×

Concert

28 november 2017

Proeven en snuiven op Jazzkirmes in Heerlen

Geschreven door: Wouter Schenk

• fotografie door Wouter Schenk

De 10e editie van Heerlen Jazzt wordt op zondag 26 november afgesloten met de Jazzkirmes in Cultuurwerkplaats Zeezicht, een middag lang live muziek op verschillende podia. Het is georganiseerd door Stichting Heerlen Jazz in samenwerking met SLIM, de Stichting Limburg Geïmproviseerde Muziek, die jazz en geïmproviseerde muziek promoot en ondersteunt in Limburg en de Euregio. De cultuurwerkplaats, een grote hal, is omgetoverd in een subtropisch jazz paradijs, waarin podia staan opgesteld met zomerse namen als de Strandtent, Beachpodium, Spiegeltent en Neptunestent. De zomerse sfeer maakt veel goed van de al vroeg winterse en sombere dag. Het programma laat verschillende regionale, nationale en enkele internationale artiesten zien.

Nadat om 12 uur de Jazzkirmes geopend is met het Sten Pelzer Combo, met studenten van de junior jazz opleiding van het Conservatorium van Maastricht, staat even later Tuur Florizoone in de Spiegeltent. Florizoone, met zijn melancholieke stijl op accordeon, kennen we o.a. nog van het werk van Oliver’s Cinema, samen met Eric Vloeimans en Jörg Brinkman. Dit album heeft een vervolg gekregen met ‘act 2’, dat is uitgebracht in 2015.  Florizoone is materieel gehandicapt, want zijn accordeon is enkele dagen daarvoor gevallen en is kapot. Hij laat zich niet van zijn stuk brengen en speelt virtuoos op een reserve exemplaar, maar liefst dertig minuten lang zonder onderbreking. De zachte tonen en akkoorden, soms heel subtiel, soms krachtiger met vibrato, nemen het publiek mee in pallet van sferen waar je in verbeelding door België en Frankrijk reist. Het gevoel van warme chansons en kleinkunst wordt opgewekt door fijne melodielijnen in harmonie met gevoelige akkoorden en bastonen. Florizoone is een meester op dit instrument en haalt er alles uit, tot en met ritmische percussie door zachtjes te tikken op de knoppen voor de registers en zelfs met het geluid van wind door toonloos te blazen. Het past ook helemaal in de sfeer van de oude Spiegeltent die staat opgesteld. En prachtig begin van de Jazzkirmes.

In de Neptunestent speelt later het duo bestaande uit trompettist Carlo Nardozza en pianist Michel Bisglecia. Twee grote talenten uit de Belgische jazzscene. Nardozza, geboren uit Italiaanse ouders in Genk, studeerde cum laude af aan het conservatorium van Maastricht en doceert daar nu zelf, evenals op het conservatorium van Hasselt.  Ook Bisglecia heeft Italiaanse roots en is naast uitvoerend pianist ook een veelgevraagd componist en arrangeur voor onder meer filmmuziek. Het duo start met een compositie van Bisglecia die, als je het niet zou weten, zomaar een jazz standaard uit het Great American Songbook zou kunnen zijn. In elk geval straalt het werk die sfeer uit, een heerlijke ballad met geweldige harmonieën en solo’s die lekker over het thema heen zwieren. Het volgende nummer is Eleven van hun gelijknamige album uit 2013. Weer zo’n heerlijke ballad met prachtige melodielijnen, syncopisch ritme werk, zonder drums wel te verstaan. De solo’s van Nardozza zijn mooi uitgewerkt, creatief en subtiel tegelijk. Bisceglia wisselt zijn solo’s knap af met sequenties van jazzakkoorden. Elk optreden duurt maar dertig minuten en zo horen we nog Tunesia met een mooie Arabische inslag, gewikkeld in een strakke jazzcompositie en tenslotte een bewerking van een stuk van Rocco Granata. Groot duo dit!

Judith NijlandZangeres Judith Nijland studeerde jazz zang aan het conservatorium in Den Haag en treedt vandaag op met de Tsjechische jazzgitarist Libor Šmoldas. Šmoldas is een gerespecteerd gitarist die zijn muzikale opleiding genoot zowel in Tsjechië als in New York. Hij toerde al verschillende jaren in Europa, USA en Australië. Het duo presenteert in de Spiegeltent hun nieuwe samenwerking onder de titel Singin’ Wes, een tribute aan de vermaarde jazz gitarist Wes Montgomery. Nijland en Šmoldas zijn beiden bewonderaar van Montgomery, Šmoldas zorgde voor de arrangementen en Nijland schreef de teksten voor alle nummers, behalve voor West Coast Blues, dat al eerder in 1964 met tekst is uitgebracht. In Far West bezingt Nijland het zware leven dat Montgomery had door de bril van zijn vrouw. Het gezin had zeven kinderen en het was zwaar als vader Montgomery lang van huis was om te toeren. Uiteindelijk besloot Montgomery thuis te zijn en ’s-ochtends in een fabriek te werken en ’s-avonds in een lokale club te spelen om in de benodigde middelen voor zijn gezin te voorzien. Nijland zingt prachtig en de interpretaties van Montgomery zijn werk worden knap neer gezet door de begaafde Tsjechische gitarist, zo ook in het laatste nummer Road Song.

