×

Artikel

31 december 2016

Terugblik: Het rock- en metaljaar 2016

Geschreven door: Richard Verbrugge

In 2016 verruilden tal van iconische persoonlijkheden in de politiek (Castro), sport (Cruyff, Ali), literatuur (Eco) en muziek (Bowie, Prince, Michael, Cohen, White, Frey, Emerson, Lake) het tijdelijke voor het eeuwige. In het heavy genre verdwenen ook diverse muzikanten voorgoed van het toneel zoals Jimmy Bain (Rainbow), Leonard Haze (Y&T), Rick Parfitt (Status Quo), Nick Menza (Megadeth) en Piotr Grudzinski (Riverside), maar er overleden geen iconen als Lemmy of Dio.

Vroeg in het jaar was er al commotie. Phil Anselmo had weer eens domme opmerkingen gemaakt waardoor veel mensen waren gepikeerd, optredens van Down werden geannuleerd en opmerkelijk veel Pantera albums verschenen op eBay. Minder fraai nieuws was er ook uit het AC/DC kamp, waar zanger Brian Johnson door een stommiteit tijdens het autoracen zijn gehoor grotendeels verknalde en zich gedwongen zag te stoppen met optreden. Een stuk leuker was het verhaal dat Ozzy op zijn oude dag zijn kapster nog geregeld op zijn paarse vleesdolk zet. De escapade leidde bijna tot een scheiding, maar die gekke Ozzy ging op zijn knieën voor Sharon en redde zijn huwelijk. In Japan kreeg men zowaar een reünie van Dokken te zien omdat er bakken vol yens op tafel kwamen voor George Lynch en Don Dokken. Voormalig Motörhead drummer Mikkey Dee raakte niet aan de bedelstaf en vond onderdak bij Scorpions, terwijl zijn maatje Phil Campbell verder ging met zijn nakomelingen.

Omzet muziekindustrie groeit eindelijk weer

Goed nieuws kwam er uit de muziekindustrie, die voor het eerst sinds 1995 de wereldwijde omzet zag stijgen. Na een neergang van 20 jaar lijkt het tij te zijn gekeerd en brachten geluidsdragers, royalties en de miljoenen abonnees van streamingdiensten als Spotify en Apple Music weer wat meer geld in het laadje dan het jaar ervoor. Veruit het merendeel van de bands merkt daar niets van want het overgrote deel van de inkomsten gaat naar de bekendste popartiesten. De populairste 1% strijkt circa 90% van de inkomsten op. Door veel bands wordt nog steeds geklaagd over gebrek aan inkomsten en dat is vaak terecht. Neem een bedrijf als YouTube dat veel geld verdient met reclame, maar nauwelijks betaalt aan de artiesten waarvan de muziek op YouTube is te beluisteren. Wellicht dat de blockchain-technologie in de vorm van Peer Tracks hierin verandering kan brengen. Deze technologie zorgt ervoor dat de inkomsten direct naar de muzikant gaan.

Playlists verdringen albums

Opmerkelijk nieuws kwam er van Spotify. In 2016 werd voor het eerst meer naar playlists geluisterd dan naar albums. Nadere analyse leert dat dat niet zo onlogisch is. Het algoritme dat adviezen geeft op basis van je luistergedrag (Discover Now) wordt namelijk steeds beter. Met 100 miljoen abonnees krijg je adviezen op basis van wat anderen luisteren met een vergelijkbare muziekvoorkeur. Er is geen heavy niche zo obscuur of er zijn wel een paar liefhebbers die naar dezelfde muziek luisteren als jij. Het gevolg is een zekere gemakzucht. We hoeven niet meer zelf te zoeken in het enorme aanbod of te vertrouwen op meningen van anderen, maar krijgen gratis tips aangereikt van gelijkgezinden. Die service bevalt steeds meer muziekliefhebbers. Spotify meldt dat de groep actieven – zij die op zoek gaan naar nieuwe muziek- steeds kleiner wordt en de groep passieve luisteraars die de smaak van anderen volgen, groter. Spotify is voor menigeen verslavend.

Rockbands worden Rockbrands

Een gevolg van de jarenlang dalende inkomstenstroom is dat bands vaker toeren en steeds langere pauzes nemen tussen het uitbrengen van albums. Bekende bands nemen in toenemende mate hun vlucht in diversificatie, het assortiment alcoholhoudende drankjes werd ook in 2016 weer uitgebreid met tal van rockbrands. Naast AC/DC tequila kwamen er ook Slayer BMX fietsen op de markt, Iron Maiden tenten en wat te denken van de Italiaanse design pakken van Brioni die Metallica inhuurde om ze te promoten. Het leverde leuke frases op zoals ‘And Fashion For All’, ‘Enter Suitman’ en ‘The Suit That Should Not Be.’ Het eind is nog lang niet in zicht want diverse bands aan het eind van hun carrière hebben een reputatie die zich prima leent voor rockbrands. Als ervaren metal marketeers denken we natuurlijk graag even mee: Rush tandenborstels, Mötley Crüe sneakers, Whitesnake condooms en Twisted Sister haarlak. Succes gegarandeerd. Een muzikant die geen rockbrand lanceerde, maar liever zijn oude bandnaam te grabbel gooide, was Ritchie Blackmore. Zijn Rainbow reünie kwam veel te laat en was een regelrechte aanfluiting. Misschien dat een afzuigkapfabrikant nog in zee wil gaan met Blackmore, want meer dan gebakken lucht is het niet.

