×

Concert

19 juni 2019

Tool live: mysterieus, occult, agressief en vervreemdend

Geschreven door: Richard Verbrugge

Na een afwezigheid van dertien jaar speelde Tool eindelijk weer eens show in Nederland. Die lange periode en het uitblijven van nieuwe muziek heeft geen impact gehad op de aantrekkingskracht want de show in de Ziggo Dome was binnen 10 minuten uitverkocht. Er is het laatste decennium echter zo veel veranderd dat Tool wel een band uit een ander geologisch tijdperk lijkt. Camera’s en mobieltjes zijn niet toegestaan en op streaming media zoek je tevergeefs naar muziek van de band.

Via e-mail waren bezoekers al geïnformeerd over het foto- en videoverbod van de band. Ook voorafgaand aan het concert wordt het zero tolerance beleid herhaald. Overtreding leidt tot verwijdering uit de zaal. De angst zit er blijkbaar goed in want twee uur lang wordt er in de zaal en de tribunes nauwelijks een mobieltje gesignaleerd. Dat voorkomt dat opgeheven armen met mobieltjes je het zicht op het podium ontnemen en bevestigt dat het concertpubliek anno 2019 braaf en burgerlijk is geworden. Het publiek is overigens een gemêleerd gezelschap dat varieert van studenten tot vijftig plussers en van kleurrijke neo-hippies tot traditionele metalheads.

Al direct bij de start van Franse support act Fiend is duidelijk dat het geluid heel goed is afgesteld. Er is veel ruimte tussen de instrumenten zodat van een brei geen sprake is. Fiend speelt metal die is beïnvloed door Black Sabbath en nog het meest klinkt als de oude Soundgarden. De muziek is best goed te pruimen, maar ze missen echter elke vorm van charisma, leveren een statische show af en ogen met uitzondering van de drummer eerder als een college band dan een metal kwartet. De vocalen worden afgewisseld tussen de gitarist en bassist. Die laatste blijkt over een woeste, doch weinig toonvaste brulstem te bezitten. Het publiek zal het worst zijn, die zijn voor één band gekomen.

Om stipt 21.00 gooit Tool met Aenima meteen de beuk erin. De podiumopstelling van de band is sinds het vorige concert (Ahoy, 2006) niet gewijzigd. Gitarist Adam Jones staat (voor de bezoekers) links, bassist Justin Chancellor rechts, Danny Carey’s drumkit staat bijna in het midden en zanger Maynard Keenan staat links naast hem en komt bijna niet van zijn plek. Het zou me verbazen als de stappenteller van Keenan na afloop meer dan 100 passen aangaf. Chancellor is de meest beweeglijke van het kwartet en lijkt er ook het meest zin in te hebben. Zijn linkerhand toont wel aan hoe complex de muziek van Tool in elkaar zit. Met The Pot vervolgt de band de uitstekende start. Al vanaf de eerste noot heeft de band de zaal mee. Het is duidelijk dat menigeen al jaren snakte naar een optreden van deze bijzondere band. Door het statistische karakter van de muzikanten ligt het visuele accent op de videobeelden die gedurende het hele concert worden vertoond.

Geheel in lijn met de video’s die de band in haar carrière uitbracht krijgen we op een dubbele rij doeken twee uur lang duistere en soms zelfs lugubere beelden voorgeschoteld waarbij veelvuldig gebruikt wordt gemaakt van gespiegelde animaties, fractals, organen, skeletten, oogballen, stenen, vuur en geleedpotigen. Samen met de muziek wekken ze een mysterieuze, occulte, chaotische, agressieve en vervreemdende sfeer. Soms lijkt het wel of Stanley Kubrick de beelden heeft laten schieten door John Carpenter en laten monteren door Bakoenin. Na sterke uitvoeringen van Parabol en Parabola krijgen we het eerste nieuwe nummer dat door fans Descending is gedoopt. In een Pink Floyd achtig decor (inclusief piramide) krijgen we een nummer voorgeschoteld met een trage opbouw. Zoals wel vaker bij Tool zullen we dat nummer vaker moeten horen om het goed te kunnen beoordelen want op het eerste gehoor zitten er veel langdradige passages in. Na Schism volgt dat andere nieuwe nummer Invincible dat veel overtuigender klinkt. Het doet ons uitkijken naar het album dat in 2012, 2013, 2014… enzovoorts zou verschijnen. Tijdens het concert bevestigt de band via een projectie dat het nieuwe album op 30 augustus EINDELIJK zal verschijnen. Ze doen geen mededelingen over de reden voor het slakkentempo waarin ze nieuwe muziek componeren want de interactie met het publiek is nihil. Keenan zegt slechts één woord dat niet tot de songteksten behoort: Amsterdam. Hoogtepunt van het concert is Jambi dat met zijn vreemde notenschema van begin tot eind blijft intrigeren. Na Forty Six & 2 krijgen we een pauze waarbij een laserklok terugloopt. Vervolgens hervat de band hun set met een overbodige drumsolo waarna knallend wordt afgesloten met Vicarious en Stinkfist. Het publiek is dolenthousiast en de band toont zowaar gebaren van dankbaarheid.

Menig bezoeker zal de dagen aftellen tot 30 augustus waarop hun nieuwe kunstwerkje zal verschijnen. Ze hebben er zo lang aan geknutseld dat de verwachtingen inmiddels torenhoog zijn. We zijn benieuwd of ze die kunnen inlossen. Na de release zal er nog wel een Europese tournee komen want de heren hebben tenslotte inkomsten nodig. En broodnodig ook te oordelen naar de merchandise stand waar drumvellen werden verkocht voor de lieve som van EUR 1500,- (ja, u leest het goed, vijftienhonderd euro). Te bizar voor woorden.