×

Nieuws

06 september 2019

Remix Abbey Road lijkt minder revolutionair dan die van voorgangers

Geschreven door: Edwin Wendt

Label: Apple

In navolging van Sgt Pepper en The White Album verschijnt ook het voorlaatste Beatles-album Abbey Road nu in een 50th Anniversary box set met behalve een remix van het hele album twee bonus-CD’s of LP’s met outtakes en een 51-versie. Een luistersessie deze week in Hilversum wekte de indruk dat remixer Giles Martin minder revolutionair te werk is gegaan dan bij de twee voorgaande projecten, wat wellicht ook niet nodig was. De outtakes worden door het grote publiek wellicht schouderophalend ontvangen, maar voor de Beatles-fijnproever valt hier opnieuw veel te genieten.

Het vieren van 50-jarige jubilea in de popmuziek nam voor het eerst echt een vlucht in juni 2017, toen Sgt Pepper van The Beatles een halve eeuw bestond. Niet heel onvoorspelbaar, want al in 1987 was het spreekwoordelijke ‘It Was 20 Years Ago Today’, de eerste zin die op de LP door Paul McCartney wordt gezongen, aanleiding voor een succesvolle herdenking. Toen viel die samen met de eerste echte CD-release van dit standaardalbum.

Drie decennia later was de box set met een opvallende en bijzondere remix van het album, van de hand van Giles Martin en een heleboel mooie outtakes, een artistieke mijlpaal en bovendien een daverend verkoopsucces. Met The White Album, de dubbel-LP die eind 1968 verscheen onder de officiële titel The Beatles, werd dat kunststukje vorig jaar herhaald. In 1968 zagen veel rockcritici de plaat als een stap terug na Pepper, maar in de decennia die sindsdien verstreken, bleken veel muzikanten juist beïnvloed door de veelzijdigheid van de dertig songs. McCartney snoerde de toenmalige critici later even eenvoudig als doeltreffend de mond: ‘Hey, it’s the bloody White Album by The Beatles!’.

Ook The White Album heeft een halve eeuw later nog niet aan aantrekkingskracht ingeboet. Het was het bestverkochte album van 2018, op de voet gevolgd door de filmsoundtrack van Bohemian Rhapsody. Er worden dus nog wel geluidsdragers verkocht, maar de muziek van de toekomst is vooral de muziek uit het verleden, concludeerde platenmaatschappij deze week in de Hilversumse Wisseloord Studio.

Daar was de vaderlandse muziekpers bij elkaar voor een preview op de derde in de reeks Beatles heruitgaven exact vijftig jaar na dato: In september 1969 verscheen Abbey Road, het laatst opgenomen (en als een na laatste verschenen) album van The Beatles. Ook dit verschijnt in een remix van Giles Martin, de zoon van de vroegere Beatles-producer George Martin en wordt andermaal vergezeld van een paar bonusplaten met outtakes.

abbey-road-wordt-afgespeeld-in-wisseloord

Dat Sgt Pepper in 2017 opnieuw moest verschijnen, was evident. Deze plaat is een van de mijlpalen, volgens velen zelfs dé mijlpaal uit de hele pophistorie. Bovendien was er nog nooit echt werk gemaakt van een stereomix. Toen The Beatles in 1967 Pepper uitbrachten, was mono nog de norm. Er werd wel een stereo-mix gemaakt, maar dat gebeurde letterlijk op een verloren ogenblik en The Beatles zelf waren er niet eens bij betrokken. De originele mono-mix was nog wel te koop in tweedehands platenzaken, maar wie het album in de jaren zeventig op LP en sinds ’87 op cd kocht, kreeg de in elkaar geflanste stereoversie.

Giles Martin kon voor het eerst terug naar de ‘multitracks’, de losse sporen van alle instrumenten om zo Pepper naar hedendaagse inzichten en met hedendaagse apparatuur opnieuw op te bouwen. Dat deed hij kundig, net als hij dat vorig jaar deed met The White Album, dat eind ’68 net op de grens van mono naar stereo was verschenen, maar waar stereo al wel serieuze aandacht kreeg. Hier lag de winst in de verbeterde techniek en de beschikbaarheid – voor het eerst – van de legendarische Esher Tapes, akoestische demo’s die The Beatles maakten voor de opnamesessies: unplugged avant la lettre

Nu dit jaar Abbey Road aan de beurt was voor een remix, drong zich de vraag op of hier ook sprake was van een meerwaarde. Het album zoals dat er sinds ’69 ligt, diende in zeker de eerste vijf tot tien jaar daarna als de mal voor hoe een goed rockalbum moest klinken. Het is echter geen 1980 meer. Met andere woorden: het 50-jarige Abbey Road is toch ook al minstens een jaar of dertig, veertig ‘ingehaald’ door nieuwe technische ontwikkelingen. Dat is zonde voor een album dat zich muzikaal prima kan meten met veel muziek die nu wordt gemaakt, stellen de betrokkenen bij Apple, bij Universal en vinden ook Mc Cartney en Harrison, die samen met Olivia Harrison en Yoko Ono door ‘de werkvloer’ eerbiedig worden aangeduid als ‘the board’.

