Wat maakt een festival een goed festival? Een sterke line-up is natuurlijk erg belangrijk en ook locatie, organisatie en toegangsprijs tellen mee. Toch is het volgens mij uiteindelijk de sfeer die allesbepalend is. Kastelendorp Baarlo is een begrip bij veel liefhebbers van de wat stevigere prog. Begin oktober van ieder jaar wordt het gemoedelijke dorp in Limburg overspoeld door langharige, veelal in zwarte bandshirts geklede muziekfans. Het zijn mensen die vaak zelf ook muziek maken of voor wie muziek een ontzettend belangrijk deel van het leven uitmaakt.

Het bonte gezelschap met een gedeelde passie voor muziek verzamelt zich in Baarlo voor ProgPower Europe: een festival met een ongekend fijne sfeer, een intiem festival waar persoonlijkheid, vriendschap en de leven-en-laten-leven-instelling voorop staan. Ja, dat klinkt kazig, maar misschien is dit een sfeer die je pas begrijpt en voelt als je er eenmaal een keer bent geweest. En als je eenmaal bent geweest, zal je vaker heen gaan. ProgPower Europe is verslavend.

Vrijdag

Het veelzijdige Vola opende vrijdagavond deze 17e editie in het gemoedelijke popzaaltje Sjiwa: al 16 jaar lang de venue voor het festival (alleen de eerste editie vond plaats in 013 in Tilburg). Het is een klein half uurtje lopen vanaf kasteel de Berckt waar de meeste bezoekers gedurende het weekend verblijven. De Berckt is een idyllische locatie waar je tot rust kunt komen of kunt partyen tot de zon opkomt. Dan ben je net op tijd voor het heerlijke ontbijt (dat gelukkig sinds een paar jaar tot twaalf uur ‘s ochtends kan worden genuttigd..).

Samen met Vola begonnen we aan ons ProgPower-avontuur en hoe: strakke djenty prog met ballen en veel ruimte voor avontuurlijke uitstapjes in maatsoortenland. De band heeft een stevige ritmesectie (geweldige drummer!). Wat dat betreft doet Vola je denken aan Meshuggah, maar het interessante van deze band is dat zij in staat zijn een doordacht vleugje pop door hun nummers heen te laten meanderen. En dat werkt, erg goed zelfs.

Eigenlijk waren alle bandleden behoorlijk virtuoos en zeer goed op elkaar ingespeeld. Mooi ook om te zien dat alle instrumenten een duidelijke eigen plek in de band hebben, zonder elkaar onder te sneeuwen of voorbij te willen streven. Deense balans? Wat een opener. Direct al één van de hoogtepunten van dit jaar, wat mij betreft.

Vola - (c) Dries Dokter

De headliner op vrijdagavond was Myrath. Tunesische powermetal. Werkt dat? Ja dat werkt en sterker nog, het Tunesische tintje is waarschijnlijk wat deze band onderscheidt van heel veel andere bands in het genre. Natuurlijk, de buikdanseres was een aangename extra en met grotendeels mannen in de zaal zeker een slimme zet, maar dit opleuken was in principe niet nodig, want Myrath ‘an sich’ gaf een goede show weg. Alle bandleden waren mooi uitgedost; aan de podiumpresentatie kon het ook niet liggen. Wel kwamen ze wat langzaam op gang. Ze zaten niet direct helemaal in hun spel, maar naarmate de lange set vorderde, kwam de band steeds meer los en kon je vooral ook horen dat er meer gevoel in de muziek werd gelegd. We kregen een set voorgeschoteld met een duidelijk begin, midden en einde. Het enige minpuntje was wat mij betreft de soleervaardigheden van de gitarist. De stoïcijns spelende bassist en indrukwekkende zanger maakten gelukkig dan weer heel veel goed. Nog nooit eerder was de vrijdag zo sterk op ProgPower Europe. Kudoz voor de organisatie!

