×

Concert

16 augustus 2018

Van krasse jazz-knarren tot punk – ZPF deel 2

Geschreven door: Wouter Schenk

• fotografie door Wouter Schenk

Afgelopen weekend vond de 42ste editie van het meerdaagse gratis festival Zomerparkfeest (ZPF) plaats. Na de eerste twee festivaldagen starten we op zaterdag 11 augustus met Baloji, oftewel vrij vertaald ‘ man van de wetenschap’, op de Mainstage. De Belgische veelzijdige rapper en zanger van Congolese afkomst maakte eerder furore in de Luikse rap formatie Starflam. Dit jaar bracht hij zijn album 137 Avenue Kaniama uit, dat heel goed in de smaak valt. Mooie stevige popsongs met een flinke dosis hiphop en Afrikaanse invloed getuige de frivole en tropische gitaarloopjes die ingebed worden in een stevige ritme sectie. Het klinkt live prima en hij doet de verwachtingen op basis van zijn goed ontvangen album goed uitkomen. Een mooie start op de zomerse zaterdagavond in het goed gevulde Julianapark.

De programmeurs van ZPF doen hun best om aandacht te schenken aan jazz en geïmproviseerde muziek. Een mooie kans om het brede publiek hiermee in aanraking te brengen. En dat lukt goed, ook als in de kleine tent de Arena, maar toch goed voor zo’n paar honderd man, even later ICP Orchestra aantreedt onder leiding van levende legende Han Bennink. Bennink is en blijft een fenomeen met zijn 76 jaar en zijn nog steeds onnavolgbare timing op de drums. ICP staat voor Instant Composers Pool en de formatie is in wisselende bezetting al actief sinds 1967 en voortgekomen uit de samenwerking tussen Bennink en de in 2017 overleden pianist Misha Mengelberg. Het optreden van ICP Orchestra staat niet op zich zelf, maar is op zaterdag een onderdeel van een reeks optredens die zijn samengesteld door de mannen van de punkband The Ex, die de reeks in de Arena afsluiten. Bennink werkte ook samen met The Ex.

Han Bennink - ICP OrchestraDe kleine bigband speelt frivool, met overtuiging en een duidelijke ondertoon van absurdistische humor zodat het niet alleen een genot is om naar te luisteren, maar ook om naar te kijken. De syncopen van Bennink zijn voortreffelijk. Het is net of hij telkens een kwart seconde te vroeg tikt waardoor met zijn dominante aanwezigheid op drums de stukken een enorme spanning krijgen en tegelijk de swing en de humor als een synthese in elkaar vloeien. De humor zit ook in de titels van de nummers. Neem Tetteretetett en Where are the Police. De titel van het eerste nummer zegt al genoeg. Het tweede stuk wordt ingezet met een absurdistisch marstempo. En wonderlijke symbiose van hoempapa en freejazz. Het wordt helemaal leuk als de 69 jarige cellist Tristan Honsinger, nog zo’n krasse jazz-knar, als een maffe politieagent dwars over het podium loopt met een mimiek die doet denken aan Ministry of Silly Walks van Monty Python. Bennink laat met ICP Orchestra zien hoe je humor en serieuze muziek met elkaar kunt verbinden en creëert daarmee een zeer aantrekkelijke en amusante vorm. Als we ons later na het concert aan Bennink voorstellen als van online musicmagazine Written in Music is zijn reactie: ‘Ik heb helemaal niks met computers’. Van zo iemand kunnen we dat hebben..

Na de jazz is het de soul en funk van de Britse Hannah Williams met haar band The Affirmations. Williams debuteerde in 2012 met het album Hill Of Feathers. In 2016 bracht ze met The Affirmaties het album Late Nights & Heartbreak uit. De titeltrack van deze plaat werd gebruikt voor de titelsong van het album 4:44 van Jay-Z. De kleurrijk geklede dame brengt fijne songs die prima worden begeleid door haar band. Een lekkere sound voor de zaterdagavond op een wederom goed gevuld terrein voor de MainStage in het Julianapark.  Op stage Amigo speelt even later CUT_, uit te spreken als CUT underscore. Creatieve naam voor dit tweetal dat frisse songs gedoopt in een stevige saus elektronica brengen. De bewegelijke en bevlogen zangeres Belle Doron met multi instrumentalist Sebastiaan Dutilh, gitaar, diverse electronica en toetsen, weten het publiek voor het intieme podium flink te enthousiasmeren met hun beats en zang.

In de Arena keren we nog even terug bij de concert reeks samengesteld door The Ex, bij de Koerdische zanger en saz speler Brader Musiki. Het leuke van ZPF is de enorme veelzijdigheid. Zo beland je weer in een oriëntaalse sferen met traditionele muziek uit Koerdische deel van Turkije. Hij woont al 30 jaar in Nederland, is een grote bekendheid in de gebieden van Turkije en Irak waar Koerden wonen en nam samen met The Ex enkele nummers op. Daarna pikken we nog wat op van Johan op het hoofdpodium. De band rondom de uit Hoorn afkomstige Jacob de Greeuw met zijn maten Diets Dijkstra en Jeroen Kleijn vieren sinds 2017 een comeback nadat de formatie eerder in 2009 stopte. Dit jaar kwamen ze met hun album Pull Up. Live in Venlo klinkt allemaal een beetje matjes.

