×

Recensie

Rock

01 augustus 2015

Van der Graaf Generator

After The Flood (At The BBC)

Geschreven door: Frank Gesink

Uitgebracht door: Virgin

After The Flood (At The BBC) Van der Graaf Generator Rock 3.5 Van der Graaf Generator – After The Flood (At The BBC) Written in Music https://writteninmusic.com

Van Der Graaf Generator is inmiddels een erg geliefde 70’s rockband onder een select groepje fans. Toch kent de band — behalve in Italië, waar ze wel op handen worden gedragen — niet de heldenstatus van de grotere progressieve rockbands uit die tijd.  Muzikaal zijn ze ook moeilijk te plaatsen, want ze spelen dan wel rockmuziek, qua geluid lijkt de band totaal niet op anderen.  Mede door het vele gebruik van saxofoon, theatrale zang en een agressief klinkend, met veel rare effecten bewerkte orgel hebben ze een zeer eigen geluid. Tel daarbij op dat de gitaar enkel zeer incidenteel wordt ingezet, zo blijft er van een typisch (prog)rockgeluid weinig over. Ook heeft de band een totaal eigenzinnige kijk op dissonantie en overstuurde, vervormde muziek, doormiddel van veel elektronica en rare effecten(pedalen). Dit kwam op hun album Pawn Hearts het meest tot uiting, waar alle instrumenten vreemd klonken en zelfs de vocalen van Peter Hamill niet konden ontsnappen aan rare effecten.  Enkel het donkere King Crimson kent wat overeenkomsten. Laat King Crimson gitarist Robert Fripp nu juist een veel geziene gast zijn op albums van de band.

Op volle oorlogssterkte bestond de band uit: Peter Hamill (zanger/gitarist/piano/keyboards), Hugh Banton (orgel, bas, baspedalen, Nic Potter (bas), Guy Evans (drums) en David Jackson (2 saxofoons simultaan gespeeld, fluit). Echter, door verschillende wisselingen klonk de band ook elke periode weer net ietsje anders. Dit live-album verzamelt veel oude (voornamelijk John Peel) sessies en begint bij de oude Top Gear Sessions. In 1968 leek de band nog op een psychedelische popband en klonk vaak veel opgewekter. Toch is daar al het dreigende Necromancer, waar marcherende drums, harde orgel en spookachtige zang een doemsfeertje oproepen. Echt heftig gaat het er pas 2 jaar later aan toe, wanneer David Jackson de band komt versterken en 2 saxofoons tegelijkertijd bespeeld. Zowel Darkness als ManErg worden op 2 verschillende sessies op dit album ten gehore gebracht. Aan de ene kant is dit jammer, er hadden vast wel andere bijzondere sessies aan dit album toegevoegd kunnen worden. Toch laat het de evolutie van de band mooi horen: de eerste Darkness klinkt theatraal, maar door een relaxte saxofoon en een speelse bas ook zeer funky. Op de tweede versie is daar het vertrek van Nic Potter, gromt en schreeuwt Hamill zijn teksten en produceren zowel saxofoon en orgel demonische geluiden die niet van deze aarde lijken te komen.

Zo werd de band gaandeweg steeds donkerder en donkerder. Hamill gooit er persoonlijke onvrede en donkere filosofie met betrekking tot de mensheid tegenaan. Instrumentaal is het oorlog: vooral saxofoon en orgel grommen, kraken en schuren. Waarom heb je een gitaar nodig, als je met deze boosaardige terreur net zo goed donder op kan roepen?! Maar wat betekend het? De band is goed in het neerzetten van een duistere sfeer, maar vooral door de overdreven zang van Hamill klinkt het “nep”. Het is een deels terecht argument, dat tegenstanders van de band gebruiken om de band zijn muziek onderuit te halen. Noem het doomprog met een vleugje glam-theater. Je moet er van ouden, zo is dit zeker geen band voor iedereen.

In 1972 is het klaar voor de band en valt het doek. Toch besluit onder andere Hamill dat het nog niet klaar is en in 1975 komt de band weer bij elkaar. Wel is er iets veranderd en klinkt de band minder boosaardig. Alle instrumenten krijgen mooi de ruimte en zo klinkt het op album Godbluff zeer ontspannen en neigt de band meer naar jazz. Ze zouden nog verder opschuiven naar een relaxter geluid, tot de transformatie compleet is:  Bassist Nic Potter weer terug. De zo kenmerkende orgel van Hugh Banton en de furieuze saxofoon van David jackson maken plaats voor cello en viool. Disc 2 van dit album staat vol met deze late sessies. Zo is voor het eerst een sessie uit 1977 waarop een medley wordt gespeeld van Fragments Of: A Plague of Lighthouse Keepers / Sleepwalker. Het magnum opus van Pawn Hearts wordt in de medley verwerkt, maar is door afwezigheid van saxofoon en orgel, met de toevoeging van cello en viool haast onherkenbaar.

Zo is dit een mooie tijdreis geworden met livemateriaal. Door de rauwe energie die de band live uitstraalt zijn veel versies sterker dan het studiomateriaal. Rest de vervelende vraag: Hoe nodig is At The Flood? Nou…niet nodig! De obsessieve fan heeft de meeste sessies al verzameld op uitgaves als The Box en Maida Vale . Zo heeft dit album maar 5 onuitgebrachte nummers te bieden en dat is wat mager. Voor de nieuwe fan is dit een mooi overzicht, alleen die doet er goed aan ook de studioalbums aan te schaffen natuurlijk.  Zo moet dit album het helaas doen met een wat meer solide beoordeling, maar dat de muziek van hoge kwaliteit is heeft daar niets mee te maken.



  1. People You Were Going To
  2. Afterwards
  3. Necromancer
  4. Darkness
  5. After The Flood
  6. ManErg
  7. Theme One
  8. Vision
  9. Darkness
  10. ManErg
  11. W
  12. Killer