Hier worden een aantal relevante album’s aangestipt van musici/combinaties die op het Jazzfest Berlin 2012 optreden. Er is zowel een rode draad als verscheidenheid in het (selectieve) rijtje (de selectie heeft vooral met beschikbaarheid te maken). Het is een rijtje dat ook bij luisteraars die het festival niet bijwonen of via de radio volgen, tot nieuwsgierigheid en interesse kan leiden.

Pianistes

Zoals in de Prisma-aflevering bij het festival in Written In Music al genoemd, het rijtje pianistes: Jutta Hipp, Julia Hülsmann, Geri Allen en Mary Lou Williams, Amina Claudine Myers, Aki Takase, Irene Schweizer, Marilyn Crispell.

Julia Hülsmann
Julia Hülsmann is een meesteres in significerende en significante kortheid en dat is voor piano-trio’s die eerder de neiging hebben om te zwelgen een bij- zondere eigenschap. Dat wil niet zeggen dat haar spel sober is, integendeel. Zij heeft wel de gave dat te kiezen wat maximaal in de verbeelding aangevuld kan worden. Of ruimte geeft voor de vocalist (zij heeft veel ervaring uit haar samen- werking met markante vocalisten) of voor andere musici. Het album Imprint is haar tweede album op het ECM-label waarvoor ze niet voor niets is gaan opne- men. Hülsmann is met afstand de jongste in het rijtje van spraakmakende pianistes met een markant gezicht.

Irene Schweizer, Aki Takase

Irene Schweizer zal in Berlin in duo met Pierre Favre en Aki Takase samen met Han Bennink in de oude locatie van de Akademie der Künste optreden, de plek waar lange tijd tijdens de Berliner Jazztage het tegen-festival van de vrije improvisatoren werd gehouden. Dit is als tegen-noot inmiddels ter ziele. Be- langrijke vertegenwoordigers van deze stroming maken al langer deel uit van de gearriveerde standard-equipage van gezaghebbende festivals. Noglik doet nu een poging deze spel-plek te revitaliseren door oude en jonge generatie improvisatoren daar neer te zetten. Het zal moeten blijken hoe dat uitwerkt en of in komende jaren de jonge generatie een sterker aandeel daarin neemt. Dit jaar dus o.a. Takase/Bennink die met 2 for 2 één van de charmantste albums van het afgelopen jaar afgeleverd heeft (zie Written In Music).

Ook de Amerikaanse pianiste uit de de ‘school’ van Anthony Braxton en Roscoe Mitchell voortkomend en later door de Zweedse bassist Anders Jormin geinspi- reerd geraakt door de rijkdom van muzikale folk tradities zal in duo met een slagwerker spelen die ook op dit album te horen is, de Engelsman Paul Lytton.
Crispell brengt beide werelden in open veld samen, niet altijd op hetzelfde moment maar uiteindelijk toch in verband met elkaar. Paul Lytton hoort bij de musici van eerste uur van de Europese improvisatie als zijn landgenoten Evan Parker en Dave Holland en Han Bennink, Peter Brötzmann, etc.. Hij is geen musicus die zonodig op de voorgrond moet ageren, integendeel, hij ageert liever vanachter zijn zelfontworpen percussie-stellages. Wat ook weer niet wil zeggen dat Paul Lytton een onopvallend iemand is, integendeel. Dat maakt o.a. dat hij niet aan vaste verwachtingen hoeft te voldoen. Ageren in een open veld ….

Slagwerker

En dan het rijtje slagwerkers. Allemaal oude rotten of zoals je in het Duits zegt: alte Hasen.

Günther Baby Sommer

Günther Baby Sommer stuitte ter gelegenheid van een optreden van hem in Griekenland op een donkere nalatenschap uit tijd van de Duitse bezetting van Griekenland in de Tweede Wereldoorlog. Zoals op andere plaatsen maakte de bezetter kortsluiting om de partizanen heer en meester te worden. De bezetter moordde kurzerhand de bevolking van het kleine dorp Kommeno uit. Deze oorlogsmisdaad werd nooit gesühnt, geboet en verzoend. Sommer was dusdanig gegrepen dat hij besloot ‘iets’ te doen, tenminste muzikaal een teken te zetten. Samen met bevriende Griekse musici, waaronder vocaliste Savina Yaantou en rietblazer Floros Floridis, creëerde hij een soort requiem voor de onschuldige slachtoffers dat zijn thuis-label, het Zürichse Intakt label, uitbracht en dat op het festival uitgevoerd wordt.

Pierre Favre

Ook Pierre Favre is een waarachtig alter Hase in jazzland. Als geen andere ver- tegenwoordigd hij de Zwitserse drum-traditie in de jazz. Al vroeg verkende, ver- breedde en verdiepte hij de muzikale mogelijkheden van de drums, liet hij de drums – vaak samen met andere drummers – zingen (Singing Drums heette één van zijn groepen). Het Intakt-label uit Zürich heeft net zijn vroege solo- drum-opnamen Drum Conversation (1970), Abanaba (1972) en Mountain Wind (1978) in een mooie editie heruitgebracht.

In Berlijn treedt Favre met zijn all time muzikale duo-partner Irene Schweizer op én met zijn tienkoppig ensemble met internationaal vermaarde spelers als Claudio Puntin, Samuel Blazer of Bänz Oester – een bijzondere gelegenheid die zich niet zo vaak voordoet. In dit verband zijn ook de twee duo-albums van Favre, één met trombonist Samuel Blaser, Vol a Voile, en één met gitarist Philipp Schaufelberger, Albatros, van belang.

Het zal de lezer niet zijn ontgaan dat in de festival-programmering musici en groepen sterk vertegenwoordigd zijn die op het Zürichse label Intakt thuis zijn en uitgebracht worden. Ster- ker nog: Noglik, de festivaldirecteur, is als liner-notes-auteur zelf nauw betrokken bij dit label. Dit is een mooi voorbeeld voor het artistieke belang van goed label-werk zoals Patrik Landolt, de drijvende kracht achter Intakt, dat over een periode van 25 jaar uitgedragen en met succes bedreven heeft. Het is ook een mooi en sterk voorbeeld voor een zeer vruchtbaar, elkaar versterkend samenspel tussen geëngageerde musi- ci, dedicated label-werk, artistiek gemotiveerde festival-programmering en betrokken journalistiek. Wat in dit geval als eerste telt, is de artistieke inhoud en niet het uitventen van een label-naam. Een belangrijk ele- ment in de keten is uiteraard het publiek at zich aangetrokken door de artistieke inhoud aangetrokken voelt en bijdraagt aan de continuiteit van de lijn, de sporen die zodoende cultureel getrokken kunnen worden.

Manu Katché

Gloednieuw, net uit het derde ECM-album van de Franse drummer Manu Katché. Niemand anders die lichtheid en steady groove zo kan laten schitteren. Peter Gabriel, Sting en anderen hebben het geweten. En Jan Garbarek. Maar eerst was er een autorit van Manfred Eicher die Manu op de radio hoorde met Robbie Robertson (van The Band) en er vastbesloten achteraan ging … . Dat was lang geleden. Het titelloze nieuwe album is met zijn nieuwe bezetting uitgebalanceerder, dieper en sterker grounded op weg naar nieuw territorium.