karakter: het Samuel Torres Sextet rond de in New York wonende meesterpercussionist Samuel Torres; en de groep Alé Kuma die de relatie tussen de AfroColombiaanse en de Congolese muziek onderzoekt en voor het project en album De Palenque A Matonge de in Brussel wonende Congolese gitarist Dizzy Mandjeku heeft uitgenodigd. Written in Music was aanwezig bij het dubbelconcert zaterdagavond in het Bimhuis (13 oktober) en bij de muzikale ontmoeting van Alé Kuma met de Antilliaanse zangeres Izaline Calister en de Nederlands-Colombiaanse pianist Tico Pierhagen in het Bijlmerparktheater in Amsterdam Zuidoost (14 oktober).

Samuel Torres Sextet

Het optreden van het Samuel Torres Sextet in het Bimhuis werd voorafgegaan door de documentaire Tempo Rubato (2016) waarin wordt getoond hoe Samuel Torres terug gaat naar Colombia en onder andere reist naar de Caribische kust, naar het geïsoleerde dorp San Juan de Urubá. Daar ontmoet hij Emilsen Pacheco, de grootmeester van de Afro-Colombiaanse folklore, meester in de bullerengue stijl; de bullerengue is een traditioneel Colombiaans ritme dat oa wordt gespeeld op de tambor alegre, een traditionele drum. Hij verwerkte die invloeden in zijn album Forced Displacement. Interessant was ook om te zien hoe Colombiaanse jongeren zich bezig houden met de Afro-Colombiaanse folklore. En hoe Torres in New York de bullerengue overbrengt aan zijn leerlingen. Ook het geweld en de scheidslijnen tussen blank en zwart in Colombia komen ter sprake en de pijn die dit doet. Doordat Torres naar New York is verhuisd, verliest hij zoals in de docu wordt gezegd de melancholie.

Torres mixte op Forced Displacement de AfroColombiaanse muziek met invloeden uit de jazz en klassieke muziek en ziet dit album als een eerbetoon aan alle Colombianen die leden onder de burgeroorlog in zijn land.

Na deze zeer interessante documentaire volgde het optreden van Samuel Torres en zijn sextet. Met Torres zelf op conga’s en verder Andy Hunter (trombone), Bruno Bohmer (piano), Juan Camilo Villa (basgitaar) en Pablo Bencid (drums).

Torres begon heel subtiel met een dromerig stuk op de duimpiano, speelde vervolgens heel melodisch op vier conga’s en een fabrieksdjembé. Met de band erbij klonk het geheel echt als latin jazz zoals die veel in New York gespeeld wordt, met daarin een belangrijke rol voor de trombone. Na een syncopisch deel, aangedreven door de piano, liet Torres zijn kunnen op de conga’s horen wat hij tijdens het concert als bandleider uiteraard vaker deed. De Colombiaanse zangeres Maria Raquel zong vervolgens het mooie Agua’Bajo dat je gerust Afro-Colombiaanse jazz zou kunnen noemen. Minder jazzy en meer Afro-Colombiaans was de bambuco, een traditionele Colombiaanse stijl, waarin Indiaanse en Europese ritmes worden gemixt. Dit was een lekker lichtvoetig nummer. Vervolgens gaf Torres een sublieme solo op de maracas (sambaballen) waarin hij met de rechterhand het ritme speelde en met de linkerhand de accenten gaf. Uiteraard ontbrak de belangrijkste Colombiaanse muziekstijl de cumbia niet en Torres voegde daar ook de cumbia interpretaties uit andere Latijns Amerikaanse landen aan toe zoals die van Mexico en Peru. En zat het publiek tot dan toe nog rustig te luisteren, bij het laatste nummer veerde het op en begon te dansen.