Zaterdag

Dag twee van het driedaagse festival werd afgetrapt door een Nederlandse band: Armed Cloud. Zij waren dit jaar één van de slechts twee bands uit eigen land en dat is misschien wel typerend voor ProgPower Europe: de grote verscheidenheid aan nationaliteiten (dit jaar stonden er bands uit Nederland, Polen, de Verenigde Staten, Spanje, Noorwegen, Tunesië, Belarus, Rusland, Zweden, Denemarken en Griekenland op het podium). Overigens geldt dit niet alleen voor de bands, maar ook voor de bezoekers. Mensen komen speciaal voor ProgPower Europe overgevlogen, soms helemaal vanaf de andere kant van onze aardbol. Ook die grenzeloosheid maakt een belangrijk deel uit van de geweldige sfeer op dit speciale festival.

Armed Cloud heeft dit jaar hun derde album uitgebracht: Obsidian Desert. Live werd er een aantal nummers van gespeeld. Ik was alleen niet zo onder de indruk van deze band. Het formaat van het drumstel op het podium beloofde heel wat, maar ik vond de drumpartijen tegenvallen. Ik durf ze zelfs een beetje saai te noemen. Wat er miste tijdens dit optreden was dynamiek en eenheid. Jammer.

Hun opvolgers, Karma Rassa, kwamen helemaal uit Rusland om in Baarlo te kunnen spelen. Soms moet je als organisatie bands boeken puur op basis een demo of cd-opname of zelfs helemaal op gevoel. Je kunt tenslotte niet alle bands eerst live horen; dat is een redelijk onmogelijke opgave. Helaas loop je dan altijd het risico dat een band tegenvalt. Dit was het geval bij Karma Rassa.

Bot gezegd: deze band hoort niet thuis op een festival van dit formaat. Zeker niet op een festival waar kritische luisteraars en vaak muzikanten in de zaal staan te luisteren. Waarom? Hun spel vloog alle kanten op, raakte kant noch wal, met name dat van de drummer. Zonder degelijke ritmesectie wordt het natuurlijk moeilijk de boel op de rails te houden. Plaatsvervangende schaamte maakte zich dan ook van mij meester. Er was geen chemie, geen overtuigende uitstraling, geen touw aan vast te knopen. Een goed album met een gelikte productie staat helaas niet garant aan een goede liveshow.

Karma Rassa - (c) Dries Dokter

Gelukkig was er daarna Exxasens: een Spaanse postrockband met een duidelijk omlijnde maar toch geheel eigen stijl. Ik zag en hoorde sympathieke muzikanten die er duidelijk heel veel zin in hadden en een professionele show wisten neer te zetten. Er was veel ruimte voor elektronica en de band speelde strak, zoals dat hoort bij postrock (maar waar eigenlijk niet?). Dit was gewoon heel erg lekker en precies wat we nodig hadden.

Hetzelfde gold trouwens voor het Nederlandse Schizoid Lloyd. Met zo’n band op het programma kan er eigenlijk niets mis gaan: 6 jonge honden, muziek gedragen door imposante zangpartijen, eclectische composities, bombast. Op papier is dat een uitdagende omschrijving. Ze maakten het live echt waar. Hun wat ruigere gitaargeluid zorgde voor het powerrandje en het progressieve zat ‘m veelal in de drumpartijen die soms echt niet te volgen waren, niet door mij althans. Waar het bij Exxasens vooral draaide om de flow, het wegdromen bij, was het Schizoid Lloyd er vooral om te doen om ons even lekker wakker te schudden en op het verkeerde been te zetten. Ongrijpbaar, maar ze grepen ons wel.

Na de geplande ‘dinner break’ die altijd net even te kort duurt, liet het Zweedse Soen erg lang op zich wachten. Dat kwam waarschijnlijk omdat ze het geluid helemaal perfect in orde wilden hebben. Want zo klonk dat namelijk wel. Martin Lopez, ooit drummer bij Opeth waar de man mij leerde wat organisch drummen is, vormt samen met een aantal andere metalprominenten deze supergroep. Ze zetten een retestrakke show neer met gelikt geluid. Het was zeker het wachten waard.

