×

Recensie

Rock

09 december 2012

Frank Zappa

Zoot Allures

Geschreven door: Edwin Wendt

Uitgebracht door: Zappa Records

Zoot Allures Frank Zappa Rock 4 Frank Zappa – Zoot Allures Written in Music https://writteninmusic.com

Hoewel het uit de lengte van de songtitels niet meteen is op te maken (de langste duurt bijna tien minuten), is Zoot Allures uit oktober 1976 een van de meer toegankelijke albums  uit het oeuvre van Frank Zappa. Eigenlijk vormt dat ene tien-minutennummer, The Torture Never Stops, de uitzondering tussen een collectie songs van twee tot vijf minuten.

In dit nummer, dat multi-instrumentalist Zappa bijna in zijn eentje inspeelt, alleen drummer Terry Bozzio doet mee, haalt de tekstdichter Frank Zappa werkelijk alles uit de kast om een ‘creepy’ tafereel te schetsen op een plek waar het martelen aan de orde van de dag is.

Slime ‘n rot, rats ‘n snot ‘n vomit on the floor
Fifty ugly soldiers, man, holdin’ spears by the iron door
Knives ‘n spikes ‘n guns ‘n the likes of every tool of pain
An’ a sinister midget with a bucket an’ a mop where the blood goes down the drain;

An’ it stinks so bad the stones been chokin’
‘N weepin’ greenish drops
In the room where the giant fire puffer works
‘N the torture never stops
The torture never stops
The torture
The torture
The torture never stops.

Zappa zingt het nummer zelf, wat hij op dit album overigens op vijf van de negen nummers doet, een hoog aantal, in aanmerking genomen dat vaste Zappa-zangers als Roy Estrada ook op de plaat aanwezig zijn. In de aanloopfase van Zoot Allures, als Zappa er nog van uitgaat dat het album een dubbelaar wordt, neemt hij ook een versie op met zijn vaste maatje Don Van Vliet (Captain Beefheart) als zanger. Het is in de tijd dat de twee werken aan het gemeenschappelijke album Bongo Fury uit 1975. De uiteindelijk uitgebrachte versie van Torture… laat een Frank Zappa horen die de lugubere tekst van dit nummer wel erg op een ‘Beefheartiaanse’ manier zingt. Beefheart is op dit 22ste Zappa-album overigens wel te horen, maar slechts als mondharmonica-bespeler op Find Her Finer, op de hoes aangeduid met een verbastering van zijn eigen naar, ‘Donnie Vliet’.

The Torture Never Stops is een van de drie toekomstige live-favorieten die sinds het verschijnen van Zoot Allures vast deel gaat uitmaken van het podium-repertoire van Zappa. De andere twee zijn Black Napkins en het titelnummer Zoot Allures.

Beide instrumentale nummers geven Zappa ruim vier minuten de tijd zijn kunsten als sologitarist te etaleren, hoewel Black Napkin slechts een ingekorte versie is van een live-opname van een paar maanden eerder. Op latere platen zal de gitarist Zappa zichzelf volledig de ruimte geven

Liefhebbers van de tekstvirutoos Zappa kunnen zich weer laven aan Ms Pinky, een van de nummers overigens die Zappa het verwijt van seksisme opleverden. Is dit inderdaad een lofzang op de opblaaspop, die na de daad niet zo zeurt ‘like a lady might do’?
Of stelt Zappa dit gemakzuchtig consumentisme juist aan de kaak?

I got a girl with a little rubber head
Rinse her out every night just before I go to bed
She never talk back like a lady might do
An’ she looks like she loves it every time I get through

Her eyes is all shut in an ecstasy face
You can cram it down her throat, people, any old place
Throw the little switch on her battery pack
You can poot it, you can shoot it till your wife gets back

Hoewel het leeuwendeel van Zoot Allures werd opgenomen in de Record Plant Studios in Los Angeles in het voorjaar van 1976, zijn twee nummers al wat ouder. Wonderful Wino heeft Zappa samen met Jeff Simmons geschreven en die zet het al in 1970 op een LP. Ook de basis van Friendly Little Finger ontstaat al in 1973. Dit laatste nummer is een voorbeeld van wat Zappa ‘xenochrony’ noemt: het gebruiken van losgehaalde partijen uit oude opnames om die in een hele nieuwe muzikale omgeving te plaatsen. Inderdaad, tegenwoordig noemen we dat sampling.

De opname van de blazerssectie, met onder anderen Ian Underwood, uit 1973, wordt ‘ingevlogen’ in de opname die Zappa, Roy Estrada, Ruth Underwood en Terry Bozzio in 1975 maken van Friendly Little Finger.

Zoot Allures (de albumtitel is een verbastering van de Franse verwensing ‘zut alors’) wordt najaar ’76 uitgebracht op het Warner Brothers-label, omdat Zappa op dat moment overhoop ligt met Herb Cohen, zijn vroegere manager. Vanwege een rechtzaak is platen uitbrengen via Discreet Records tijdelijk niet mogelijk. Het zal Zappa’s enige Warners-LP blijven. Zoot Allures behoort tot Zappa’s vijf beste albums uit de jaren zeventig. Ondanks, of misschien juist wel dankzij de voor die tijd pittige teksten. Naast Torture… en Ms Pinky is ook Disco Boy stevig aangezet, met forse kritiek op het discothekenpubliek, dat met soepele bewegingen op de dansvloer vooral uit lijkt te zijn op de ‘one night stand’.

De nieuwe cd-uitgave van Zoot Allures is gebaseerd op de analoge mastertapes uit 1976, maar maakt wel een eind aan een onvolledigheid die al sinds 1990 bestaat. Toen verscheen het 1976-album voor het eerst op cd bij Rykodisc, in 1995 opnieuw. In beide gevallen was er wat gerommeld met de tracks. Zo was het slotnummer Disco Boy een seconde of vijftien korter dan op vinyl. Het begin was eraf gehaald en de fade-out was ook iets sneller ingezet. De nieuwe cd loopt weer volledig gelijk met de LP-versie.



  1. Wind Up Workin' In A Gas Station
  2. Black Napkins [Live]
  3. The Torture Never Stops
  4. Ms. Pinky
  5. Find Her Finer
  6. Friendly Little Finger
  7. Wonderful Wino
  8. Zoot Allures
  9. Disco Boy