Carsten Dahl
Goldberg Variations
Carsten Dahl (1967), ooit begonnen als drum-leerling bij zijn mentor Ed Thigpen is de meest prominente pianist van de huidige Deense jazz-scene. Men kan zich afvragen wat hij naast de kern-business van de jazz nog niet heeft aangepakt. Een volledige opname van de Goldberg Variationen van Bach bijvoorbeeld, kroonstuk van de klassieke pianoliteratuur. En Dahl zou Dahl niet zijn als hij zich slechts virtuoos van deze taak zou kwijten. Hij is tenslotte de wilde man zelve, even onroerend als snel en onberekenbaar.
Hij prepareert dus de piano binnenin met de snare tapijt van een snare drum en speelt de variaties op deze manier toegerust getrouw de aanwijzingen van de noten van Bach – op een paar uitzonderingen na. Wat uiteraard tot een vervreemdend geluid en ingrijpende verandering van de dynamiek leidt. Het originele stuk sampelt zich door deze vervormende preparatie telkens zelf wat een andere vorm van luisteren in gang zet en wel één met een direct en voortdurend conflict tussen het vertrouwde en – soms heftige – vervreemding. Terwijl Dahl de van Bach voorgeschreven noten aanslaat, ritselt, rammelt en gonst het behoorlijk. De clou is hier dat Dahl het snare-effect wel kan aansturen maar nooit volledig onder controle heeft. Dahl zorgt voor een heldere en zinnig getimede aanslag en zet op tweeërlei in, nl. dat de klanklagen goed spreiden en dat luisteraars als medeplichtigen erin stappen. Maar bij deze uitvoering werken niet alleen de woekerende delen in. Er ontstaat, subtiel ingebonden, een gecomprimeerde echo van de lijnen van Bach. Het resultaat, gespeeld in één vloeiende beweging, komt voort uit een intens en langdurig verkennend proces samen met geluidstechnicus Jesper Kæv Gliemann. In Denemarken trok deze versie veel nieuw publiek en werd het een topseller in het genre klassiek ( te verkrijgen (ook hier) in Flying Tiger winkels voor een schappelijke prijs).
De geschiedenis van de uitvoeringen van de Goldberg Variationen is lang en zal doorgaan. Originaliteit is gevraagd en dat maakt het artistiek bijzonder uitdagend. Uri Caine heeft met zijn versie van 2000 een nieuwe maatstaf gevestigd en Dahl steekt met zijn versie flink de nek uit.