Eigenlijk is Soen een combinatie van Opeth, Tool en A Perfect Circle. Daar zit eigenlijk weinig andere saus overheen, maar dat is helemaal niet erg, want die mix werkt heel erg goed. Zanger Joel Ekelöf had een hypnotiserend effect op me. De man wekte zowel waardering als ongemakkelijkheid bij me op. Dat werd nog even versterkt toen hij star het publiek in starend met een zwarte vlag begon te zwaaien. Geen band waar de tent mee op z’n kop wordt gezet, maar dat is denk ik ook niet echt hun insteek.

Dat was zeker wel waar de afsluiter van de drukbezochte zaterdagavond, Pagan’s Mind, op had ingezet. De Noren zijn graag geziene gasten op ProgPower Europe. Ze stonden er dit jaar welgeteld voor de vierde keer. Dat zegt wel wat en verklaart ook misschien wel waarom ze wel eens wat anders wilden proberen. Ze begonnen hun set met een lange instrumentale medley, wetende dat juist dit publiek dat zou kunnen waarderen. Heel even waren we bang dat ze zanger Nils K. Rue vergeten waren… gelukkig was dat niet het geval. Het publiek ging los. Pagan’s Mind speelde een lange set en er werd zelfs een nummer gespeeld dat nog nooit eerder live ten gehore werd gebracht. De band was één brok positieve energie. De zaterdagavond werd zo één groot feest: in Sjiwa, later in de kelder en nog weer later in de Berckt…

Soen - (c) Dries Dokter

Zondag

Het Griekse Until Rain opende de zondag. De band had een flinke bezetting, 5 mannen en 1 vrouw: een sierlijke dame in het wit. Zij was de blikvanger, maar hoe aangenaam ook, ik vroeg me of ze nou eigenlijk wel echt iets bijdroeg aan de nummers die er ten gehore werden gebracht. Ze legde wat onopvallende zanglijntjes onder die van de zanger; te onopvallend wat mij betreft. Daar kan veel meer uit worden gehaald. Eigenlijk geldt hetzelfde voor de gitarist. Hij speelde zijn riffs strak en overtuigend, maar het klonk alsof zijn solo’s net iets te hoog gegrepen waren. Ze kwamen dan ook niet allemaal even goed uit de verf.

Het duurde even voordat de set vorm begon te krijgen. Het was voor mij in het begin onduidelijk welke richting Until Rain precies op wilde gaan. Gelukkig groeide de band en kreeg het optreden steeds meer vorm. Met name de zanger zag ik uit zijn schulp kruipen. Zijn zelfverzekerdheid nam met ieder nummer toe en dat hoorde je direct terug in zijn stem.

Om terug te komen op de veelzijdigheid van de programmering: na de Grieken werden we verrast door iets totaal anders: Serdce. De progressieve band uit Belarus kreeg in eerste instantie te kampen met wat geluidsproblemen en dat leidde mij behoorlijk af, al kan mijn gebrek aan focus ook te wijten zijn aan de onnavolgbaarheid van hun avantgardistische composities. Deze ongelofelijk moeilijke muziek (zelf noemen ze het progressive tech art fusion death metal) werd uitgevoerd door muzikanten die belachelijk virtuoos waren, maar de muziek was zo complex en onsamenhangend dat het bijna niet te volgen was. Ik neig ernaar hun spel intimiderend te noemen, maar die benaming strookt niet met hun podiumpresentiatie: die was namelijk niet zo overtuigend. Nogal logisch dat je je met die partijen volledig moet concentreren op je eigen spel, maar als gevolg daarvan wist het publiek af en toe niet wanneer ze nou wel of niet moesten klappen. Prima natuurlijk als dat is wat je wil bereiken, of waar je zelf heel erg blij van wordt. Knap was het zeker.

