×

Recensie

Hiphop

21 mei 2019

Tyler, The Creator

Igor

Geschreven door: Steven Frölke

Uitgebracht door: Columbia

Igor Tyler, the Creator Hiphop 5 Tyler, The Creator – IGOR Written in Music https://writteninmusic.com

“I’m not a professional. Because I don’t know what I’m doing. I just do it.” Tyler, The Creator oogde haast beledigd, toen hij in 2014 door interviewer Larry King een “professionele” muzikant werd genoemd. Hij profileerde zich liever als een losgeslagen puber die zo ongefilterd mogelijk zijn diepste driften direct omzet naar een kunstwerk.

Die impulsieve houding is bepalend voor alle muziek die hij tot dan toe had gemaakt. Op zijn mixtape Goblin uit 2011 werden geniale momenten afgewisseld met haast onluisterbare horrorrap. Het was losgeslagen impulsiviteit zonder rem, dat enerzijds juist zó interessant was om te ervaren je het idee krijgt dat je tijdens het luisteren rechtstreeks in het hoofd van de rapper kan kijken – artistieke expressie op zijn puurst – maar anderzijds is een rem precies wat Tylers muziek nodig had. Meer zorgvuldigheid en precisie om de meesterwerken te maken die hij misschien wel in zich had.

Het losgeslagen horrorpersonage dat Tyler in zijn muziek naar voren bracht – ongetwijfeld geïnspireerd door Eminem – bracht hem ook de nodige controverse. Nog altijd mag hij niet naar Australië, Nieuw-Zeeland en het Verenigd Koninkrijk reizen, omdat hij een homohater zou zijn. Niet héél gek om te denken, als je puur en alleen kijkt naar zijn taalgebruik in zijn eerste muzikale werken. “I’m not homophobic … Faggot!”, zegt hij nog droogjes op Goblin.

Een paar jaar later is er weinig over van de grof gebekte, ‘homohatende’, grimmige personages van Tyler, The Creator. Op zijn veel serieuzere album Flower Boy uit 2017 verkondigde hij regelmatig te flikflooien met witte jongens, en later verklaart rapper Jaden Smith een relatie te hebben met Tyler. Maar veel en veel belangrijker: Flower Boy is prachtig!

“I really wanna sing, but my tone of voice is too deep to do what I want. So now I’m just listening to Isaac Hayes and Barry White and things like that just to see what they’re doing with their voice, but I hate rapping”, zei Tyler in hetzelfde interview met Larry King. Het zal hem slecht uitkomen dat hij er zo verdomd goed in is. Flower Boy was dan ook de perfecte uitweg voor Tyler. Het album wordt geïnterpreteerd als zijn eerste “serieuze” of “volwassen” album – dat het zeker ook is – maar volgens Tyler is dat simpelweg een logisch gevolg van het feit dat hij op het album zo min mogelijk wilde rappen, en dus met elke tekst zo veel mogelijk wilde zeggen met zo weinig mogelijk woorden. Flower Boy werd getekend door spaarzame maar rake teksten met eindeloos veel geweldige aanstekelijke refreins door gasten die wél kunnen zingen zoals Rex Orange County, Frank Ocean en Kali Uchis.

Maar goed. Het nieuwe album IGOR is zojuist uitgebracht, en voor je de eerste noot hebt geluisterd kan je er dus al een heleboel over kwijt. Met Flower Boy leek Tyler, The Creator een grote stap te hebben gezet als artiest; nu restte alleen nog een sterk opvolgend album om een status als een van de absolute sterkhouders van de moderne hiphop te legitimeren.

En dat is precies wat er gebeurd is. IGOR is niet alleen het sterkste album van Tyler, The Creator tot nu toe; het is een album dat de grenzen van hiphop verlegt. “Don’t go into this expecting a rap album”, schreef Tyler in een briefje dat hij bij uitkomen van het album de wereld inslingerde. Hoewel dat een beetje onzin is – IGOR is wel degelijk een rapalbum –, feit is dat de volwaardige rapverses van Tyler nog spaarzamer zijn dan op voorganger Flower Boy. De volle aandacht verschuift naar de productie, die ronduit geniaal is. IGOR is één grote stapel van synthesizers, synths, en nog een heleboel extra synthesizers – die met een uitstekend sounddesign komen. De opener van het album, IGOR’S THEME, begint met een enkel akkoord dat ruim een halve minuut aanhoudt, ademend en pulserend, spanning opbouwend, tot een geweldige drumsectie inspringt om wellicht de beste openingstrack van een hiphopalbum in te luiden sinds Kanye West’s Dark Fantasy uit 2010. Wanneer in de outro een adembenemende synthesizersolo intrede doet, is de toon voor het album écht gezet.

