×

Nieuws

29 oktober 2014

Erard doet Diepenbrocks muziek herleven

Geschreven door: Robert Spannenberg

Alphons Diepenbrock in 1912Het concert van 23 oktober in de Amsterdamse Posthoornkerk – onderdeel van het Geelvinck Fortepiano Festival – was een historisch moment voor het Nederlandse muziekleven, omdat voor het eerst sinds jaren werd geconcerteerd op de vleugel van Alphons Diepenbrock (1862-1921). Het instrument – een Erard uit 1839 – heeft geruime tijd de entree van het NMI in Dan Haag gesierd, vergezeld van het bord “niet aanraken!!”. In 2013 verkeerde het nog in een deplorabele toestand en klonk het als een ontstemde barpiano.

Nu – na een restauratie door Erard-specialist Frits Janmaat – heeft het zijn warme negentiende-eeuwse timbre terug. Tijdens de presentatie – een hommage aan Diepenbrock door sopraan Irene Maessen – bleek deze pianoklank opmerkelijk overeen te komen met het karakter van Diepenbrocks oeuvre – waarin thema’s als de nacht en verlangen prominent vertegenwoordigd zijn. Zwoel en melancholiek klonk het instrument onder de handen van Marta Liébana Martínez, die de liedbegeleiding voor haar rekening nam.Alphons Diepenbrock

David Kuyken bewees na de pauze – met zijn vertolking van Diepenbrocks enige werk voor piano-solo Avondschemer ­- dat het instrument ook een felle, directe kant had. En bij de enigmatische klanken van vijf van Debussy’s Six Epigraphes Antiques voor piano vierhandig, smolten beide benaderingen wonderbaarlijk goed samen.

Irene Maessen was nog niet zo vertrouwd met Diepenbrocks werk dat ze het uit haar hoofd zong. Met Mandoline van Fauré en van Debussy was ze de gastvrouw die op haar eigen soiree acte de presence gaf. Maar bij Diepenbrocks zetting van die tekst schiep de lessenaar een afstand, die uiteindelijk wel overbrugd werd door Maessens weldadige vertolking, maar die aanvankelijk het vooroordeel leek te bevestigen dat Diepenbrocks muziek slechts ontoegankelijk en geleerd zou zijn. De emotionele werking van zijn liederen wordt weliswaar groter naarmate de luisteraar meer in staat is de interactie tussen instrument en stem te ontcijferen, maar niets staat hem of haar in de weg om zich van meet af aan te laten overweldigen door de diepte van Diepenbrocks klankrijkdom. Het is een voorrecht dat vanaf nu weer te genieten valt van de muziek en tegelijk de klank van het instrument waaruit deze is ontstaan.

Irene Maessen zong deze avond voortreffelijk en bleef tot aan het Landstormlied – een nationalistisch soldatenlied, dat met veel bravoure werd uitgevoerd – boeien.

Uitvoerenden:

  • David Kuyken – piano
  • Marta Liébana Martínez – piano
  • Irene Maessen – sopraan
  • Stephan Heber – cello

Programma:

Liederen van Alphons Diepenbrock, tijdgenoten en geestverwanten:

  1. Gabriël Fauré (1845-1924) – Mandoline (Verlaine)
  2. Claude Debussy (1862-1918) – Mandoline
  3. Alphons Diepenbrock (1862-1921) – Mandoline
  4. Alphons Diepenbrock – En sourdine (Verlaine)
  5. Gabriël Fauré – En sourdine
  6. Gabriël Fauré – Clair de lune (Verlaine)
  7. Alphons Diepenbrock – Clair de lune
  8. Felix Mendelssohn (1809-1847) – Die Liebende schreibt (Goethe)
  9. Alphons Diepenbrock – Die Liebende schreibt
  10. Alphons Diepenbrock – Berceuse (van Lerberghe) m.m.v. Stephan Heber – cello

Thema Eerste Wereldoorlog:

  1. Alphons Diepenbrock – Avondschemering voor piano solo (1915)
  2. Claude Debussy – 6 Epigraphes Antiques (1914) nr. 1 Pour invoquer Pan, dieu du vent d’été
  3. Claude Debussy – 6 Epigraphes Antiques (1914) nr. 2 Pour un tombeau sans nom
  4. Claude Debussy – 6 Epigraphes Antiques (1914) nr. 3 Pour la danseuse aux crotales
  5. Claude Debussy – 6 Epigraphes Antiques (1914) nr. 4 Pour l’Égyptienne
  6. Claude Debussy – 6 Epigraphes Antiques (1914) nr. 5 Pour remercier la pluie du matin
  7. Claude Debussy – Noël des enfants qui n’ont plus de maison (Debussy)
  8. Henri Duparc (1848-1933) – Au pays ou se fait la guerre (Gautier)
  9. Alphons Diepenbrock – Landstormlied (Verhagen)