De hedendaagse muziekconsument die, hetzij scrollend door Spotify, hetzij luisterend naar de radio, in aanraking komt met muziek van The Beatles, mag niet worden afgeschrikt door een geluidskwaliteit die pover afsteekt bij het nieuwste werk van Ed Sheeran of Lady Gaga. Bij het geluidtechnisch oppoetsen van het materiaal was Giles niet gebonden aan de limieten die de studio van 1969 bood of de maximale hoeveelheid muziek die op een plaatkant past (hoewel Abbey Road in de remix op vinyl opnieuw op een enkele LP verschijnt).

beatles-band

Bezoekers aan de luistersessie kregen van de remix Lennon’s Come Together en de volledige tweede LP-kant (alle nummers van Here Comes The Sun tot en met The End en daarna nog Her Majesty als niet geheel onverwachte bonus) te horen.

Net als bij Pepper en The White Album is de ritmesectie veel duidelijker te horen dan op de oude mixen (is het toeval dat juist de bassist en drummer van The Beatles nog leven?). Anders dan bij The White Album heeft Giles nauwelijks gehusseld in het stereobeeld, met als een van de uitzonderingen het gitaarduel tussen Harrison en Lennon aan het slot van The End. Hier zijn de partijen sterker uit elkaar getrokken, zodat de luisteraar elke gitarist kan volgen.

Natuurlijk waren de bezoekers ook gekomen voor de outtakes. Daarvan verschijnen er 23 op de box. Bij Sgt Pepper en vooral bij The White Album kwamen de vinyl-liefhebbers er zeer bekaaid af in vergelijking met de cd’s. Van Abbey Road verschijnt de volledige output van de drie cd’s ook op drie LP’s. Dat geeft wel aan dat de cd’s niet tot de nok toe gevuld zijn.

Van de outtakes kreeg Wisseloord er donderdag vijf te horen. De meest bijzondere: Lennon’s I Want You (She’s So Heavy), in een versie waar in het tweede gedeelte ‘white noise’ van de gitaren wat naar achteren is gemixed om ruimte te maken voor die gastmuzikant op Abbey Road, organist Billy Preston. Eerder in 1969 had hij al een voorname rol gespeeld in de Get Back Sessions (waarvan in de zomer van ’69 nog niets was uitgebracht, afgezien van de single Get Back/ Don’t Let Me Down. Op de albumversie van I Want You is Billy’s rol bescheiden, maar blijkens de outtake ging hij tijdens de sessie volledig ‘uit zijn plaat’. Voor het eerst horen we nu ook hoe I Want You, dat op de plaat abrupt eindigt, in werkelijkheid werd afgerond (spoiler: niet).

McCartney’s demo van Goodbye voor Mary Hopkin (net als Come And Get It voor Badfinger aan deze box toegevoegd) bewijzen zijn vakmanschap en de gave om tot op de millimeter duidelijk te maken hoe hij zijn materiaal door andere artiesten uitgevoerd wilde hebben.

Ringo’s outtake van Octopus’ Garden laat weer eens een bewijs horen van de typische Beatles-humor. De song bevat het zinnetje ‘I’d ask my friends to come and see an octopus’s garden with me’. Ringo zet dat iets te vroeg in. ‘I’d ask my friends a bit earlier’, verontschuldigt hij zich. Om er aan toe te voegen: ‘But you all came late’.

thumbnail_guy-hayden-universal-uk-bij-de-presentatie-van-abbey-road-in-wisseloord

Het is, zoals Guy Hayden van Univeral tijdens de presentatie aangaf, een van de bewijzen dat de sfeer tussen de Beatles, ondanks de roerige fase waarin iedereen zich zomer ’69 bevond, in elk geval tijdens de opnamen uitstekend was. Misschien wel omdat ze de slechte start van ’69 in de Twickenham Film Studio’s (vereeuwigd in de film Let It Be) achter zich hadden gelaten, misschien omdat ze hadden afgesproken nog één keer een goede plaat te maken.

Vast staat al dat er volgend jaar een nieuwe versie van de film Let It Be verschijnt, met een nieuwe soundtrack. Hoe diep daarvoor wordt gegraven in de tientallen uren geluids- en filmmateriaal kan Universal nog niet zeggen. Ook daar weet met pas kort van tevoren wat ‘the board’ wil vrijgeven en hoe.

Abbey Road 50th Anniversary verschijnt op 27 september. Die dag opent er ook een Abbey Road pop up-store in Hoog Catharijne in Utrecht, die tot 13 oktober open blijft.