Wish You Were Here was het excellente vervolg op The Dark Side Of The Moon en Pink Floyd’s negende album.

Met The Dark Side Of The Moon brak een volgende fase aan in de levenscyclus van Pink Floyd, wat tot dan toe al zeven albums had opgeleverd. De psychedelica werd aan het begin van de jaren ’70 meer en meer ingeruild voor een aanpak waarin de vrijheid van het experiment steeds meer vorm kreeg en waarbij de hallucinerende geluidstapijten plaats maakten voor muziek die was gebaseerd op een andere manier van improviseren en soleren. Dat leidde op Atom Heart Mother en Meddle tot een combinatie van enerzijds lange, uitgesponnen composities en anderzijds redelijk gestructureerde songs met een duidelijk begin, eind en boodschap. Beide albums hebben daardoor ook hun eigen voor- en tegenstanders. Dat geldt vooral voor Atom Heart Mother, dat het in de jaren daarna flink heeft moeten ontgelden en waarbij zelfs de makers het album herhaalde malen bestempelden als rubbish en allerlei andere, minder fijne waardeoordelen. Meddle was op eenzelfde leest geschoeid, maar waren de nummers toegankelijker en was het volgens de meeste critici een coherenter geheel. De opvolger Obscured By Clouds, een soundtrack voor de film La Vallée, was het resultaat van een vlot productieproces: twee weken opnametijd en alhoewel het een officieel album was, is het ook nu nog een titel die grotendeels aan de aandacht ontsnapt is van het grote publiek. Op moment van verschijnen hiervan kon nog niemand vermoeden wat er een jaar later ging gebeuren met de populariteit van Pink Floyd. Maar op dat moment was Pink Floyd nog een gerespecteerd progrock bandje met een redelijke staat van dienst.

En toen was er in 1973 Dark Side Of The Moon. Niemand kon maar enig vermoeden hebben welke status dit album later zou gaan verkrijgen in de wereld van popmuziek. Pink Floyd was al een grote band en onmiskenbaar verbonden met de jaren ’70, maar door het wereldwijde en langdurige succes van Dark Side Of The Moon nam de populariteit van de band groteske vormen aan. En dat was opmerkelijk voor een stelletje muzikanten, die primair hun basis niet in de hitparades hadden, maar voortkwamen uit de psychedelische undergroundscene en doorgaans muziek maakte die soms wel erg ver afstond van de teenybopperbubblegum, die de hitparades in die dagen ook al teisterden. Er werden wel singles uitgebracht, maar Pink Floyd was toch vooral een albumband. Dark Side Of The Moon was voor Pink Floyd behoorlijk toegankelijk, maar tegelijkertijd ook mysterieus, eng, geheimzinnig en zwartgallig, terwijl het album niet enkel in depressieve buien diensten bewees. Pink Floyd leverde met dit album een statement af en de statistieken van Dark Side Of The Moon mogen inmiddels als bekend worden verondersteld. Het kon dus allemaal nog bigger & deffer.

Door het succes van Dark Side Of The Moon nam de druk op een volgende bestseller automatisch toe. Nieuwe composities werden eerst live uitgeprobeerd, om vervolgens in de studio nog eraan te kunnen sleutelen. Niks werd aan het toeval overgelaten voordat de definitieve versie geschikt was om uitgebracht te kunnen worden . Een voor Pink Floyd nieuwe werkwijze. En dat nieuwe album verscheen op 12 september 1975. Opnieuw gestoken in een opvallende hoes, ontworpen door het inmiddels befaamde Hipgnosis-collectief. En ook nu weer allerlei surrealistisch taferelen, die qua sfeer dit keer erg sterk deden denken aan de schilderijen van de Belgische kunstenaar Magritte. En met Wish You Were Here was het weer snel raak: binnen twee weken bereikte de plaat de eerste plaats van de albumcharts en kon EMI de grote vraag naar de LP maar moeilijk bijbenen. Pink Floyd bleef hot, want het succes van Dark Side Of The Moon werd gecontinueerd met opnieuw een sterk album.

Na een eerste beluistering van Wish You Were Here kon stellig geconcludeerd worden dat het geen Dark Side Of The Moon Part 2 was, maar dat het album een totaal andere sfeer probeerde op te roepen. Kenmerkten de eerste vier nummers van Dark Side Of The Moon (Speak To Me, Breathe, On The Run, Time) zich door chaos, snelheid, verwarring en gejaagdheid in de composities, de qua tijdsduur ruim bemeten opener Shine On You Crazy Diamond kent een lange opbouw, uitgesponnen gitaarsolo’s en zweverige toetsenpartijen. Het nummer laat zich dan ook luisteren als een lange suite. Oorspronkelijk was het niet de bedoeling om het nummer in tweeën op te knippen, maar doordat een LP-kant een begrensde maximale speelduuur had, was dit een noodzakelijkheid. Ook nu weer liepen alle nummers in elkaar over, voor een conceptalbum een must. En we waren het gewend van Pink Floyd.

