×

Nieuws

21 januari 2018

Tomas Serrien – Klank : een filosofie van de muzikale ervaring

Geschreven door: Philippe De Cleen

Op zoek naar een interessant boek over muziek? De jonge filosoof, leerkracht en muzikant Tomas Serrien (°1992) helpt je graag verder. Met zijn boek Klank: een filosofie van de muzikale ervaring tracht hij de geheimen van klank en muziek te ontsluieren en te komen tot ‘muziekfilosofie’. Bijzonder, omdat muziek beschrijven in taal in essentie al behoorlijk complex is. Maar ook omdat er tot op heden in ons taalgebied nog geen boek uitgegeven is waarin muziek en filosofie aan elkaar gekoppeld worden. Serrien vult dus zeker een blinde vlek in het al bij al kleine en beperkte landschap aan boeken over muziek.

definietief

Basisingrediënten zijn klank en muziek. En ook al vinden we vaak dat muziek een belangrijke impact heeft op ons leven, er wezenlijk bij stilstaan doen we niet. Daar wijst Serrien op. We doen vrijwel continu muzikale ervaringen op, zowel bewust als onbewust. En dan is het zeker zinvol om daar af en toe even bij stil te staan.

Serrien heeft het bijvoorbeeld over de auditieve crisis in een multimediale wereld. Hij verwijst daarbij onder meer naar filosofen als Husserl (o.a. ‘de crisis van de Europese wetenschappen’) en licht toe dat een muzikale ervaring verschillende facetten en dimensies heeft : het auditieve en het visuele dat alsmaar aan belang lijkt te winnen kunnen elkaar natuurlijk versterken, maar soms ook in elkaars vaarwater zitten.

Knap is de manier waarop hij van zijn boek een ‘multimediale’ ervaring maakt, door tekst en playlists (audio/video) erg natuurlijk door elkaar te laten lopen. Een goede zaak, al dient wel gezegd dat de brede muzikale selectie (Stravinsky, Lady Gaga, de noiserockers van Merzbow,..) grotendeels gericht is op de westerse muziek. En dan zijn we verheugd om te merken dat er best wel wat verrassingen tussen zitten.

De lezer wordt van harte uitgenodigd om allerhande muzikale ervaringen op te doen. En dat wérkt. Ook afzonderlijk zijn al die activiteiten (lezen, kijken, luisteren, filosoferen, ..) natuurlijk nuttig. Maar het is vooral de combinatie die aan te bevelen is.

De muzikale ervaring vertrekt net als filosofie bij de verwondering. Hoe vaak overkomt het ons wel niet dat we iets horen dat we nog nooit eerder (op die manier) hoorden? Die ervaringen wil je natuurlijk met anderen delen en daar heb je taal voor nodig. En net dat probeert Serrien te stimuleren. Hij wakkert de verwondering aan door onder meer gebruik te maken van interviews met doven en slechthorenden, die hem de mogelijkheid bieden het te hebben over contrasten in muzikale ervaringen. Hoe ervaart een (semi)dove de waanzinnige teringherrie die het Japanse Merzbow soms weet te produceren? Ook zij hebben immers ‘muzikale ervaringen’.

Klank: een filosofie van de muzikale ervaring gaat in op allerlei vragen (bijvoorbeeld : wat is muzikale vrijheid en hoe wordt die begrensd?), waarmee Serrien gaandeweg de link tracht te leggen tussen klank, muziek, filosofie en samenleving. Zo tracht hij te komen tot muziek als levenskunst.

Het is overigens best zinvol om een kijkje te gaan nemen op zijn website, waar een schat aan informatie (uitgebreide playlists,..) te vinden is. Serrien tracht het onbeschrijfbare te beschrijven, het ongehoorde hoorbaar te maken en het ongrijpbare grijpbaar. Alleen al daarom is dit werkstuk – een bevlogen pleidooi voor de veelzijdige muzikale ervaring, méér dan de moeite om te lezen.

Tomas Serrien – Klank: een filosofie van de muzikale ervaring (240 p.), uitgegeven bij Houtekiet.