Deel 20 in de reeks Postpunk Nederland, een serie artikelen over interessante Nederlandse bands die opkwamen na de punkgolf van 1977, 1978. Eigenzinnige, vaak ondergewaardeerde bands die blijvend applaus verdienen. Deze week een band die al in 1976 van zich deed speken en ook nog eens erg populair werd: Gruppo Sportivo.

De geschiedenis van het Haagse Gruppo Sportivo begint in maart 1976. Hans Vandenburg komt in contact met Max Mollinger, Peter Calicher en Eric Wehrmeyer. Vandenburg schrijft al enige jaren songs onder de naam Hans VanDeFruits en maakte ooit deel uit van de Leo Unger Band, die in 1974 een hit had gehad met Run To The Sunshine.

Het gezelschap noemt zichzelf Gruppo Sportivo, naar een tekst op een poster die in de studio hing. Vandenburg – fan van The Beatles en Frank Zappa, werpt zich al snel op als bandleider. De band gaat steeds vaker repeteren en wordt snel een stuk professioneler. Gruppo Sportivo versterkt zich met zangeressen Meike Touw en Josée van Iersel (voorheen actief bij Hauser Orkater) en speelt zich in de kijker als voorprogramma bij Golden Earring.

Het is dan ook Barry Hay van diezelfde Golden Earring die in 1976 de eerste single van Gruppo Sportivo produceert: Out There In The Jungle. Een fris, funky nummer vol ideeën en met een flinke pop appeal. De plaat schopt het tot de tipparade in november van dat jaar. In 1977 verschijnt de tweede single Hoola Fever, geproduceerd door Robert Jan Stips, die eerder deel uitmaakte van Supersister en Golden Earring. De single flopt en de samenwerking met platenmaatschappij Polydor loopt spaak. Ariola ziet echter wel brood in Gruppo Sportivo en biedt de band de mogelijkheid een album te maken. De band vraagt Robert Jan Stips weer voor de productie. Het resultaat mag er wezen: het album 10 Mistakes is een vermakelijke, pakkende en vlotte plaat waarop regelmatig uit de popgeschiedenis wordt geciteerd. Gruppo Sportivo brengt een soort ‘retro-kitsch’ in de beste zin van het woord. De NCRV besluit het album echter niet te draaien vanwege de ‘obscene hoes’.

10 Mistakes gaat direct lekker los met de sci-fi liefde van Beep Beep Love en schotelt de ene na de andere gevatte popparel voor, songs waarop liefdesperikelen en antihelden bij de kraag worden gevat. De vette knipogen naar Del Shannon, Bob Marley en Frank Zappa verhogen de pret alleen maar. Superman, I Shot My Manager, Mission A Paris, het Duitstalige Armee Monika, in ieder nummer komt Gruppo Sportivo met leuke vondsten, en vooral muzikaal vakmanschap. Het regent hooks, riffs en eigenzinnige, onverbloemde teksten. De zang van Touw en Van Iersel (ook wel The Grupettes) spettert van het vinyl en geeft de muziek een flinke scheut doo wop en sixtiespop.

Vreemd genoeg trekt Ariola geen single van het album om de plaat te promoten. Toch komt er uiteindelijk wel een nieuwe single: in het voorjaar van 1978 verschijnt Rock ’n Roll, een uitstekende nummer vol vaart, aangeslingerd door het stuwende orgel van Peter Calicher en de vocalen van The Grupettes en Vandenburg, die beurtelings schitteren. Rock ’n Roll bereikt de 27e plaats van de hitlijst. Tegelijkertijd komt ook 10 Mistakes weer in de belangstelling te staan en het album begint aardig te verkopen. Ariola zorgt voor een release in Engeland op Epic en voegt Rock ’n Roll toe, ten koste van Dreaming. Er wordt tevens een nieuwe single gelanceerd voor de buitenlandse markt: Beep Beep Love. Een slimme zet want Gruppo Sportivo wordt snel opgemerkt in Engeland en doet een succesvolle tournee. De band verschijnt zelfs op tv in The Old Grey Whistle Test en weet ook in de Verenigde Staten naam te maken.

Volle zalen

1978 is dan ook ‘Gruppojaar’. De band neemt de tweede elpee op en doet veel optredens op de festivals waaronder Reading in Engeland. Als de groep in september een Edison krijgt voor 10 Mistakes beleeft dit album zijn derde jeugd en bereikt het, net als in de lente, de 27e plaats in de albumlijst. Als in november 1978 dan ook de geslaagde nieuwe elpee Back To 78 de schappen bereikt is de beer echt los en bereikt de populariteit van Gruppo Sportivo een hoogtepunt. De uitstekende single Hey Girl bereikt de top 20. Aan het einde van 1978 en het begin van 1979 speelt Gruppo Sportivo continu voor volle zalen. De populariteit in Engeland wordt bovendien onderstreept door de derde plaats in de NME-lijst van meestbelovende nieuwe acts, na Ian Dury en Dire Straits.