Alé Kuma en Dizzy Mandjeku

Dat ging al snel verder tijdens het optreden van Alé Kuma en Dizzy Mandjeku waarin de soukous groove iedereen aanzette om te dansen. Alé Kuma speelde bijna alle nummers van het album De Palenque A Matonge, maar begon met een pakkende song die daar niet op staat: Por El Norte y El Sur. Bandleider Leonardo Gómez Jattin speelde op de fretloze bas. Er waren vier vocalisten onder wie Nidia Góngora, Paola Marquez en Malage de Lugendo. Behalve Dizzy Mandjeku, nog een gitarist en een saxofonist, en een sterke percussiesectie (drums, marimba, conga’s, bombo, tambor alegre).

In de muziek van Alé Kuma wordt de AfroColombiaanse muziek gekoppeld aan haar Congolese roots. Dat zorgde er zeker voor dat je als publiek niet stil kon blijven zitten. De soukousgroove was heel sterk in Nasinalapi Ndayi dat in de Congolese taal het Lingala werd gezongen.

Dizzy Mandjeku gaf er met zijn heldere gitaarspel nog een extra dimensie aan. De vier vocalisten bewogen soepel over het podium en zongen ieder apart solo gedeeltes. Si Me Miraras, Morena werd heel pakkend gezongen. Bolingo, mijn favoriet van het album, kreeg een heel lange uitvoering met diverse solo’s. Maar het werd zeker niet langdradig. Want Bolingo is een zeer aanstekelijk nummer.

Het feest ging zondagmiddag verderin een intiemere setting in het Bijlmerparktheater in Amsterdam Zuidoost. Met Latin Crossroads. Vier leden van Alé Kuma (Leonardo Jattin, Dizzy Mandjeku, zangeres Paola Marquez en percussionist Esmeris Solis) hadden zondagochtend met Izaline Calister en Tico Pierhagen gerepeteerd. Er werden afwisselend composities van Alé Kuma, Tico Pierhagen en nummers van Izaline Calister uitgevoerd. Net als in het Bimhuis werd begonnen met Por El Norte y Por El Sur. Het was niet te merken dat de musici elkaar nog maar net hadden ontmoet want het klonk als een geheel. Izaline en Tico voegden zich makkelijk naar de nummers van Alé Kuma en Dizzy Mandjeku en andersom was dat ook het geval zoals in Izaline’s lied Mi Pais (mijn land) over Curaçao dat ze zong in het Papiamento. Ze zong ook een teder lied over haar grootmoeder: Abuelita. In Canciones de Luna haalden Izaline en de in België wonende Paola samen herinneringen aan hun kindertijd op via het zingen van kinderliedjes waarmee ze opgegroeid zijn. Zonder de zangeressen werd een mooie compositie van Tico Pierhagen uitgevoerd: Aguabajo van het gelijknamige album uit 2016. Hierin was Tico’s jazz en klassieke achtergrond goed te horen. Dizzy Mandjeku voegde daar zijn heldere, soms snerpende gitaarriffs aan toe.

In Izaline’s calypso Carnaval de Zumba werd het vervolgens feest met zang in het Papiamento en een mix van Colombiaanse en Congolese muziek. Percussionist Esmeris Solis speelde bij al deze nummers de ene keer subtiel, de andere keer knallend op conga’s, bongo’s, tambor alegre, snaredrum en tom. Izaline speelde de beat op de shekeré.

Na de pauze ging het verder met Alé Kuma’s Cuando El Silencio Te Nombra en Tengo Un Dolor. En speelde Tico Pierhagen El Libuela waarin hij de bewegingen van de libelle muzikaal heeft vertaald, ondersteund door Leonardo Jattin op de fretloze bas; en door Paola Marquez die het heel mooi zong. Marquez is een zangeres met een groot bereik. Samen met Izaline zong ze het door Tico Pierhagen geschreven Esa Vez, dit werd een prachtig duet terwijl Pierhagen liet horen wat een geweldige pianist hij is.

Er werd afgesloten met Canción de Amor y Muerte en Si Se Quema El Monte met een gastrol voor de Colombiaanse zangeres Lina Andrea Rojas Gomez. En net als in het Bimhuis veerde het publiek op om te dansen. Het was de afsluiting van een zeer gevarieerd en geslaagd ColorEs Colombia Festival.

Foto’s: Margó Dalla