×

Concert

24 maart 2017

Sun Ra Arkestra: Een wel heel vrije interpretatie van jazz

Geschreven door: Dick Hovenga

Er zijn binnen de jazz een aantal bands en muzikanten die een status hebben die maar niet aangetast lijkt te kunnen worden. Het dit jaar 60jaar bestaande Sun Ra Arkestra is echter wel heel erg hard bezig dit wel voor elkaar te krijgen.

Ik heb altijd een zwak gehad voor Sun Ra en zijn Arkestra. De albums die ze vooral in de jaren vijftig en zestig opnamen veroorzaakte terecht een revolutie binnen de jazz. Onder leiding van Sun Ra (echte naam Herman Poole Blount) maakte de band immer vrije jazz die bol stond van psychedelica, afro-ritmische structuren en zo snel dat kon ook elektronische ladingen. Gecombineerd met visies over ruimteschepen (hij zei dat hij zelf van Saturnus kwam en dat zijn echte naam niet klopte.. zodat hij er Sun Ra van maakte) en zijn gedachtenstromen over andersoortige sociale situaties maakten Sun Ra een fraai licht binnen de jazz. En veel van de muziek die ze maakten kan als legendarisch de boeken in.

De laatste jaren op het podium met Sun Ra zelf nog aan het roer waren nog goed. De oude man hield de energie en de strakheid van de muzikanten er nog goed in. Toen hij in 1993 overleed nam saxofonist (gestart in de band als fluitist) Marshall Allen de fakkel over. En hoe hard iedereen ook blijft roepen dat er niets aan de band veranderd is, het is natuurlijk wel zo. Ik heb Sun Ra Arkestra over de afgelopen vijftien jaar vier keer gezien en maar een keer was het goed genoeg. Dat zegt genoeg denk ik. Waarom die laaiend enthousiaste toon toch maar over de band blijft hangen verbaast mij dus steeds weer. Misschien willen we het wel heel graag dat ze nog een keer vlammen.

Op de donderdag avond van Leuven Jazz was het publiek ook weer ruim toegestroomd om de band te zien, ongetwijfeld in de hoop dat de oude mannen het zouden flikken. Helaas had ik reeds bij de eerste compositie door dat het ook deze keer weer niet goed zou komen. De grote band klonk bijzonder rommelig, het leek soms wel of een aantal muzikanten met een heel andere compositie bezig waren. Dan zaten de blazers er weer naast, de trompettist speelde gewoonweg vals, dan ging de pianist weer volledig zijn eigen weg of zat de drummer er volledig naast. Toen bij de tweede compositie leider Allen een wel heel valse, lees erg slechte, solo speelde had ik het al bijna opgegeven.

Nog even doorzetten besloot ik. Maar het voelde zo verschrikkelijk aan dat het spel zo erbarmelijk was. Niets wat er ook maar beklijfde muzikaal deze avond. Niets inspireerde. Ongelooflijk dat het publiek zo enthousiast bleef in het begin, af en toe ging het op het podium namelijk behoorlijk mis. In ritmes, in hele instrumentale secties (soms was het echt vals) eigenlijk klopte er vaak helemaal niets van en verbaasde ik me erover dat ze dat zelf niet hoorden. Nou is bekend dat iedereen binnen de band van een goede paffert houdt maar om nou zoveel te roken dat je niet meer hoort dat het niet klopt is toch ook een beetje je publiek belazeren. En die strakke space-out pakken helpen dan ook niet echt. Om met de grote band met swingende, maar o zo voorspelbare, ritmes de kwaliteit van de andere muzikanten te verbloemen leek eerst nog te lukken maar als snel kreeg een groot gedeelte van het publiek ook wel door dat het niet zo heel erg goed was wat er op het podium gebeurde. Daar hielp dan ook het enthousiasme van de hyper over het podium heen en weer stuiterende trombonist, maar even tegen om de aandacht af te leiden.

Natuurlijk wilde ik dat het beter was als wat ik hoorde. Ik wilde het echt heel hard maar het wilde gewoonweg niet lukken. Duidelijk is wel heel erg dat deze band al jaren te lang doorgegaan is en een soort van kermisattractie is geworden. Wat dan ook nog eens bevestigd werd door de koprollen, of was het een verkapte dans?, van de pianist voor op het podium (wie is zo gek om daar dan voor te klappen?). Ik droop af naar achterin de zaal om het dan nog maar even op afstand te proberen. Maar het wilde niet lukken. Het was echt te erbarmelijk om te zien.

Voor iedereen die er vanavond bij was: Wees blij dat je de band toch een keer gezien hebt maar zet alsjeblieft een oud album op en houd die in gedachten. Of draai of koop (de vinylversie is prachtig!) die geweldige Gilles Peterson compilatie Sun Ra and his Arkestra – To Those Of Earth…and Other Worlds. Hun legendarische status is echt om te koesteren.

Wat een harde landing was deze avond na die weergaloze avond met Jasper Hoiby’s Fellow Creatures en Shai Maestro zeg. Thuisgekomen nog maar even wat van deze geweldige tegelijk inspirerende muzikanten opgezet en toen gaan slapen.