Back To 78 evenaart het niveau van 10 Mistakes en kent meer nummers. De plaat is een nieuwe onweerstaanbare staalkaart van Gruppo Sportivo, wederom voorzien van een lollig hoesontwerp. Het album klimt naar de derde plaats van de elpee-lijsten en zal later een van de best verkochte albums van 1979 blijken. De band grijpt zijn kans en doet veel promotie in Duitsland en Frankrijk. Ook staat Engeland op het programma. Aan de overkant van de Noordzee is Gruppo Sportivo immers een van de bekendste nieuwe bands.

Een verse single, Disco Really Made It moet de storm verder aanwakkeren. Dat lukt aardig, want de vakkundig gesmede compositie bereikt de elfde plaats in het voorjaar van 1979. Het nummer haakt op spottende wijze in op de welig tierende disco-rage en is niet terug te vinden op Back To 78.

Back To 78 staat vol markante, knap gemaakte popsongs. Bernadette is een klein maar poppy liefdesdrama met een ontwapenend orgeltje en het dreigende tandartsdrama Real Teeth Are Out is het zoveelste bewijs van de originaliteit van Gruppo Sportivo. Ook met reggae weet Vandenburg c.s. iets leuks te doen want in Are You Ready geeft hij hier een Zuid-Afrikaanse slinger aan. Het fenomeen big in Japan wordt op grappige wijze en akoestisch vertolkt in Tokyo.

I Said No grijpt weer wat terug op het eerdere werk. Een fijne pianolijn stuwt dit typische Gruppo-nummer voort. Wederom draait het om relationele misverstanden. Een lik saxofoon zet de puntjes stevig op de i. Het nerveuze Blah Blah Magazines drijft de spot met de pers die zich in bochten wringt om Gruppo Sportivo in een hokje te plaatsen: “We are a cross between in blah blah magazines / We are a cross between Abba and eh… / … we’re like The Monkees, we’ve got no ideas of our own”.

Onder de hoogtepunten vallen het futuristische I’m A Rocket, met een vrijzinnnige piano, die het nummer en passant nog een flinke jazz-tint geeft en het prikkelende Shave, waar de ondeugende kant van de band weer voorbij komt: openhartig, onverbloemd maar met gevatte distantie. Ook de teenybop en rock-‘n-roll van The Pogo Never Stops is weer een voltreffer. Gruppo Sportivo heeft zeer groot talent om tegelijk vertrouwd én verfrissend te klinken.

Einde oefening?

Gruppo Sportivo wordt eind jaren zeventig zelfs in de Verenigde Staten gepromoot, maar kan hier zelf geen gevolg aan geven. Tot ieders verrassing kondigt Hans Vandenburg namelijk aan dat hij de groep wil opheffen. De achtbaan waarin hij zich bevindt beperkt hem naar eigen zeggen te veel in zijn muzikale ontwikkeling.

Juni 1979 staat in het teken van de afscheidstournee, minder dan twee jaar na de eerste elpee en ruim een jaar na de doorbraak lijkt het verhaal Gruppo Sportivo alweer voorbij. Back To 78 zal hoe dan ook een zeer succesvolle elpee blijken: er worden uiteindelijk zo’n 150.000 exemplaren van de plaat verkocht. De laatste single Sleeping Bag stelt overigens wat teleur en verkoopt dan ook niet goed.

Hans Vandenburg begint met onder meer Meike Touw, Max Mollinger en Peter Calicher een nieuwe band: The Buddy Odor Stop. Er volgt al snel een album: Buddy Odor Is A Gas! Echter, het publiek is Gruppo Sportivo nog niet zat: tijdens concerten wil men oude hits horen en de plaat – die door Sire in Amerika wordt neergezet – verkoopt niet goed.

In 1980 besluit Hans Vandenburg Gruppo Sportivo weer nieuw leven in te blazen. Zonder Meike Touw overigens, die met ex-leden van Diesel en Streetbeats haar eigen Tutti Frutti vormt. Gruppo Sportivo komt zelf met het album Copy Copy op de proppen, een plaat die de band terug in de hitlijsten brengt, maar het qua inventiviteit moet afleggen tegen de voorgangers. Met Watch Your Boy en In Love Again komen er weer bijna ouderwets leuke nummers over relaties voorbij maar Copy Copy is met zijn mix van new wave, pop, ska en reggae over het algemeen een verzameling aardige nummers en niet veel meer dan dat. Het korte, scherpe en instrumentale The Unusual Soup Recipe Blues is in aanzet interessanter dan het gros van de meer reguliere songs, die een nogal routinematige indruk wekken.

Hans Vandenburg praat in de OOR van juli 1980 over de stijl van Gruppo Sportivo: “Ik kom van zo’n school waar ze altijd tegen me zeiden: “Waarom doe je altijd zo grappig? Waarom relativeer je zo? Want je dekt jezelf in”. Maar weet je, je kan me geloven of niet, maar ik wist verdomd niet waartegen ik me nou indekte….” “En dan zo’n parodie op zo’n disco-song, ik kan er natuurlijk niets aan doen dat het wordt gekocht. Ik bedoel: we zijn natuurlijk wel commercieel, anders zouden we niet bij een platenmaatschappij zitten. En als we weer een parodie maken zal het wel weer verkocht worden.”