The ExDe zaterdagavond beëindigen we met de slotstuk van de door The Ex geprogrammeerde concertreeks en wel met The Ex zelf in de Arena. [tekst The Ex: Ron Loontjens]. The Ex is 40 jaar geleden ontstaan uit de kraakscene in Amsterdam en is aanvankelijk geïnspireerd door bands als onder andere The Fall. In het begin was het punk wat bij The Ex de klok sloeg. Nadien gaat de band in meer muziekgenres en -stijlen spelen, zoals folk, noise, etnische wereldmuziek, improvisatie en zelfs jazz. Soms ook combinaties van genoemde stijlen. Ondanks dat de band al jaren optreed en een hele stapel aan albums heeft geproduceerd, is er niet één album of nummer dat er uit springt. Of is dat misschien toch het laatste album 27 Passports?

Wat in de afgeladen tent opvalt is het gebrek aan opsmuk. Terrie Hessels en Andie Moor spelen nog altijd met hun afgeragde gitaren en soms springt er dan ook een snaar. Geen probleem. Even aan de kant en snel snaar verwisselen.
Alles op het podium wordt gebruikt voor effecten. De gitaar van Hessels krijgt het zwaar te verduren als hij deze over de rand van het podium trekt. De hele band is op elkaar afgestemd. Andy, Arnold en Terrie, waarbij de laatste vaak de aandacht trekt met het kastijden en afraggen van zijn gitaar en de strakke ritmes van drummer Katherina Bornefeld. Krachtig, strak en vol energie. De bomvolle tent absorbeert The Ex volledig. Applaus, gejoel en waardering. Dit was postpunk van de hogere orde. The Ex vertoont experimenten, avontuur en bovenal Kunst.

De zomerse temperaturen zijn weer terug gekeerd op zondag 12 augustus, de laatste festivaldag van ZPF en finale van deze muzikale en creative vierdaagse. Om erin te komen bezoeken we even het optreden van Los Mirlos uit Peru. Met hun aanstekelijke cumbia nemen ze je mee op een exotisch Zuid-Amerikaans reisje. Daarna is het aan de Noordelijke helft van Amerika, met de Big Thief uit The States in de Arena. Heerlijke, recht voor z’n raap indie gitaar songs met een stevige ritme sectie. De band heeft in korte tijd twee goed ontvangen albums uitgebracht, Masterpiece en Capacity. Om in de gaten te houden.

De volgende act op het hoofdpodium is de korte tijd in populariteit gegroeide samenwerking tussen singer-songwriter Marijn van der Meer en filmscore componist/producer Jorrit Kleijnen, die onder de naam HAEVN vorig jaar een grote hit scoorden met Finding Out More en daarna flink werden geholpen doordat een andere song werd gebruikt door een autoreclame van een niet nader te noemen Zweeds automerk beginnend met de letter V. HAEVN heeft een prachtige sound met ritmische en stevige beats en gevoelige en meeslepende songs.

Eén van de grote headliners op ZPF 2018 is het vermaarde gezelschap Sun Ra Arkestra. Voor een deel bestaand uit jazz musici die behoorlijk op leeftijd zijn. Sun Ra is het alias van de in 1914 in Alabama geboren pianist Herman Poole Blount, bijgenaamd Sonny. Rondom Sun Ra is een cultus ontstaan die verband houdt met zijn religieus getinte cosmic afro-futurist philosophy, die ervan uitgaat dat er leven is op meer planeten in ons zonnestelsel. Zo beweren de aanhangers dat Sun Ra bij zijn dood in 1993 is teruggekeerd naar Saturnus. De leiding van het orkest is overgenomen door saxofonist Marshall Allen die maar liefst 94 jaar oud is. Rondom het optreden van Sun Ra Arkestra zijn op ZPF verschillende programma onderdelen opgenomen die verband houden met de kosmos onder de naam ‘Sun Ra Calling Planet Earth’, zoals een gigantisch model van de Maan van kunstenaar Luke Jerram, de vertoning van de film 2001: A Space Odyssey van Stanley Kubrick en er is een lezing van wetenschapper Vincent Icke over buitenaardse buren. Last but not least valt dit mooi samen met de jaarlijkse sterrenregen van 11 en 12 augustus.

Marshall Allen - Sun Ra ArkestraSun Ra Arkestra maakt niet altijd meer de reputatie waar die ze vroeger hadden. Zie ook ons verslag van hun optreden in Leuven vorig jaar. Ook in Venlo in de Zelt komt het geheel wat rommelig over en hebben ze jammergenoeg last van haperende techniek en een niet optimaal ingestelde sound voor de grote tent. De jonge pianist soleert op een wel heel eigenwijze manier, waarbij je je afvraagt wat het is, avant-garde of een vorm van ego tripperij? De luisteraars onder het publiek mogen het zelf zeggen. Maar respect voor de 94-jarige Allen. Zijn solo’s zijn scherp, ondanks de korte nachtrust. Zo vertelde hij ons voor het concert dat ze de nacht ervoor nog in Hamburg stonden, tot 2 uur terwijl hij om 5 uur op moest om de trein naar Venlo te halen. Daar wordt je al moe van als je 30 bent.. Ze maken het meer dan goed, later aan het einde van het festival, wanneer ze een intiemere set spelen bij de grote Maan elders in het park.

De afsluiter op het hoofdpodium wordt dit jaar verzorgd door de in Duitsland waanzinnig populaire band Kraftklub, niet te verwarren met Kraftwerk. Pure Duitstalige rock in een spetterende show. Het Julianapark staat ineens vol met 10.000 Duitsers! Wat een aantrekkingskracht hebben deze jongens. De band heeft zelfs eigen security, alsof ze Stones zijn. Na hun laatste nummer op de bûne geven ze nog een zugabe vanuit het draaiende reuzenrad, terwijl de drummer eenzaam zijn werk doet op het podium. Een mooi feest en geslaagd einde van ZPF 2018!