Annie MG Schmidt was al bijna tien jaar een volksheld in Nederland toen ze in 1960 omhoog zat met een tekst waarvoor ze geen muziek kon vinden.

De hele jaren vijftig had Annie voor de VARA-Radio dialoogteksten en liedjes geschreven de serie In Holland Staat Een Huis over de Familie Doorsnee. Werk waarin ze door haar vrije moraal vaak botste met de toch nog behoorlijk bekrompen Nederlandse volksaard in de jaren direct na de oorlog. Een passage waarin ze iemand ‘een schop onder zijn achterste’ liet geven,  leidde tot massale opzeggingen van het lidmaatschap bij de VARA.

Maar in 1960 zat Annie dus in haar maag met de tekst van Wiegeliedje voor de tv-show van Connie Stuart. Deze vedette suggereerde of Annie niet eens bij ‘ene meneer Bannink’ zou aankloppen. Dat deed ze. En het duo dat toen ontstond zou in de daarop volgende twintig jaar het ene succes op het andere laten volgen.

Messcherpe teksten van Annie (Kapelle, 1911), die de ene keer poeslief konden zijn, de andere keer vol bijtend venijn zaten. En de muziek van Harry Bannink (Enschede 1929), die ‘zijn’ zangers vaak verraste met onverwachte maat- en tempowisselingen. Of een grapje in Wil U Een Stekkie, dat werd geschreven ten tijde van het Sgt Pepper-album van The Beatles. Wilden die Britten graag even laten horen dat zij de weg wisten met bijzondere strijkinstrumenten, gebruikte Harry het intro van Stekkie om aan te tonen dat hij dat heus wel had gehoord.

Bannink en Schmidt dus, een van de gouden duo’s uit de Nederlandse muziek. Samen met Lennaert Nijgh en Boudewijn de Groot behorend tot de absolute eredivisie. Op onderdelen wel benaderd door anderen, maar nooit zo veelzijdig en langdurig. Hun samenwerking duurde tot in de jaren tachtig. Schmidt overleed in 1994, Bannink in 1999.  

Op het Excelsior-label is nu een cd verschenen waarop vijftien Schmidt/Bannink-composities worden doorgegeven aan de 21^ste eeuw. Tim Knol, Roos Rebergen (Roosbeef), Marike Jager, JanneSchra, Meindert Talma en Dave Von Ravon (The Kik) zijn enkele van de hedendaagse muzikanten die aan de slag zijn gegaan met deze Nederlandstalige classics.

“Doe wat je het liefste doet, dan is het altijd goed,” luidde de opdracht waarmee de artiesten najaar 2012 de studio in werden gestuurd. Goed is het inderdaad in vrijwel alle gevallen geworden. Vluchten Kan Niet Meer is minder of meer de titelsong van deze collectie geworden. Het album heet De Supersonische Boem, en dat zinnetje komt uit het aardedonkere duet van Frans Halsema en Jenny Arean uit 1974, waarin zij zingen over hoe de wereld er uitziet ten tijde van ‘de allerlaatste vogel in de laatste lente’: “En alle muziek die overblijft / Is de supersonische boem.”

Bijna veertig jaar later hebben Henk Koorn (Hallo Venrai) en Janneke Nijhuijs (The Deaf) het nummer opgepakt. Hun keuze om het nummer een eighties-doom-sfeertje te geven, met jankende gitaren, verdient lof. Maar waarom is het teveel moeite zo’n prachttekst behoorlijk te articuleren? De toonloosheid waarmee Halsema en Arean destijds de woorden declameerden, wel perfect uitgesproken, droeg bij aan het bevreemdende effect. Nu is Vluchten Kan Niet Meer ineens veranderd in Vluchte Kannie Meer. Jammer.

Dave Von Raven heeft maar twee minuutjes nodig om in Emma Dilemma aan te tonen hoe progressief Schmidt al in de jaren zestig was

Wat een dilemma, wat een dilemma
Hier is Marian En hier is Emma
Ik hou van allebei en dat schijnt niet te kunnen
En dat komt enkel maar doordat ze ‘t me niet gunnen

Dan gaat het van vertederend lief in Duiffies Duiffies uit Ja Zuster Nee Zuster, hier heel lief gezongen door Roos Rebergen in de rol van duivenmelker Gerritje:

Douw niet zo duifies, dring niet zo duifies, iedereen krijgt hier toch zat
Pas op mijn nieuwe sokken en niet zo schrokkebrokken, jij hebt al zoveel gehad

naar een felle aanklacht tegen de verschillen tussen arm en rijk, die in 1973 (oliecrisis) voor het eerst sinds de oorlog weer echt actueel werd. Conny Stuart zong toen het nummer Schaarste, dat op deze cd uitstekend wordt vertolkt door Mevrouw Tamara:

Geef me de ontbering
En de vliegende tering
En de bijbel als enige tijdpassering
En kaantjes

Goddank, er komt weer schaarste
Er komt weer tekort
Terug naar de armoe en het lege bord
Weg met de taart en de ruimtevaart
Weg met de auto en terug naar het paard

Terug naar de gort
Want dat was het helemaal
Terug naar het stempellokaal…

Spinvis verzorgt het al even tijdloze Aan Een Klein Meisje waarin hij aan een kind vertelt hoe de ‘grotemensenwereld’ er uitziet:

En alle dingen hebben hier twee kanten
en alle teddyberen zijn hier dood
En boze stukken staan in boze kranten
en dat doen boze mannen voor hun brood

In principe verdient elke tekst op dit album een ereplaats. Eén dan nog, het lied over ‘Romeo en Julius’, in 1977 door Willem Nijholt, op dit album vertolkt door Gerard van Maasakkers.

Maar over veertig jaar, wie weet,
Staan er liedjes in de hitparade,
Niet alleen maar over hij en zij,
Maar ook over hij en hij,
Liedjes over hem en hem,
Zonder aarzeling of rem
Dan zingt iedere romanticus
Heel gewoon, zo is het dus
Romeo en Julius

Cover-cd’s als deze verdienen om te beginnen al een bonuspunt omdat ze het estafettestokje overgeven aan nieuwe generaties muziekliefhebbers, die wellicht nog niet in aanraking gekomen zijn met de genialiteit van Annie MG Schmidt en Harry Bannink. Als het resultaat dan ook nog eens op eigen kracht van een enorm creatief gehalte is (geweldig idee om te eindigen met het vrolijke He He Wordt Wakker Hier Is de Bakker in een bluegrass-arrangement) , kun je hier alleen maar heel erg blij en opgetogen van worden.  

Tracklisting De Supersonische Boem!

Aan De Trapeze – Sam Valkenborgh
Emma Dilemma – Dave Von Raven
De Ouwe Jacob – Alex Roeka
Kleine Zwakke Vrouw – Marike Jager
De Laatste Dans – JW Roy
Stroei-Voei – Meindert Talma
Vluchten Kan Niet Meer – Janneke Nijhuijs & Henk Koorn
Duifies Duifies – Roos Rebergen
Wiegeliedje – Eefje De Visser
De Twips – Janne Schra
Sorry Dat Ik Besta – Gerard Van Maasakkers
En Toen – Tim Knol
Schaarste – Mevrouw Tamara
Aan Een Klein Meisje – Spinvis
Hé Hé Word Wakker – Blue Grass Boogiemen