Een andere, belangrijke overeenkomst met het vorige album was de steeds dominanter wordende rol van Roger Waters. En zou dat in de jaren daarna alleen maar groter worden en uiteindelijk de basis vormen voor de vele conflicten die nog in het verschiet lagen. Met de kennis van nu kan gesteld worden dat op Wish You Were Here en Dark Side Of The Moon de macht van de bassist steeds groter werd en dat zijn leiderschapskwaliteiten in de tijd steeds meer dictatoriale trekjes gingen krijgen. Door Waters’ kwalitatief hoogwaardige composities was het gelegitimeerd dat de man een steeds grotere stempel ging drukken op het totaalgeluid van Pink Floyd. Dat dit echter ten koste ging van de inbreng en de hiërarchische positie van de overige leden werd ten nog niet als zodanig ervaren. En kon Waters die invloed verder vergroten tot het moment dat het – logischerwijs – zou gaan klappen. Maar daar was toen geenszins sprake van.

Toen Wish You Were Here in 1975 verscheen, klonk het allemaal heel erg Pink Floyd: de onverwachte soundscapes (verdwaalde radiozenders, extravagante geluidseffecten, etc.), de spanningsvolle opbouw van de nummers, de soms wat zware thematiek, de perfecte balans tussen muziek en teksten en de mooie, ingetogen productie. Ook in de studio haalde Pink Floyd alles uit de kast en was de muziek alleen al daarom iedere keer het beluisteren waard. Bij de muziek van Pink Floyd hoorde ook niet het geluid van transistorradio’s of een discountsoundssystem, maar een serieuze geluidsinstallatie, want serieuze muziekliefhebbers hadden ook die serieuze geluidsinstallatie in huis.

De lange opener Shine On You Crazy Diamond laat dan ook voldoende ruimte voor een uitgebreide opbouw en is de instrumentatie beheerst, maar weet echter toch voldoende spanning op te bouwen en verveelt het nummer na jarenlang regelmatig te hebben gedraaid nog steeds niet. Wel gold natuurlijk voor lang uitgesponnen composities, dat de muzikale en tekstuele essentie verloren ging als er te fragmentarisch naar werd geluisterd en het dus een must was om het album van begin van eind te ondergaan. Alleen op die manier kon een juist beeld verkregen worden wat Pink Floyd nu met Wish You Were Here voor ogen had. En dat was nodig om Waters’ wereldbeeld beter te kunnen begrijpen, want zoals hij de wereld beleefde, was onlosmakelijk met zijn muziek verbonden. En werd zijn boodschap en de intensiteit daarvan ook steeds groter en belangrijker. Dat werd op Wish You Were Here al een beetje duidelijk. Naast Pink Floyd’s kijk op de platen- en muziekindustrie (vervat in Welcome To The Machine en Have A Cigar) was eigenlijk het album eigenlijk een eerbetoon en hommage aan Syd Barrett, wiens leven zo dramatisch verlopen is. Shine On You Crazy Diamond en Wish You Were Here gaan over Barrett en vooral het titelnummer is na ruim 35 jaar nog steeds een intense compositie, die bewezen heeft te beschikken over tijdloze kwaliteiten, net als eigenlijk het hele album. Wish You Were Here mag dan wel een icoon uit de 70’s zijn geworden, maar klinkt na de vele draaibeurten door de jaren heen, maar ook productietechnisch gezien, nog steeds niet als een muzikaal fossiel. Het laat nog steeds horen dat het een verzameling sterke composities zijn, die op een vakkundige manier gespeeld worden en op een zo natuurgetrouwe wijze voor het nageslacht zijn opgenomen. En Wish You Were Here is nog steeds een album waarvan de nummers een eenheid vormen. Zoals vooral in de 70’s LP’s en singles hun eigen gebruiksmogelijkheden hadden en een single iets anders was dan een albumtrack.

Wish You Were Here gaat – evenals Dark Side Of The Moon en The Wall – ook nog verschijnen in de uitgebreide Immersion-versie (in november) en zal die boxset dan aan een uitgebreide luistertest onderworpen worden. Nu is er dus (eindelijk) de remastered versie van dit klassieke album. En alhoewel er door de jaren heen allerlei re-releases zijn verschenen, waren dit veelal moeilijk verkrijgbare en vooral dure uitgaves, waarbij Pink Floyd doorgaans niet bij betrokken was. En dat is ook hét grote verschil met de versies die nu zijn verschenen.

De verbeterde geluidskwaliteit van deze 2011 versies zal voor de meeste liefhebbers geen aanleiding zijn om reeds aangeschafte titels te vervangen door deze nieuwe bijna fullpriced versies. EMI richt zich dan ook op die mensen die wel hierop letten en natuurlijk de fans, die alles van hun helden in de kast willen hebben. De gangbare versies van Wish You Were Here klonken eigenlijk nog niet eens zo beroerd, maar wanneer een A-B vergelijk tussen de oude en de nieuwe persing wordt uitgevoerd, dan wordt het verschil goed duidelijk. Wat geldt voor vele andere, serieus aangepakte remasters, geldt ook voor Wish You Were Here: meer diepgang, ruimtelijker geluidsbeeld, gedetailleerdere plaatsing van de instrumentatie en klankmatige een stap dichterbij de opname zoals die in de studio geklonken zou hebben. Remasteren is een vak apart en zeker bij dit soort projecten, die voor de platenmaatschappij toch nog enige omzet moet genereren, is dit serious business. En ook met Pink Floyd is deze klus succesvol geklaard en wordt met Wish You Were Here die definitieve versie uitgebracht. Maar goede geluidskwaliteit of niet: het belangrijkste blijft de muziek die op het album te vinden is. En inderdaad: Wish You Were Here behoort tot de hoogtepunten van Pink Floyd en na talloze draaibeurten door de jaren heen heeft het album zich fier overeind weten te houden. En mag met recht worden gesproken van een monumentaal muzikaal monument.