×

Artikel

01 januari 2016

Terugblik: het rock en metaljaar 2015

Geschreven door: Richard Verbrugge

2015 was het jaar waarin iedereen cultuurbarbaar werd. Het aanbod van films en TV-series die je niet mag missen, onvergetelijke boeken en albums die je gelezen of geluisterd moet hebben was ronduit overweldigend. Natuurlijk was het aanbod in voorgaande jaren ook al gigantisch, maar toen kon nog met enig fatsoen het argument worden aangevoerd dat het simpelweg niet te betalen was. Door de komst van Netflix, Spotify en e-books via de vertrouwde bibliotheek is het financiële argument echter van tafel. Wat ooit in restaurants begon als all-you-can-eat is nu de norm via all-you-can-watch, listen and read. Het opvolgen van tips in de sterren- en cijferregens in kranten, tijdschriften en e-zines is simpelweg niet meer te volbrengen in dagen van 24 uur. En dan hebben we het nog niet over het culture aanbod via theaters en musea of het enorme concert- en festivalaanbod.

Vanzelfsprekend was vroeger niet alles beter, maar het kleinere aanbod maakte het wel overzichtelijker. Tegenwoordig is het aanbod zo bizar groot dat culturele obesitas voortdurend op de loer ligt. Alleen in het heavy genre noteerden we in 2015 gemiddeld meer dan 10 album releases per dag en kon je kiezen uit tig concerten voor je dagelijkse portie decibellen. Keerzijde van dat enorme aanbod is het vluchtige karakter van nieuwe muziek. Zelfs populaire bands stormen de album charts in om er na drie of vier weken weer uit te verdwijnen. Tal van minder bekende bands pieken één week en vallen dan ver terug. Gevolg is dat weinig muziek lang genoeg beklijft om een brede doelgroep te bereiken en er steeds minder bands het clubcircuit ontstijgen.

Toch was 2015 een goed jaar voor het heavy genre; in vrijwel alle sub-genres verschenen memorabele albums en de grote bands van weleer stelden niet teleur. Opmerkelijk is dat de vaandeldragers van de NWOBHM, Motörhead, Iron Maiden, Def Leppard, Saxon en in iets mindere mate Raven allemaal nieuwe albums uitbrachten en lovende kritieken kregen. Vijfendertig jaar na dato bleek die generatie bands nog steeds populair. Slayer bleef ook zonder Jeff Hanneman redelijk overeind en Metallica beperkte zich weer tot het graaien van concertgages. AC/DC verbaasde vriend en vijand door overal in Europa stadions binnen een mum van tijd uit te verkopen en Scorpions vierde het vijftigjarig bestaan door een prachtige reeks heruitgaven. Voormalig Stone Temple Pilots en Velvet Revolver zanger Scott Weiland verloor de strijd tegen drugs en stierf in een toerbus. Aan het harde eind van het heavy spectrum besloot Abbath bij Immortal te vertrekken en onder eigen naam verder te gaan, vierde Cradle of Filth een triomf met hun nieuwste album en sleepte Behemoth een nominatie voor een Poolse filmtrofee in de wacht. Het Dynamo festival keerde terug op de ijsbaan in Eindhoven en mocht het bordje “uitverkocht” op de deur hangen. Minder fraai nieuws was de brand in Boekarest waarbij tientallen doden en gewonden vielen tijdens een concert van Goodbye To Gravity. Na een vergelijkbaar incident tijdens een Great White concert in de Verenigde Staten blijken clubs helaas nog steeds niet de veiligheidsnormen na te leven. Het incident bleef niet zonder gevolgen want zelfs de premier van Roemenië moest opstappen. Nog een paar graadjes erger was de slachting in Parijs bij een concert van Eagles Of Death Metal. Bijna honderd mensen werden vermoord en een veelvoud verwond door geestelijk gestoorde idioten van IS. De westerse wereld is weer een trauma rijker en concertbezoekers gaan wellicht tot in lengte van jaren de gevolgen merken via strengere toegangscontroles. De paniek sloeg flink toe want na Foo Fighters en Lamb Of God lastte de ene na de andere band hun Europese toer af. Bands verdienen hun brood echter met optredens, dus voor een lange stop hoeven we niet te vrezen.

