×

Recensie

Rock

20 mei 2017

Ayreon

The Source

Geschreven door: Marcel Hartenberg

Uitgebracht door: Mascot

The Source Ayreon Rock 4.5 Ayreon – The Source Written in Music https://writteninmusic.com

In de wereld van de progressieve rock is er een Nederlander die de ontwikkelingen in de scene op zijn duimpje kent, de krenten in de pap ziet en het kaf van het koren weet te scheiden. Met bescheidenheid, met oog en oor voor wat er voorafging in de ontwikkeling van de progressieve rock en vooruit, ook rekening houdend met de ontwikkeling van de progressieve metal, schrijft hij zijn muziek. De warme klanken van analoge synthesizers, viool, cello, heerlijke fluitklanken en bij dat alles gitaren van de hand van de meester zelf, van drie hogepriesters van de elektrische gitaar, Paul Gilbert (Racer X, Mr. Big), Guthrie Govan (The Aristocrats,  Asia, Steven Wilson) en Marcel Coenen (Sun Caged)  die net zo makkelijk subtiele solo’s laten klinken als stevig stoere riffs, de waanzinnig stoere drums van Ed Warby (die meer dan eens de geest van Cozy Powell zeer effectief oproept) en dan een stoet aan gastzangeressen en gastzangers die zijn weergave niet kent.

Ayreon, van huis uit Arjen Lucassen, schreef een fraaie reeks albums waarvan de meeste onder de banier en het huismerk Ayreon verschenen; daarnaast werden er ook albums uitgebracht onder de namen van Guilt Machine, Ambeon, Star One (waar we in 2010 Victims Of The Modern Age nog van bespraken) en The Gentle Storm. Arjen is er ook op deze langspeler in geslaagd prachtige muziek te combineren met een boeiend verhaal.  De bewoners van planeet Alpha ontvluchten de planeet als de technologie, computers en  automatisering op het punt staan de planeet in bescherming te nemen en de bewoners collectief van het leven willen beroven. En dat tot behoud van de planeet. Een mooi gegeven dat in feite de voorloper is van waar Arjen zijn eerste Ayreon albums liet starten. Een mooi gegeven ook als je de geëerde internationale cast in gedachten neemt die deze nieuwe Ayreon mee vorm gaf, dan snap je dat de kansen op een geslaagd eindresultaat zich al snel lieten raden. Met vocale bijdragen van James LaBrie (Dream Theater), Tommy Karevik (Kamelot, Seventh Wonder), Tommy Rogers (Between The Buried And Me), Simone Simons (Epica), Nils K. Rue (Pagan’s Mind), Tobias Sammet (Edguy, Avantasia),  Hansi Kürsch (Blind Guardian), Mike Mills (Toehider), Russell Allen (Symphony X), Michael Eriksen (Circus Maximus) , Floor Jansen (Nightwish) en Zaher Zorgati (Myrath) is Arjen erin geslaagd een bijzonder sterke bezetting mee te laten doen, alleen op zang al. Bijzonder vermeldenswaard zijn de bijdragen die Mike Mills geleverd heeft. Naast zijn stem die hij meer dan eens inzet om net zoals de koortjes van Queen meervoudige stem toe te voegen aan het album, heeft hij op een aantal plekken meegedacht over en meegeschreven aan de muziek. Zijn bijdragen maken de muziek net iets speelser; als je zijn muziek niet kent, verdient het zeker aanbeveling eens te luisteren naar Toehider.

Terug naar de muziek. Arjen is naast begaafd liedjessmid een zeer kwaliteitsbewuste beheerder van rockmuziek in de breedte. En door de tijd. Bewust omgaand met de muziek die voor ons kwam, bewust ervoor kiezend om niet zomaar iets nieuws te maken zonder stil te staan bij wat er ooit vooraf ging. Dat betekent niet dat er nu een album voorligt dat uitblinkt in kopieeracties, verre van. Wat we horen op dit album is een veelheid aan muzikaal avontuur die net zo makkelijk de sfeer oproept van Black Rose van Thin Lizzy, de stuwende drums en soms koppige gitaarpartijen die we van Ritchie Blackmore (Deep Purple, Rainbow) kennen en tegelijk fraaie toetsenpartijen die vaker doen denken aan de helaas overleden Jon Lord (Deep Purple), terwijl ook zo nu en dan de geest van Ian Anderson (Jethro Tull) aanschuift in het klankbeeld. Dit album gaat niet alleen terug naar de wortels van de rock, het album zet tegelijk een hele eigentijdse klank neer. Het is juist de magie van het samenbrengen van die klanken dat dit album extra cachet geeft.