Europa wenkt

Eind 1980 toert Gruppo Sportivo door Europa en worden Denemarken, Noorwegen, Finland, Duitsland en Oostenrijk aangedaan. En Italië, want daar is het nummer Watch Your Boy inmiddels een radiohitje geworden. Vandenburg blikt met OOR in Italië nog eens terug op het afgelopen jaar. OOR: “Odor was een project van mijzelf. Het oude Gruppo-concept – twee vrouwen die altijd lekker moesten ‘ogen’: daar waren de dames en in het bijzonder Meike niet altijd van gediend – ging mijn ontwikkeling en die van anderen beperken. Maaike en Josee wilden ook wel eens wat anders dan koortjes. Doordat we succesvol waren, konden we het ons veroorloven iets anders te doen, zonder echt op de bek te gaan.”

In 1981 weet Gruppo Sportivo zich enigszins te revancheren. De plaat Pop! Goes The Brain weet meer te boeien en brengt ook nog eens vier singles voort: na My Old Cortina volgen het vertrouwd klinkende, surfachtige, Rhytmisaconstantbeat, het spottende, met accordeon en orgel gelardeerde Holland Now (“…Holland: Stars on 45, famous painters and dikes, eh… let me see”) en het pittige Very Nice. Geen van allen hits overigens en gesteld mag worden dat het met de populariteit van Gruppo Sportivo in Nederland niet al te best meer is gesteld. Buiten de landsgrenzen is er echter van een neerwaartse spiraal geen sprake: de band staat op het festival Roskilde in Denemarken en wordt in Duitsland en Italië alleen maar populairder.

Design Moderne uit 1982 kan het tij in Nederland niet keren. De plaat bevat wel Happily Unemployed, dat het in Duitsland goed doet. Ondanks het gebrek aan succes hebben Hans Vandenburg en de zijnen het gevoel voor humor nog niet verloren. De elpee bevat songs als Mein Geilstes Lied en James’ Last Car; het buitenlandse werkterrein lijkt definitief van Engeland naar Duitsland te zijn verschoven.

Exit?

Een van de spaarzame wapenfeiten van 1983 is een optreden op Parkpop in thuisstad Den Haag. Pas in de zomer van 1984 wordt er werk gemaakt van een nieuwe plaat. Er is een probleem echter: Ariola wil niet meer verder met de band en zet er na de verzamelaar Greatest Hats een punt achter. Bemiddelde labels staan anno 1984 niet te springen om Gruppo Sportivo en uiteindelijk gaat de band met het kleine Nova Zembla – dat eerder Social Security uitbracht – in zee. De elpee Sombrero Times wordt echter nauwelijks opgepikt. De brengt trekt twee singles van de plaat maar het mag niet baten. In 1985 band stopt er voor de tweede keer mee.

Het is inmiddels 1988 als Gruppo Sportivo weer opduikt met een nieuwe single, na een periode waarin Vandenburg zich voornamelijk met zijn nieuwe groep Ugly Head heeft beziggehouden. De reden van deze ‘comeback’ is Ugly Heads cover van de Wall of Voodoo-hit Mexican Radio. Ariola besluit het nummer op single uit te brengen. Het ligt voor de hand hier dan de naam Gruppo Sportivo aan te verbinden. Mexican Radio zorgt er ook voor dat de band weer optredens gaat doen in België en Duitsland. Ariola maakt van de gelegenheid gebruik er een compilatie-cd tegenaan te gooien: Back To 19 Mistakes. De cd omvat Gruppo Sportivo’s eerste twee albums, aangevuld met het huidige hitje Mexican Radio.

In 1989 werkt Gruppo Sportivo weer samen met een oude bekende uit Den Haag: Robert Jan Stips. De samenwerking mondt uit in de mini-cd Sucker Of The Century. Het schijfje valt vooral op door het fraaie en vermakelijke artwork, waarin Hans Vandenburg als een soort superheld acteert: “Is it a comic book? Is it a CD? No, it’s the sucker of the century!!” In 1989 en 1990 verschijnen er maar liefst drie singles van het project, allen met een klassieke striphoesje en dus mooie collectors items.

Een jaar later trekt Gruppo Sportivo wederom wat media-aandacht. Deze keer met de single She Was Pretty. Het blijkt de voorbode van Young & Out, een verzameling nieuwe nummers en outtakes, die in 1992 wordt uitgebracht. Gruppo Sportivo trekt twee singles uit deze berg nummers: het gevat getitelde Repeatlemania en Trendy Wendy.

Gruppo Sportivo blijft actief na 1992, al bereikt de band nog slechts sporadisch een groot publiek. In 2000 verschijnt de singlesverzamelaar Married With Singles en in 2006 viert de band zijn dertigjarig bestaan. In 2010 verschijnt Hans Vandenburg en het geheim van het succes, een biografie van Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes over “die kale van Gruppo”. Zo staat Hans Vandenburg anno 2010 nog steeds in de belangstelling.

Volgende artikel Postpunk Nederland: Das Wesen / Bazooka / Braak
Voorgaande aflevering Postpunk Nederland: The Visitor / Christ In Concrete / Social  Security