×

Concert

14 maart 2017

Elvis Costello: Nostalgisch, genereus en groots

Geschreven door: Philippe De Cleen

Na een ter elfder uur afgeblazen show vorig jaar stond de 62-jarige songwriter Elvis Costello eindelijk in de Roma. Niet één keer, maar maar liefst twéé keer. En evenveel keren mocht De Roma vollédig uitverkocht uithangen. De in London geboren, maar tegenwoordig met ega Dianne Krall in Toronto residerende, Costello tourt tegenwoordig met het Detour programma. Geen grote circusachtige formule zoals de spinning wheel van weleer, maar een nostalgisch gezellige wandeling door zijn roemruchte carrière. Dat leverde in een bomvolle Roma een maar liefst tweeënhalf uur durend wiedergutmachung van jewelste op.

Omgeven door een legertje van akoestische en elektrische gitaren, een ukelele en een zwarte vleugel binnen handbereik werd al gauw duidelijk dat het geen regulier optreden zou worden. De opzet bestond er namelijk in om via foto, video en geluid inzichtelijk te maken hoe het in het leven van Costello is gegaan, waar zijn roots liggen en waar de songschrijver inspiratie uit put. Bijzondere rollen uiteraard voor zijn vader Ross McManus – een ballroomorkestzanger en verdienstelijk trompettist- en zijn grootouders. Zij kwamen ook aan bod in het ook als soundtrack beschikbare Unfaithful Music And Disappearing Ink waarin Costello het verhaal doet van opgroeien als jongeman met The Beatles tot zijn huidige situatie. Dat merkte je bijvoorbeeld ook aan de gigantische replica van de oude Lupe-O-Tone televisieset die verwees naar zijn jeugd in Liverpool in de overgang fifties naar sixties.

Detour is een nieuwe formule en setting waarin hij helemaal solo optreedt. Akoestisch en intiem. En daar is een zaal als De Roma behoorlijk geschikt voor. Costello is niet zozeer bezig met marketing, maar eist wel dat de podiumopstelling, inkleding (“On Air” naast het grote televisie-scherm, het “Detour” verwijsbord) en vooral geluid van het allerhoogste niveau zijn. Dat laatste was goed te merken tijdens een enkel moment waarin zijn gitaar het even liet afweten en hij zich stante pede richting geluidsman begaf. Verder: geweldige akoestiek, een mooi en uiterst warm en aangenaam kader, naast een zeer divers en enthousiast publiek dat zeker niet alleen uit zogeheten kenners bestaat. Mooi om te zien en fantastisch om te ervaren.

Stipt op tijd begon de met een rode hoed en zonnebril uitgedoste Costello eraan. Met Less Than Zero en niet Watching Your Step zoals de dag voordien. Het illustreert goed dat élke Costelloshow wezenlijk verschillend is, al was ondanks een erg groot oeuvre van tientallen albums en livereleases een zekere vorm van herhaling (bv. het Duke Ellington verhaal) in een carrièreomvattende set niet volledig uit te sluiten.

Opmerkelijk spraakzaam was de Britse songschrijver die niet zelden zijn songs inleidde met een anekdote. Zoals tijdens Ascension Day waarmee hij Professor Longhair en Allen Toussaint eerde. Met die laatste nam Costello The River In Reverse op. Het zijn de kleine, maar leuke pleziertjes van zo’n Costelloshow : in dat ruime oeuvre vrijwel onophoudelijk parels kunnen blijven ontdekken. Op die manier presenteerde Costello zichzelf ook als een verhalenverteller. Al primeerde de song gelukkig op de nochtans leerrijke en vaak grappige anekdotiek.

En zo kreeg het publiek een carrièreomvattende set die zowel een handjevol Costelloklassiekers bevatte (Veronica, Alison, Shipbuilding) maar veel vaker de zijwegen van ‘s mans carrière (Poison Moon, Deep Dark Thruthful Mirror, Face In The Crowd, Ripping Paper) bewandelde.

