‘The concept right from the beginning was to do something big,’ zei gitarist John Petrucci voorafgaand aan de release van het nieuwe album. Hij heeft niets teveel gezegd want The Astonishing is zelfs voor progrock begrippen ronduit ambitieus te noemen. Het conceptalbum annex rockopera telt ruim 130 minuten muziek en gaat over een groep rebellen die in de toekomst een repressief imperium trotseren. Het verhaal telt acht karakters met namen als keizer Nafaryus, Evangeline, Gabriel, Xander en Arhys. Petrucci haalde de inspiratie voor de verhaallijn uit de serie Game of Thrones en de Star Wars films en combineerde dat met rol van technologie in de hedendaagse samenleving.

The Astonishing oogt indrukwekkend met uitgewerkte karakters, een kaart en maar liefst 34 nummers verdeeld over 2 CD’s (of vier vinyl albums). Een aantal van die nummers valt echter als intermezzo of intro te kwalificeren waardoor het aantal ‘echte’ nummers lager ligt. Dream Theater pakt de zaken groots en bombastisch aan en stelt de verhaallijn centraal en maakt de muziek daaraan ondergeschikt. Veel muzikale passages klinken om die reden als een klassiek georiënteerde soundtrack of hoorspel. LaBrie zingt de stemmen van alle acht karakters en dat had men beter niet kunnen doen. LaBrie zingt technisch goed, maar er zit te weinig verschil in de voordracht waardoor eigenlijk alle karakters vergelijkbaar stemgeluid hebben. Als hoorspel is The Astonishing voor een niche doelgroep vast vermakelijk, maar voor de Dream Theater fan en muziekliefhebber in het algemeen is het een theatraal en hoogdravend gedrocht.

Albums van Dream Theater moet je minimaal een aantal horen voordat alles op zijn plaats valt. Na diverse luisterbeurten blijft echter nog steeds weinig hangen. Pas bij het tiende nummer (Three Days) horen we een pakkende melodie. A Life Left Behind bevat eveneens een sterk arrangement dat meer dan eens doet denken aan Yes. Ook de Pink Floyd invloeden op A New Beginning leveren een onderhoudende compositie op. Op cd 2 is het The Path That Divides dat indruk maakt. Vier sterke nummers op een 130 minuten lange rockopera is een zeer matige score. De andere muziek is nooit echt slecht, maar simpelweg niet bijzonder en meer dan eens slaapverwekkend saai. Dream Theater staat te boek als een progmetal band, maar daar is op dit album heel weinig van te merken.

The Astonishing kent geen memorabele nummers; een Eyes Of A Stranger (van Queensryche’s Operation Mindcrime) of een Run Like Hell of Comfortably Numb (van Pink Floyd’s The Wall) staat hier niet op. Wat op papier wellicht een geweldig idee leek, pakt in de praktijk heel anders uit. Het verhaal is geschikt als spannend tienerboek, maar als muzikaal concept ronduit potsierlijk. Dream Theater vergaloppeert zich met dit conceptalbum en gaat ondanks de geweldige productie, het fraaie artwork en technisch hoogstaande uitvoering ten onder aan gekunstelde gewichtigdoenerij.

In februari geeft de band drie concerten in theater Carré waar het album integraal gespeeld zal worden. We zijn benieuwd of de toegevoegde visuele elementen het wel de lange zit waard maken.