In de jaren 90 werd André 3000 door veel fans bejammerd vanwege zijn rare raps op diens Outkast album ATLiens uit 1996: “niet zo raar doen, ga maar gewoon weer over gangsta shit rappen,” luidde de kritiek. Gangsterrap heeft het overgrote deel van het bestaan van het hiphopgenre de dienst uitgemaakt, en pas aan het eind van de jaren 90/begin 2000 kwamen er andere, frisse geluiden naar voren. 1998 was een belangrijk jaar, mede door de klassieker The Miseducation of Lauryn Hill bijvoorbeeld, een album rechtstreeks uit het hart van Lauryn Hill, waarop ze het publiek een lesje leert in liefhebben. Ook André 3000 ging in hetzelfde jaar vrolijk door met raar zijn op Aquemini, en werd nog gekker (op een goede manier!) op The Love Below in 2004.

Een absolute mijlpaal voor Rare Rap kwam in 2007: Kanye West had de releasedatum voor zijn Graduation verplaatst naar de dag waarop 50 Cents Curtis zou uitkomen, om een tweestrijd in verkoopcijfers in gang te zetten. 50 Cent gooide nog wat extra olie op het vuur door aan te kondigen dat hij bij een verlies zou stoppen met muziek uitbrengen (rare jongens, die rappers). 11 september 2007 is nu officieel de dag waarop Rare Rap gangsterrap een draai om de oren gaf.

Nog niet zo lang geleden schreeuwde de contemporaine hiphop nog steeds om meer rare snuiters. Nou, be careful what you wish for. De gemiddelde rapper in 2018 lijkt meer op een muppet dan op een doorsnee rapper uit de jaren 90. Future deed in 2018 het raarste wat een rapper ooit heeft gedaan on record; Lil Uzi Vert, Lil Yachty, en Lil Dicky bestaan; en op dit moment loopt een tentoonstelling in Miami waar de Nederlandse fotografe Hajar Benjida foto’s van rapper en bizarre verschijning Young Thug vergelijkt met hoge kunst van eeuwen geleden (de resulterende juxtapositie is legendarisch).

Je zou kunnen stellen dat Kool Keith de godfather van Rare Rap is. Zijn carrière begon als rapper in de groep Ultramagnetic MC’s Op zijn klassieker Dr. Octagonecologyst (1996), een samenwerking met producer Dan the Automator, vond hij zichzelf opnieuw uit, maar dan door iemand anders te zijn. Hij nam een alter ego aan, genaamd Dr. Octagon: een (hou je vast) “buitenaardse door de tijd reizende gynaecoloog en chirurg afkomstig van de planeet Jupiter”. Juist.

Eerder dit jaar kwamen Kool Keith en Dan the Automator met Moosebumps: An Exploration Into Modern Day Horripilation, het derde album onder de naam Dr. Octagon. Je kunt je afvragen: heeft Kool Keith nog wel iets toe te voegen aan de hiphop van 2018?

Het simpele antwoord: ja. In 2006 waagde het duo zijn eerste poging om hun eigenzinnige debuut te recreëren in de vorm van het teleurstellende The Return of Dr. Octagon. Dat album vroeg nog altijd om een herkansing, en die is er nu. Het album begint met de stem van een krantenjongen die het nieuws verspreid dat Octagon terug is. De herintroductie van Dr. Octagon volgt op een epische, theatrale beat, versterkt met staccato violen. In zijn vage tekst lijkt Keith impliciet te refereren naar alle onrust en controverse rondom het personage Dr. Octagon.

Moosebumps is een verzameling van boom-bap beats en sterke raps, vol met alliteraties en volle rijmschema’s, en is daarmee een welkome throwback naar het debuut van het duo. De drums slaan weer wat harder, en Keith flowt heerlijk. Zijn klemtonen vallen altijd net voor of na een beat, als een extra percussie-instrument. Meestal lijkt Keith totale wartaal uit te kramen, maar hij klinkt als een intellectuele professor. Technisch sterk, en de vergelijking met MF Doom ligt ontzettend voor de hand (de plaat is overigens op veel vlakken vergelijkbaar met het eerder dit jaar uitgekomen Czarface Meets Metalface).

Microsoft acetate, she got a nice ass and waist
Center I gotta pick it up like the Barclay, hip hop hooray
The dock into the Mandalay was sway
The text spray air wake I parlay
They still ride around confused over Safaree

Wel gezegd: het recept van Moosebumps komt nog duidelijk rechtstreeks uit de jaren 90, en is inmiddels ontelbaar vaak gebruikt. Hiphop is inmiddels (gelukkig) een stuk verder gegroeid, en je moet wel van hele goeden huize komen, wil je nog iets toe te voegen hebben aan al het klassieke materiaal van de jaren 90. Het voornaamste wat Moosebumps onderscheidt van al het andere is dan dat gekke karakter van Dr. Octagon, en het nostalgische gevoel dat de productie weet op te roepen. Het is dan maar goed ook dat het album een prettige elf nummers telt, en niet langer: naarmate het einde nadert wordt het moeilijker om de aandacht vast te houden. De nummers die het niveau van Dr. Octagonecologyst raken komen niet met veel. Wel is Moosebumps een herinterpretatie van het duo’s debuut dat het absoluut verdiende, en de fans van Rare Rap met liefde zullen aannemen.