Het kan niet op met verrassende acts en artiesten bij de Jazzkirmes in Heerlen. Het zijn allemaal korte optredens en het is daardoor vooral proeven en snuiven, zo ook met het trio Reijsiger Fraanje Sylla. Ernst Reijsiger beweegt zich met zijn cello in de avant-gardejazz, moderne klassieke muziek en improvisatie. Een mooie combinatie met pianist Harmen Fraanje en Salifou Sylla, die diverse traditionele percussie- en Afrikaanse snaar instrumenten bespeelt en daarbij zingt. Jammer genoeg zijn er problemen met het licht, maar het trio laat zich daardoor niet van de wijs brengen. Het is verbluffend wat Reijsiger allemaal uithaalt op zijn cello. Hij wisselt het instrument frequent van positie, van gitaarhouding naar wat standaard is voor een cello, staande en speelt tokkelend, strijkend, met akkoorden, bas en solo’s in het hogere bereik. Hij gebruikt zelfs een haarklem op de snaren om effecten toe te voegen. In het werk hoor je een breed scala aan invloeden, traditionele Afrikaanse muziek, jazz, avant-garde en klassiek. Soms klinkt het minimalistisch en dan weer vol pathos. Sylla loopt zingend door het publiek met een indrukwekkende stem en veel mimiek. Het drietal beschikt over enorme creativiteit waardoor het publiek zich keer op keer laat verwonderen.

Piano talent Thomas Alexander is geboren in Amsterdam alwaar hij studeerde aan het conservatorium. Hij woonde ook 15 jaar in Canada en resideert nu in Maastricht. Alexander improviseert veel op klassieke thema’s van grote componisten als Chopin, Liszt, Mozart en Bach. Vandaag in de Neptunestent speelt hij enkele klassieke stukken met eigen interpretaties zoals de Czardasz van de Italiaanse componist Vittorio Monti, gebaseerd op een Hongaarse folkloristische dans en Rhapsody in Blue van George Gershwin. Alexander bezit een verrassende virtuositeit en zorgt voor een klassieke noot op de Jazzkirmes.

HENKDaarna is het de beurt aan het Henk de Ligt kwartet, dat bestaat uit Bert Lochs (trompet), Ad Colen (sax), Ed Baatsen (piano), Friso van Wijck (drums) en frontman Henk de Ligt op bas. Ze worden aangekondigd als een formatie met een kamerachtige sfeer waarin verschillende lijnen als een fijn net door elkaar lopen, verweven met eigentijdse jazz harmonieën en uitdagende improvisaties. Het viertal brengt vooral nummers van hun album Earthtones, met nummers als Blues Around en Transmission. Heerlijk in het gehoor liggende jazz met mooie solo’s van al de bandleden. De creativiteit van van Wijck op zijn drumset valt op. Hij gebruikt opwindbare poppetjes die over zijn snaredrum bewegen. Het Limburgse tintje wordt gevormd doordat beide blazers, Colen en Lochs, van Limburgse komaf zijn, ze spelen hier een thuiswedstrijd.

De zondagmiddag is al ver gevorderd als de Venlose zangeres Kiki Manders met haar band optreedt op het Beachpodium. De band bestaat vanmiddag uit Bodek Janke op drums, Jonathan Ihlenfeld Cuñiado op bas en Philipp Brämswig op gitaar. Manders is nu woonachtig in Berlijn en we hebben al melding gemaakt van haar fantastische debuutalbum Love is Yours is Mine. Ze presenteren verschillende nummers van dit prachtige album, waaronder Alles begint met ut hert in het dialect. Prachtig om te zien en te voelen hoe dialect – als moedertaal – bijdraagt aan toevoegen van emotie in het stuk. Daarnaast Broken Stone, Words and Sand, Avec le Temps. Manders betreedt ongebaande wegen met haar volle stemgeluid, haar composities en teksten die gaan over het leven en zij toont vooral durf met haar expressieve performance, die niet standaard is. Het werk heeft een diepgang die de spiritualiteit raakt. Jammer dat de geluidsafstelling niet optimaal is, daar is overigens voor het publiek weinig van te merken. Kiki Manders meldt ons na afloop dat ze bezig is met een nieuw album dat in april opgenomen gaat worden en dat najaar 2018 zal verschijnen. Tot slot van haar optreden brengt ze een nieuw nummer dat waarschijnlijk op het album komt. Met veel staccato, en klanken die langzaam aanzwellen, is dit een ruig en gedurfd stuk dat getuigt van haar grote creativiteit. Verder vertelt Manders dat zij bezig is met bassist  Cuñiado met een duo project onder de titel Poems of Eve. We zijn benieuwd en houden haar in de gaten!

De organisatie is erin geslaagd om een mooi concept neer te zetten met de Jazzkirmes. De aaneengesloten korte concerten, zonder parallelle programmering op verschillende podia tegelijk maakt het voor het publiek mogelijk om in korte tijd veel te zien en te horen zonder dat er een keuze gemaakt moet worden tussen verschillende zalen zoals dat gebruikelijk is op vele festivals.