Die onzekerheid in het publiek was wel anders bij Animations (Polen). Er werd me toch een vette bak herrie over ons uitgegooid. De beuk ging erin met recht-toe-recht-aan nummers en daar waren we eerlijk gezegd wel aan toe. Het plezier droop van het podium af, er was interactie met de mensen in de zaal en er was energie. Meer power dan prog.

Dan, halverwege de set gooide de band er een instrumentaal nummer tussendoor. Opeens leek het een compleet andere band te zijn geworden. Een bizarre gewaarwording. Meer prog dan power. Het was een zeer lang nummer met uitdagende maatsoorten en intrigerende ritmes. Vervolgens werd de omslag weer gemaakt en keerde de band terug naar het eerdere spel. Eigenlijk hebben we dus twee bands gezien. Is dit het wellicht het verschil tussen hun oude en nieuwe muzikale richting?

Obsidian Kingdom was voor mij de grote ontdekking van ProgPower Europe 2015: postmetal/progmetal/artrock uit Barcelona. Een indrukwekkende band die het voor elkaar krijgt ontzettend veel stijlen, structuren en dynamiek in hun muziek te verweven zonder geaffecteerd over te komen. Wat een inspirerende muziek, moeiteloos overgebracht op het publiek. Het geluid was goed, de techniek dik in orde en ook aan de podiumpresentatie heeft het zeker niet gelegen: de mannen gingen zelf zo op in hun muziek dat het af en toe wel een orgie leek op het podium waar ze hangend, liggend, omhelzend, vallend, zelfs elkaar likkend naar het einde van hun set toewerkten.

Enchant stapte na Obsidian Kingdom het podium op. Over contrasten gesproken. Enchant is een totaal andere band met een totaal ander geluid en een totaal andere sfeer. Ik kan die opeenvolging van uitersten erg waarderen eerlijk gezegd, dus nogmaals mijn complimenten aan de organisatie voor het samenstellen van deze line-up.

Het overduidelijk Amerikaanse Enchant is echt een routineband. Dat klinkt misschien een beetje negatief, maar zo is dat niet bedoeld. Het zijn oude rotten in het vak die weten hoe ze een goede show moeten neerzetten en het publiek op kunnen zwepen. Ze laten geen steekjes vallen in hun symfonische spel. Opvallend vond ik de zeer goede bassist. Ik miste alleen een beetje eigenheid, maar eerlijk gezegd is dit ook niet echt mijn muziek. Dat neemt niet weg dat ik de kwaliteit van de band niet kon waarderen.

Aan het einde van een lang energieverslindend en -opwekkend weekend sloot het Noorse Leprous ProgPower Europe in stijl af. Wat zijn ze gegroeid sinds ik ze een jaar of twee geleden heb gezien en gehoord. Ze zijn dit relatief kleinschalige festival nog net niet ontgroeid. Leprous is een ontzettend professionele band die recht op haar doel afgaat. Zo mooi om te zien.

Het geluid was perfect (we hadden niet anders verwacht) en dat gold ook voor hun présence. Veel bands spelen tegenwoordig met een achtergrondscherm waarop (helaas te vaak cliché-) beelden worden vertoond ter ondersteuning van hun live muziek. Leprous kwam met vier zorgvuldig gepositioneerde flatscreens: een briljante keuze en perfecte aanvulling op hun zware maar oh zo melodieuze set die ze vol overtuiging wisten neer te zetten. Het nieuwe album The Congregation kreeg gelukkig veel aandacht. Ik was blij tijdens hun optreden één keer een vocale misser te horen van toetsenist/zanger Einar Solberg ,want anders was ik toch echt (weer) gaan twijfelen aan zijn menselijkheid. Ongelofelijk. Leprous was de perfecte afsluiter van een wederom geslaagde ProgPower-editie. Maar natuurlijk ging het feestje nog door tot in de vroege uurtjes… Volgend jaar weer?