Met haar fantastische nieuwe album The ArchAndroid zet de 24-jarige zangeres Janelle Monáe zichzelf overtuigend in de schijnwerpers. In achttien nummers wordt moeiteloos geschakeld tussen klassiek, folk, big-band jazz, funk, soul en rock zonder de som der delen en het bijzondere albumconcept uit het oog te verliezen. Haar eerste single Tightrope sloeg in de Verenigde Staten al in als een bom en het zal niet lang duren eer deze magnifieke ode aan James Brown ook funkminnend Europa in vuur en vlam zet.

Janelle Monáe groeide op in Kansas City. Haar vader was drugsverslaafd. Om de financiële touwtjes aan elkaar te knopen hielp zij haar familie met haar inkomsten van talentenjachten. Ze vertrok naar New York om daar, net als Erykah Badu, drama te studeren maar verliet New York’s Academy of Dramatic Arts omdat er volgens haar te veel standaardlessen gegeven werden en ze absoluut niet wilde eindigen in een vehikel als The Lion King. Ze wilde iets eigens, iets unieks creëren dat als haar handelsmerk zou gelden. Geïnspireerd door de stille film van Fritz Lang, Metropolis, begon Janelle Monáe aan haar gelijknamige verhaal dat zich zal ontvouwen via vier delen, suites genaamd. De eerste Metropolis Suite, The Chase werd in eerste instantie als mp3 uitgebracht via haar website maar toen Sean ‘Diddy’ Combs haar in het vizier kreeg, was haar eerste platencontract snel een feit.

Written in Music spreekt met Janelle Monáe over de suites II en III op The ArchAndroid, haar Metropolis-concept, haar wagonlading aan inspiratiebronnen en haar energieke live-optredens.

WiM: Hoe is jouw Metropolis eigenlijk ontstaan?
Ik heb het concept hiervoor samen met Chuck Lightning, mijn schrijfpartner, bedacht. Ik ben gek van science fiction en had mij al voorgenomen dat wanneer ik een album zou maken, dit een conceptalbum zou worden. Ik vind het geweldig om zelf musicals te schrijven vol nummers die passen als een goede soundtrack bij een film. Ik wil dat de bijbehorende emoties overkomen zoals ik ze bedoel. De basisgedachte bij Metropolis komt voort uit één zin, die continue door mijn hoofd speelde: de verbinding tussen doen en denken wordt altijd bepaald door het hart. Ik vertegenwoordig graag het hart. Voor The ArchAndroid heb ik gekozen voor een androïde als ultieme verbinder omdat die symbool staat voor ‘de ander’ in de samenleving en ik ook in mijn leven veel overeenkomsten zie met ‘de ander’ in mijzelf. Ik maak mij altijd sterk voor individualisme, daar waar de maatschappij graag mensen in groepen blijft verdelen. In de onderdrukte en discriminerende samenleving van de androïdes ziet men in de oer-androïde een teken van hoop op toekomstige vrijheid van geest en handelen. Cindi Mayweather, de hoofdpersoon van het album, komt erachter dat zij de oer-androïde is, gestuurd om de inwoners van Metropolis te bevrijden. Dit album geeft tevens een goede afspiegeling van mijn eigen ontwikkeling en groei. Ik heb bijvoorbeeld geleerd om juist die zaken te waarderen die mij uniek maken en daarop te focussen. Ik realiseer mij steeds meer wat een impact het maken van muziek kan hebben op je manieren van denken en leven. Ik gebruik deze kracht om een verandering in gang te zetten, een soort transformatie. Iedereen ontwikkelt zich op zijn eigen manier, ik geef alleen een voorbeeld om aan te tonen dat dingen mogelijk zijn, zolang je maar vertrouwt op je eigen kracht en gevoel.

WiM: The ArchAndroid kent vele inspiratiebronnen en klinkt, mede hierdoor, als een ultieme mix van stijlen. Kun je iets vertellen over het schrijfproces?
Veel nummers kwamen spontaan tijdens het dromen wanneer ik sliep. Dan werd ik ’s nachts wakker en nam ik de ideeën meteen op met mijn iPhone. Ik hoefde ze later slechts verder uit te werken. Ik hou van veel soorten muziek en binnen elke stijl heb je goede en slechte muziek. Ik luister net zo makkelijk naar Erykah Badu als naar klassiek en Of Montreal. Mijn stemming bepaalt welke muziek ik luister, ik ben echt een gevoelsmens en zo schrijf ik ook mijn teksten en kies ik de muzikale richting van een nummer.

WiM: Naast bijvoorbeeld Stevie Wonder, James Brown, Salvador Dali en Walt Disney is ook Prince een grote inspiratiebron voor je. Tijdens de uitreiking van de BET-awards waar Prince de Lifetime Achievement Award in ontvangst mocht nemen, bracht jij ook een eerbetoon met een cover van Let´s Go Crazy.
Prince is een goede vriend van mij. Hij is een goede steun voor mij en heeft mij regelmatig advies gegeven. Hij was ook onder de indruk van The ArchAndroid, vond het een goede plaat. Alleen al om naar die man te kijken, hoe hij optreedt en het publiek bespeelt, dat inspireert mij enorm!

WiM: Eén van de inspiratiebronnen van Prince is James Brown, jouw nummer Tightrope doet ook denken aan de vette funk van deze legende.
Het nummer gaat over ‘in balans zijn’, niet te veel meegaan in de waan van het moment, dus je niet helemaal laten ophemelen als het goed gaat en in zak en as zitten als de kritiek aanzwelt. Ik wil dat mensen zich bewust worden van hun eigen kracht en kunnen, dat mensen op zoek gaan naar hun zelfvertrouwen. Des te meer je in balans bent, des te eenvoudiger het leven wordt. Er is namelijk zo veel stress tegenwoordig. Tightrope is echt bedoeld als een nummer waarbij je alles lekker van je af kunt zetten, als een muzikaal medicijn wanneer het leven even te zwaar voelt. James Brown heeft het nummer absoluut beïnvloed, zijn funky nummers zaten ook boordevol levenslust!

WiM: We hebben je optreden gezien bij David Letterman (zie cd-recensie op deze site), de energie spatte werkelijk van het scherm af.
Als ik op het podium sta dan ga ik helemaal op in de muziek. Met name bij de uptempo nummers stroomt de adrenaline door mijn bloed en geef ik alles wat ik in mij heb. Ik geloof in mijn nummers en wil dat ze oprecht overkomen op het publiek. Ik heb ook een fantastische band! Echt iedereen bespeelt meerdere instrumenten, dat biedt zo veel extra mogelijkheden.

WiM: Je toert momenteel door de Verenigde Staten, wanneer kunnen we je in Europa en vooral in Nederland bewonderen?
Hoewel mijn toer door de V.S. t/m november doorloopt, kom ik in september voor een aantal optredens naar Europa. Op zaterdag 4 september speel ik in Paradiso in Amsterdam en op 8 september sta ik in Koko in Londen.

WiM: Tot slot, wanneer kunnen we de laatste Metropolis-suite, deel IV verwachten en kun je daar al iets over zeggen?
Haha, nee, daar ben ik nog niet mee bezig. We zijn nu voor alle nummers video´s aan het maken voor op de DVD en er komt binnenkort een stripboek van The ArchAndroid, dat zijn we nu aan het schrijven. Kijk maar gewoon regelmatig op mijn site, ik hou jullie wel op de hoogte!