Of je nu valt voor de voorzichtige openingszinnen van James LaBrie in The Day That The World Breaks Down, het stuwende karakter van het nummer, de topprestatie om het openingsnummer te laten zingen door alle deelnemende vocalisten of gewoon het karakter van dat nummer én de wijze waarop dat nummer de fraaie dubbelaar inleidt, The Source heeft je wat te bieden als je liefhebber bent van progressieve rock of progressieve metal. De twee schijfjes zijn minder strikt progressief, minder symfonisch dan eerdere albums van de Brabantse Hagenaar. Het album is een takt of wat heavier ook dan andere albums van Arjen. Tegelijk, de liefhebbers van gitaar in soli, in riffs en in kleuring van de verschillende nummers komen helemaal aan hun trekken. En, laten we niet denken dat meer oriëntatie op gitaar betekent dat de overige instrumenten uit het klankbeeld verdwenen zijn. Integendeel, voor de toetsen schoven ook Joost van den Broek (After Forever) en Mark Kelly (Marillion) aan. Hammond en andere toetsen, gitaar, viool, cello en fluit: ze komen alle aan bod.

Als je de repeattoets weer heb uitgeschakeld nadat het weergaloze openingsnummer je oren meerdere malen aangenaam geprikkeld heeft, zitten we in het subtiele intro van Sea Of Machines; ga er zeker voor zitten. Het gaat daarna bijna naadloos over in Everybody Dies. Een nummer dat in zijn opbouw en tekst moderniteit in alle opzichten koppelt aan de herinnering aan Queen. De dubbelaar staat vol met nummers van klasse. Of het nu gaat om de eerder genoemde nummers, of om het weergaloze Star Of Sirrah, het door Floor Jansen en Simone Simons zeer mooi gezongen All That Was (dat in zijn gitaarklanken de geest van Gary Moore weet te vangen en kippenvel over de armen jaagt; check maar eens vanaf 1:55), het aan  Kill The King (van Rainbow) refererende Run! Apocalypse! Run! , de power van Aquatic Race of het met Arabische zang van Zaher Zorgati opgeluisterde Deathcry Of A Race, vullers ontdek je niet op deze dubbelaar. Het is een album geworden dat de vaart heeft van een film als Speed en daardoor doorlopend aandacht trekt. Het risico bestaat daarmee dat er onvoldoende rustmomenten te vinden zijn. De vaart van het album zorgt er tegelijk voor dat je zodanig in het verhaal zit dat het tempo als het ware leidend is in je beleving. Heerlijke muziek voor de liefhebbers en, als je de muziek niet kent, dan biedt het album juist in dat ontdekken volop muzikale uitdagingen. Laat je verrassen en stap in de wereld die Ayreon  heeft geschilderd en vormgegeven. En over vormgeving gesproken, elke release van dit album, of het nu cd of vinyl is, is uitermate verzorgd. De deluxe versie met artbook levert daarnaast de muziek van het album als instrumentale versie. Een plaatje van een plaatje.

Tracklisting The Source:

CD 1:

  1. The Day That The World Breaks Down
  2. Sea Of Machines
  3. Everybody Dies
  4. Star Of Sirrah
  5. All That Was
  6. Run! Apocalypse! Run!
  7. Condemned To Live

CD 2:

  1. Aquatic Race
  2. The Dream Dissolves
  3. Bay Of Dreams
  4. Planet Y is Alive!
  5. The Source Will Flow
  6. Journey To Forever
  7. The Human Compulsion
  8. March Of The Machines

DVD:

  1. The Day That The World Breaks Down (video)
  2. Everybody Dies (lyric video)
  3. Star Of Sirrah (lyric video)
  4. Run! Apoxalypse! Run!
  5. Behind The Scenes / The Making Of The Source (video)
  6. 5.1 Audio  Mix (gehele album)


  1. The Day That The World Breaks Down
  2. Sea Of Machines
  3. Everybody Dies
  4. Star Of Sirrah
  5. All That Was
  6. Run! Apocalypse! Run!
  7. Condemned To Live