×

Concert

25 november 2015

Le Guess Who; Festival van contrasten

Geschreven door: Rik van Boeckel

DSC_0062bOs Mutantes lowresDe zondagavondprogrammering van de 9e editie van Le Guess Who liet zien hoe contrastrijk een festival kan zijn. Het grootste deel van het festival vond plaats in Tivoli/Vredenburg, Utrecht, maar ook andere Utrechtse podia als Rasa, De Helling, Ekko & Theater Kikker programmeerden diverse acts van donderdag 19 tot en met zondag 22 november.

Le Guess Who zette zondagavond in Tivoli / Vredenburg onder andere Os Mutantes uit Brazilië, saxofonist/fluitist/klarinettist Bennie Maupin (VS) en zangeres/componiste Annette Peacock (VS) neer, totaal verschillende acts. En verder nog The Pop Group, Atlas Sound, Dungen en Deer Hunter. Annette Peacock werd gepresenteerd door Sun O))), de Amerikaanse droneband die zaterdag optrad.

Ik ging voor optredens van Os Mutantes, Bennie Maupin en Annette Peacock naar Le Guess Who. Os Mutantes is een inmiddels legendarische band, half jaren zestig opgericht in São Paulo (Brazilië) door de broers Sergio Dias Baptista (gitaar/zang) en Arnaldo Baptista (bas, keyboard). Ze maakten met Gilberto Gil en Caetano Veloso deel uit van de Tropicália-beweging. Ze mixten psychedelische rock met Braziliaanse stijlen. Eind jaren 80 hield de band op te bestaan. In 2006 kwamen ze voor een reünie weer bij elkaar, maar niet in de originele bezetting. In 2013 brachten ze het album Fool Metal Jack uit.

Os Mutantes, met Sergio Dias Baptista in de leidende rol, zette meteen stevig in. Opmerkelijk is dat de band nog steeds heel populair is gezien de drukte in de Pandora zaal. Ze zijn retro, spelen nog steeds psychedelische rock met her en der Braziliaanse elementen. Er werd meer in het Engels dan in het Portugees gezongen. Het overwegend jonge alternatieve publiek heeft de begintijd van de groep niet eens bewust meegemaakt. De vergelijking met die andere legendarische Braziliaanse band Azymuth dringt zich op, maar Os Mutantes heeft zich qua bandbezetting behoorlijk verjongd. In de intro’s klinken echo’s van The Beatles en Santana op. In de song Mambo werd landgenoot Sergio Mendes geëerd. De Brazilrock van Os Mutantes is nog steeds goed doortimmerd maar klinkt wel enigszins gedateerd.

Van een totaal andere orde was het optreden van Bennie Maupin in de Grote Zaal. Daar was het aanzienlijk rustiger. Maupin speelde met diverse grootheden uit de jazz zoals Sonny Rollins en Pharaoh Sanders. Hij speelde basklarinet op Miles Davis’ klassieke album Bitches Brew en maakte deel uit van het Herbie Hancock Quintet en Headhunters. Het was ronduit een genoegen de inmiddels 75-jarige Maupin aan het werk te zien. Zijn sfeervolle lyrische spel op de diverse saxen en de virtuoze dynamiek was geweldig om te horen en toen hij sterk groovend de diepe klanken uit de basklarinet de zaal in slingerde werd het nog mooier.

En toen kwam Annette Peacock. De Amerikaanse zangeres/componiste/toetseniste was voor het eerst sinds twintig jaar weer terug in Nederland. Ze speelde hier toentertijd onder andere met Han Bennink. Ze werd in 1964 ontdekt door Paul Bley die deel uitmaakte van de band van haar man, contrabassist Gary Peacock. Eind jaren zestig experimenteerde ze met de Moog en diverse synthesizers. Ze werd ‘n icoon van de avant-garde. Haar 1e soloalbum I’m the One kwam uit in 1972. David Bowie, Brian Eno, Pat Metheny en Mick Ronson namen composities van haar op.

Tijdens haar optreden op Le Guess Who bracht ze composities van diverse albums: The Perfect Release (1979), I Have No Feelings (1986) en 31:31 (2006). Ze begon haar optreden met composities van een nieuw nog te verschijnen album. Gezeten achter haar toetsenbord, beschenen door vier bundels van blauw licht, was haar gezicht niet zichtbaar, slechts de contouren van haar lichaam, de bontmuts op haar hoofd en haar instrument. Het gaf haar performance een mysterieus tintje. Een poëtische performance want haar teksten zijn als gedichten die ze zingt. Soms ging ze de hoogte in met haar stem, uithalend over de diepe klankkleur van de Roland D 50 digital synth. Haar muziek is dromerig met veel diepte erin, muziek om je ogen bij te sluiten en naar binnen te gaan. Af en toe verraste ze met digitale beats die even om haar sound poetry heen zwermden. Ik dacht terug aan een optreden van Nico (Velvet Underground) in de jaren tachtig op Pandora’s Music Box, ook zo’n contrastrijk festival uit die tijd.

Halverwege het optreden speelde ze The Succubus van The Perfect Release met zinnen als: ‘And I need to embrace my inescapable femininess’. In het instrumentale Nothing Ever Was Anyway (van I Have No Feelings) was de echo van John Cage te horen. Daarna hoorde ik een zin als: ‘I have a dream that lasts too long’. Sommige composities zouden prima in een film gebruikt kunnen worden. Haar muziek zit vol diepte die zwaarmoedig kan worden maar ook vol schoonheid zit, poëtische en muzikale schoonheid. Zo kijk ik terug op het optreden van Annette Peacock. Het publiek wilde meer van haar horen maar ze liep zonder applaus in ontvangst te nemen in dat blauwe lichtomhulsel het podium af. Zo blijft het mysterie bestaan! Ik ben benieuwd naar haar nieuwe album dat in 2016 zal uitkomen.

Fotografie: Debby Dankmeyer