Heavy Metal mode

Heavy Metal shirts in de etalages van modegigant H&M? Het is een trend waar menig liefhebber van het heavy genre niet bepaald op zat te wachten. T-shirts met logo’s van Guns N’ Roses, Iron Maiden, Ramones, Aerosmith, Metallica en zelfs Slayer worden tegenwoordig gedragen door jongens en meisjes die geen album of nummer van de band op hun borst(en) kunnen noemen. De zogenaamde celebrities doen lekker aan de trend mee; onlangs werden types als Justin Bieber, Charlize Theron en zelfs de Kardashians al gespot in Metallica en Slayer shirts. Waar gaat dit eindigen? Met Cradle Of Filth rompertjes of Steel Panther lingerie?

Rock is not dead

De meest opvallende persoonlijkheid in het heavy genre in 2016 was zonder twijfel Axl Rose. Hij verving Brian Johnson bij AC/DC, overwon criticasters, schudde de voorspelbare setlist op en gaf de band nieuwe impulsen. Daarnaast was er natuurlijk de Guns N’ Roses reünie. De terugkeer van Slash en Duff McKagan leverde volle stadions op in Noord-Amerika. Een kunstje dat geen enkele heavy band in de 21e eeuw tot op heden had geflikt. Ex-drummer Steven Adler trommelde af en toe mee, maar gitarist Izzy Stradlin liet verstek gaan om financiële redenen. Het succes was zo groot dat de reünie-toer een vervolg kreeg in Zuid-Amerika en in 2017 op andere continenten te zien zal zijn. In Europa verkocht men een miljoen tickets binnen 24 uur. Het andere grote succes kwam van die andere eighties legende: Metallica. Hun nieuwe album Hardwired… To Self-Destruct kwam in maar liefst 57 landen op de eerste plek in de charts binnen en in 105 landen in de top 5. Dat bewijst dat het heavy genre wereldwijd nog steeds populair is. Kiss bassist Gene Simmons kreeg door het succes van Guns N’ Roses en Metallica het deksel dus flink op de neus. Hoog tijd dat Simmons muzikaal weer eens een topprestatie levert, want hij komt tegenwoordig alleen nog in het nieuws door boude afspraken. In 2016 moest hij zelfs worden teruggefloten door Stanley na voorbarige uitspraken over het overlijden van Prince.

witherscape rival-sons testamentgojiraAlbums, albums, albums

Van het albumfront was er in 2016 weer veel goed nieuws te melden. Vrijwel elke maand waren er meerdere voltreffers te noteren. Death Angel, Meshiaak, Suicidal Angels en vooral Testament (Hoglan, Peterson en Billy in topvorm) en Vektor zorgden voor een opleving van het thrash genre, Witherscape vulde het gat dat Opeth achterliet, terwijl laatstgenoemde in de proghoek opnieuw overtuigde, net als Fates Warning, Joe Bonamassa leverde de beste studioplaat uit zijn loopbaan af, Delain, Epica en DeWolff hielden de vaderlandse eer hoog, Gojira bevestigde haar reputatie als innovatieve band en kreeg maar liefst twee Grammy nominaties, Katatonia somberde op vertrouwde wijze verder, Airbag bracht ons in hogere sferen terwijl Rival Sons en Meshuggah elk in hun eigen sub-genre uitblonken. Uiteraard waren er ook weer opmerkelijke releases. Insomnium bracht een album uit met maar één nummer (speelduur 40 minuten), Cult Of Luna verlegde haar grenzen met zangeres Julie Christmas en het debuut van Project N-Fidelikah (met leden van o.a. Fishbone en Lynch Mob) was dusdanig ongrijpbaar dat vrijwel geen recensent eraan durfde te beginnen. We beleefden een opleving van de OWOBHM (Old Wave Of British Heavy Metal) via sterke albums van Diamond Head en Tygers Of Pan Tang en een live plaat van Saxon die oude tijden deed herleven. De grootste deceptie was voor velen het dubbelalbum The Astonishing van Dream Theater, dat een pompeus gedrocht bleek, al waren er ook fans die de ingetogen aanpak wel konden waarderen. Voor rockers met insomniaklachten was er een dubbelalbum met soundscapes van Riverside. Helaas was in 2016 weer geen nieuw album van Tool. De heren hebben naar eigen zeggen vijf nummers af. Ruim tien jaar na hun vorige plaat mogen we toch wel spreken van een ernstig schrijversblok.

Nederlandse festivals geen partij voor concurrentie

Het aantal concerten en festivals was in 2016 weer bizar groot. Het aanbod is inmiddels veel groter dan het gezamenlijk budget van de doelgroep. Het gevolg laat zich raden: wegens te weinig bezoekers moeten festivals ermee kappen. Zo liet de organisatie van Fortarock weten de competitie met Graspop (België), Hellfest (Frankrijk) en diverse Duitse festivals niet aan te kunnen en nam het verstandige besluit om niet meer geld aan gages te betalen dan men via entreekaarten en consumpties kan terug verdienen. Hopelijk keert het festival in 2018 weer terug.