×

Artikel

19 november 2016

Sharon Lafaye Jones (4 mei 1956 – 18 november 2016)

Geschreven door: Ron de Joode

Het komt regelmatig voor dat ik ’s nachts even voor het uur ergens midden in de nacht wakker word. En in een staat, die midden houdt tussen even wakker zijn en bijna weer in een diepe slaap terechtkomen, zet ik dan even de radio aan om naar het nieuws te luisteren. Want ’s ook ’s nachts gebeurt er van alles in de wereld. En toen het bulletin bijna ten einde was en de doorslaap weer langzaamaan begon in te treden, werd dit ruw verstoord door het bericht dat Sharon Jones op 60-jarige leeftijd is overleden. Op dat moment was van verder slapen geen sprake meer. En alhoewel het radiojournaal altijd een betrouwbare bron is als het gaat om het gebrachte nieuws, werd dit bericht toch nog geverifieerd. Misschien ook omdat het zo ongeloofwaardig klinkt: Sharon Jones is er niet meer.

Miss Sharon Jones

En als die extra verificatie er dan is, dan wordt die ongeloofwaardigheid al snel omgezet in het besef dat Sharon Jones er inderdaad niet meer is. En het inzicht dat er nooit meer een nieuwe single of een nieuw album, maar ook nooit meer live optreden van Sharon Jones en haar band The Dap-Kings zal plaatsvinden. Tegelijkertijd borrelen er nóg meer gedachten naar boven: hoe hard zal deze gebeurtenis zijn aangekomen in de House Of Soul daar in Brooklyn? En hoe zou het nu verder gaan met Daptone, nu één van de boegbeelden er niet meer is? Maar vooral ook: hoe hard gaan wij Sharon Jones en haar muziek missen? Vooralsnog regeert het ongeloof.

Sharon Jones. Opeens was ze er. Ergens in 2002. Alsof ze uit een tijdmachine was gekropen en van alles uit de 70’s had meegenomen. Het waren de eerste jaren van Daptone, een klein, onafhankelijk label uit Brooklyn, New York. Misschien wel weer het zoveelste retrolabeltje, dat het gaat proberen met singles en LP’s en lo-fi soul. Maar Daptone was anders. Daptone was niet retro. Daptone kwam recht uit het hart. De artiesten, de muziek, de opnametechnieken, de producties, het artwork, de 45’s, de LP’s: de authenticiteit kon onmogelijk bedacht toneelspel zijn. Alles paste als een maatpak die veel van de muzikanten op de hoezen van de Daptone-releases droegen. En de muziek? Dat was soul en niks anders dan soul. En dan op een zo ambachtelijk mogelijke manier gebracht. En de soul van Daptone kon alleen maar zo krachtig gebracht worden, omdat het label fungeerde als een hechte familie en maar één doel voor ogen had: de luisteraar raken met eerlijke muziek. Met Sharon Jones als één van de meest vooraanstaande en meest expressieve sleutelfiguur van het label.

Dap-Dippin’ With Sharon Jones & The Dap-Kings was het knetterende debuutalbum van die kleine opdonder uit North Augusta, South Carolina, maar die is opgegroeid is in Bedford Stuyvesant, een buurt in Brooklyn, New York. Na allerlei omzwervingen en allerlei baantjes leek dit album het begin te zijn van erkenning van de talenten die Sharon Jones al zo lang bezat. Ze was inmiddels 40 toen haar eerste, echte wapenfeit verscheen. En het was meteen een plaat vol gemeen klinkende killertunes. De Dap-Kings bleek het meest geschikte tegenwicht te zijn die de dynamiek van Sharon Jones in goede banen kon leiden, want Dap-Dippin’ was iets meer dan een half uur heftige dynamite soul. Dit was iemand waar we nog meer van gingen horen. Wat een album en wat een band!

En sinds 2002 verliep de muzikale carrière van Sharon Jones gestaag. Sharon Jones was het levende bewijs dat hard werken loont. Alleen was nu het grote verschil dat dit resulteerde in steeds meer succes en waardering. En als er iemand dat verdiende, dan was dat Sharon Jones wel. Ze was sympathiek, behept met een tomeloze inzet en maakte daarnaast ook nog eens muziek die loodrecht uit het hart kwam. In combinatie met de explosieve shows werd Sharon Jones steeds meer een begrip en nam haar bereik toe.