Ook op deze plaat vindt Tyler weer een paar manieren om wat te doen aan die stem van hem waar hijzelf zo’n godsgruwelijke hekel aan heeft. Je hebt natuurlijk de Flower Boy-manier: nodig een flinke stapel gastartiesten uit en laat ze zoveel en zo mooi mogelijk zingen, zodat je dat zelf niet hoeft te proberen. Op de eerdergenoemde opener hoor je Tyler eigenlijk helemaal niet (afgezien van een paar ad libs), maar verschijnt Lil Uzi Vert om te zingen. Op de rest van het album verschijnen ook nog artiesten zoals Solange (drie keer), Kali Uchis, Dev Hynes, Slowthai, Pharrell, Playboi Carti, Charlie Wilson, Jack White, Mild High Club, King Krule, Kanye West, onder andere. Geen enkele van al die artiesten verschijnen in de credits van het album, en bovendien zijn er weinig features die je op zou kunnen merken: alle gastbijdragen zijn zo naadloos verwerkt in het eindproduct dat het een ware zoektocht is om de features te herkennen.

Wanneer Tyler wél gewoon verschijnt op het album, past hij bijna altijd een nieuwe methode toe om zijn stemprobleem op te lossen: hij filtert alle lage tonen weg uit zijn stem, of duwt zijn stem een octaafje omhoog met pitchcorrectietechnieken. Op papier zou een volledig album met al die gekke stemmetjes doodirritant moeten zijn; in werkelijkheid geeft het een extra scherp randje aan een geluid dat op zichzelf al behoorlijk rauw en industrieel is.

Thematisch voelt IGOR ook meer dan ooit als een geheel, dat voornamelijk een gevolg is van de verhaallijn die door het album loopt. Van begin tot eind behandelen de nummers de verschillende stages in een moeizame relatie. Op EARFQUAKE wordt de protagonist overvallen door liefde die zijn leven door elkaar schudt als – je raad het al – een aardbeving. Alle andere nummers beschrijven de emotionele achtbaan die gepaard gaan met een mislukte romance: puur liefdesgevoel, verlatingsangst, obsessie, twijfel, verdriet. GONE, GONE / THANK YOU beschrijft in twee delen de frustratie van wegkwijnende liefde die je langzaam door je vingers voelt glippen, gevolgd door een dubbel gevoel van verslagenheid en dankbaarheid. De ijzersterke productie en prachtige achtergrondvocalen van het nummer voegen alleen maar toe aan het begin van de emotionele conclusie van het album.

“Thank you for the love, thank you for the joy
But I will never want to fall in love again
Thank you for the time, thank you for your mind
But I don’t ever want to fall in love again”

GONE, GONE / THANK YOU

Uiteindelijk sluit het album af met het geweldige ARE WE STILL FRIENDS?, waarmee ook het verhaal tot een einde komt. Tylers onbewerkte en imperfecte stem is precies het scherpe randje dat je verlangt naast het perfect gesamplede Dream van Al Green. Het nummer bouwt op naar een enerverende finale om een meesterwerk van een album passend af te sluiten.

Tyler, The Creator heeft een gouden formule gevonden die zijn wildste en radicaalste impulsen combineert met een strakke op de millimeter uitgemeten precisie. Directe artistieke expressie, verwerkt in een strak uitgemeten eindproduct. In een hiphoptijdperk waarin veel muziek ietwat moeiteloos in elkaar lijkt te zijn gestoken is dit werk een monument dat lang fier overeind zal blijven staan. IGOR is experimenteel en radicaal met de potentie om de grenzen van hiphop te verleggen. Alle vocalen zijn zachtjes gemixt en haast onherkenbaar gemaakt, in dienst van een meesterlijke productie. Ik fantaseer al over een nieuw hiphoptijdperk waar producers alleen nog maar belangrijker worden, waarin rappers hun stem zo vloeiend in de muziek verwerken dat het de fundering vormt voor de productie, in plaats van andersom. IGOR heeft de kracht om die verandering verder in te zetten.



  1. IGOR'S THEME
  2. EARFQUAKE
  3. I THINK
  4. EXACTLY WHAT YOU RUN FROM YOU END UP CHASING
  5. RUNNING OUT OF TIME
  6. NEW MAGIC WAND
  7. A BOY IS A GUN
  8. PUPPET
  9. WHAT'S GOOD
  10. GONE, GONE / THANK YOU
  11. I DON'T LOVE YOU ANYMORE
  12. ARE WE STILL FRIENDS?