Een stuk leuker dan in Parijs was het in Cuba waar voor het eerst in vele decennia een optreden van een buitenlandse rockband werd toegestaan. De primeur ging naar Dead Daisies, nota bene een Amerikaanse band. Een band die Havana nooit te zien zal krijgen is Motley Crue want die gaven op 31 december 2015 hun laatste optreden ooit. Om diverse redenen is het onwaarschijnlijk dat we ook Rush, Van Halen of Aerosmith op de podia terug zullen zien.

Controverse was er in 2015 meer dan genoeg. De organisator van het Mayhem festival veroorzaakte heel wat beroering door op te merken dat het metal genre wordt beheerst door oude, grijze en kale mannen en dat om die reden nauwelijks vrouwen naar concerten kwamen. Nu kwamen die vroeger ook weinig, maar toch voelde Slayer gitarist King zich aangesproken en wakkerde een publieke ruzie aan die tal van leuke reacties opleverde. Een forumbezoeker op een metal site verwoordde het gevat: Blader eens een Aardschok uit 1989 door en een exemplaar uit 2015. Destijds allemaal frisse, jonge koppies en tegenwoordig…

Een van die oudjes waar de organisator op doelde was Lemmy. De sympathieke Brit kampte bijna het hele jaar met gezondheidsproblemen waardoor diverse concerten moesten worden afgelast of voortijdig stopgezet. Lemmy haalde kerst maar overleefde een agressieve vorm van kanker niet. Lemmy was door zijn pionierswerk, onverzettelijkheid en uitstraling een icoon voor het genre. Een stortvloed aan condoleanceberichten uit de complete rockwereld overspoelde Facebook en Twitter tussen kerst en oudjaar. Een maand voor Lemmy’s dood legde ook origineel Motörhead drummer Phil Taylor het loodje. Met Lemmy’s dood kwam een eind aan een roemruchte band die een cruciale rol heeft gespeeld in het genre. Dat je op pensioengerechtigde leeftijd ook op meer ludieke wijze het nieuws kunt halen, bewees Black Sabbath’s bassist Geezer Butler die betrokken raakte bij een knokpartij in een kroeg. Hij kwam ervan af met een nachtje brommen. Een stuk beter dan AC/DC drummer Phil Rudd die door zijn merkwaardige gedrag niet alleen zijn baan en tanden maar ook zijn vrijheid grotendeels kwijtraakte.

De albums waar we in onze vooruitblik naar uitkeken vormen een apart verhaal. John Sykes kwam al in december 2014 met samples, maar zijn album verscheen niet. De opvolger van het Dark Angel’s riffmonster Time Does Not Heal laat nog op zich wachten en over Tool doen we pas weer uitspraken als er 10.000 dagen zijn verstreken sinds hun vorige plaat.

Hulde was er voor Amorphis dat zowaar het beste album in hun carrière afleverde, voor het debuut van Floor Jansen bij Nightwish dat wereldwijd positief werd ontvangen, voor Deafheaven, Tribulation en Akhlys die de grenzen van het black metal genre nog wat verder oprekten en voor Faith No More dat het kunstje nog niet bleek te hebben verleerd. Halestorm oogstte lof voor de meer toegankelijke koers terwijl Iron Maiden in 24 landen een nummer 1 notering scoorde met het album The Book Of Souls. Aan het eind van het jaar kwam het nieuws dat Shrapnel, het allereerste metal label in de Verenigde Staten opgericht door Mike Varney, zijn complete catalogus heeft verkocht aan The Orchard. In de toekomst kunnen we dus heruitgaven van legendarische debuutalbums van bands als Steeler en Vicious Rumors tegemoet zien.

Het meest opmerkelijke nieuws kwam echter uit wetenschappelijke hoek. Uit onderzoek is gebleken dat jazz liefhebbers veel vaker vreemd gaan dan metal fans. Over de oorzaken blijft het gissen, maar men vermoedt dat het heeft te maken met het lineaire karakter van veel heavy muziek (strakke riffs en terugkerende melodielijnen) versus het soms diffuse karakter van jazz dat in vele richtingen meandert. De meer promiscue lezers van dit e-zine met trek in een nachtelijk avontuur kunnen dus beter een jazz concertje bezoeken dan een metal concert.