En in tegenstelling tot wat tegenwoordig usance is bij veel artiesten om ruim de tijd te nemen om met nieuw materiaal te komen, gold dat niet voor Sharon Jones: tussen 2002 en 2015 verschenen zes albums, een compilatie en een berg singles. En ieder album werd steeds beter, zonder in te boeten aan authenticiteit en muzikale verwijdering van waar het ooit mee begonnen is. De Dap-Kings klonken daarentegen steeds strakker en in combinatie met de power van Sharon Jones was dit misschien wel één van de beste live-acts die er waren.

Maar die triomftocht werd in 2013 wreed verstoord toen alvleesklierkanker bij Jones werd geconstateerd. Het vijfde album, Give The People What They Want, stond op uitkomen, maar moest de release worden uitgesteld, omdat er andere prioriteiten waren. Sharon Jones kreeg chemotherapie, verloor haar haren, maar liet zich niet uit het veld slaan en knokte. En met succes: Give The People What They Want verscheen alsnog en Jones kon weer de planken op, de plek waar ze even alle ellende kon vergeten.

Wij spraken haar in december 2013 vlak voor de laatste ronde chemotherapie en na clip opnames en fotoshoot voor het New Yorkse Village Voice. Deel 1 en deel 2

En met extra gedrevenheid, passie en power probeerde ze die nare ziekte uit haar leven en lichaam te bannen. En wie die terugkeer van Sharon Jones op het podium heeft mogen meemaken zal het alleen maar kunnen beamen: hier leek een wonder te gebeuren. De shows gingen al diep, maar wat Jones en haar begeleiders nu lieten zien en horen was van zeldzame klasse en waren de optredens vooral ook emotioneel. Vooral het optreden in Paradiso, slechts 4,5 maand na haar laatste chemokuur, maakte een heel diepe indruk en waren we getuige van iemand voor wie het podium de enige plek was om die eerste gewonnen ronde van die vreselijke ziekte (vooralsnog?) te winnen. Niet alleen de muziek raakte iedere vezel in het lichaam, ook het verhaal erachter maakte die beleving nóg completer. En ook de drie uur durende Daptone Soul Revue (ook te zien op het North Sea Jazz Festival in 2014) met Sharon Jones als zinderende afsluiter behoorde tot die zeldzame hoogtepunten, die al na een paar uur de status historisch en anekdotisch kregen. Iedere keer als Jones weer het podium opkroop, bekroop tegelijkertijd ook het gevoel dat het misschien wel eens de laatste keer geweest zou kunnen zijn dat we haar aan het werk hebben kunnen zien. Een gedachte die alleen maar werd veroorzaakt door die onzalige mededeling die zij in 2013 te horen kreeg.

Over de periode waarin haar ziekte werd geconstateerd, vastgesteld en wat daarna allemaal met Jones gebeurde werd de documentaire Miss Sharon Jones gemaakt. Een documentaire die lovende kritieken ontving (een ’emotionele rollercoaster’), maar tegelijkertijd ook weer met een zwart rand werd omgeven: voorafgaand aan de vertoning op het Toronto International Filmfestival in 2015 verklaarde Sharon Jones dat de kanker weer was teruggekeerd en dat er opnieuw een zware chemokuur ondergaan moest worden. En daardoor ook weer even van het toneel verdween. Maar I’m Still Here was één van de nummers uit die documentaire en een track, die weliswaar al onder niet al te fijne omstandigheden tot stand kwam, maar inderdaad: ze was er nog. En zo lang ze er nog was, kon er ook geknokt worden.

Dat ‘even’ werd uiteindelijk toch ‘niet meer terugkomen’, want op zaterdag 18 november 2016 heeft de ziekte het leven van Sharon Jones geveld. Sharon Jones is 60 jaar geworden. People Don’t Get What They Deserve zong ze al op Give The People What They Want. Inderdaad. Sommige mensen verdienen meer. Veel meer. Wat zullen we haar missen. Nee, we missen haar nu al. Got to be the way it is ….