Dat het een solo-optreden was verhinderde Costello niet om op tijd en stond zijn elektrische gitaar in te pluggen waardoor hij liet merken dat hij niet alleen op piano uit de voeten kon. Zo kregen we een in gitaarparanoia gedrenkt Watching The Detectives dat zelfs visueel ondersteund werd met nostalgisch mooie filmposters. Die vormde zeker in een concertzaal als de Roma, een voormalige cinema, een waar hoogtepunt.

Elvis Costello is een man van vele talenten. Dat bewijst hij niet enkel op de tientallen albums, compilaties en live-albums die hij uitbracht, maar ook in zijn samenwerkingen (o.a. Allen Toussaint, maar ook met de klassieke muzikante Anne-Sofie Van Otter en met de hiphopboys van The Roots) en de projecten waar hij aan meewerkt, zoals de New Basement Tapes waarin hij met teksten van Bob Dylan aan de haal gaat.

Tweeënhalf uur bracht het gaandeweg tot extase gespeelde publiek door met Elvis Costello die al naargelang de song zichzelf op gitaar, piano en ukelele (het jolige Vitajex) begeleidde. Als we dan toch enige kritiek moeten aansnijden: sommige passages, zeker op piano, waren nét iets te lang om de volle focus te behouden. Dat neemt niet weg dat er voldoende hoogtepunten waren zoals een volledig tot zijn naakte essentie gestript Alison, maar ook de fragiel mooie passage waarin Little White Lies (een Walter Donaldson oldie) en Beyond Belief elkaar opvolgden.

Misschien wel het meest verrassende aspect was dat hij de angry young man’s fase niet volledig had verleerd. Hij kon zeker op elektrische gitaar nog steeds erg krachtig uithalen (Watching The Detectives, afsluiter I Want You). Zijn stem – die de vorige keer dus verstek gaf – kwam deze keer gelukkig wél erg goed uit de verf : van fluisterend tot heerlijk schreeuwend, Costello kon het allemaal meesterlijk aan.

Costello schuwde de grootse emoties niet, vooral in die passages waarin zijn familie prominent aanwezig was. Zijn liefde en affectie voor hen (o.a. de If I Had A Hammer passage) bijvoorbeeld was tekenend. En dat hij ondanks alles zélf ook een muziekliefhebber blijft, hoorde je dan weer tijdens 45 (een sublieme knipoog naar het jonge, platenkopende publiek) en Toledo – dé ideale gelegenheid om het werk van Burt Bacharach te pluggen – evenals de kleine snippets die hij in zijn set stak zoals het stukje Brother Can You Spare Me A Dime tijdens het weergaloos mooie Jimmie Standing In The Rain.

Je zou het hem niet nageven maar Costello is naast de ega van jazzpianiste Diana Krall (die later op het jaar ons land aandoet) tegenwoordig een brave, liefhebbende vader van drie kinderen. Die bedachtzame omgang met het langzaam maar zeker voortschrijden van de tijd kon je opmerken tijdens de reflectie die een song als No Man’s Woman in zich had.

Costello, de “bug-eyed monster from planet guilt and revenge” zoals hij zichzelf eens beschreef behoort ontegensprekelijk tot het pantheon der Grote Songschrijvers en dat zowel op muzikaal als op tekstueel vlak. Dat onderstreepte hij in De Roma met een erg vitaal en essentieel concert, waarin de over een klok van een stem beschikkende Costello vooral bewees een uiterst gulle showman te zijn die naar believen tientallen klassiekers kan serveren maar evenzeer op geheel eigenzinnige wijze ook wat minder bekend werk presenteerde. Dit was dik tweeënhalf uur ronduit genieten van een heerlijk concert waarin op het einde nog eens de Aznavour classic She en zijn eigen I Want You in een briljant uitgesponnen versie aan bod kwamen. Eentje voor de boekjes, wat iedere bezoeker ongetwijfeld volmondig zal beamen.