×

Interview

21 december 2015

Plaistow: Een band voor de wereld en ver daarbuiten

Geschreven door: Dick Hovenga

Label: DYFL

PlaistowEen van de grote jazzverrassingen van het afgelopen muziekjaar was absoluut de doorbraak van het Plaistow. Eerst met hun laatst verschenen album Titan, dat een absoluut verslavende mengeling van jazz en electronic laat horen, en daarna met een aantal verpletterende liveoptredens die Nederland op zijn kop zetten. Het was de prachtige beloning voor het Zwitserse trio dat al bijna tien jaar met een revolutionaire vorm van jazz die ieder album weer wat muzikale grenzen slecht, aan de weg timmert. Met het overweldigende Titan viel ineens alles op zijn plek.

Het was pianist Johann Bourquenez die wederom de lijnen voor het nieuwe album uitzette. Dat wordt wel heel erg duidelijk als we hem spreken als het trio op het fijn uitdagende State X festival in Den Haag speelt. ‘Eigenlijk begon alles voor Titan met de heldere sterrennachten die we in Zwitserland zo goed kennen. Ik verbeeldde me via de sterren het almachtige heelal in en droomde daar muziek bij. Met de oneindige Melkweg als uitgangspunt en de maan Titan (de grootste van Saturnus) in het bijzonder. Ik begon met het schrijven van muziek en nam deze eerst thuis zelf op met alle instrumenten en computermogelijkheden die ik om me heen kon vinden. Hoewel ik altijd het merendeel van de composities voor Plaistow schrijf was deze opzet absoluut solistisch te noemen. Normaal komen Cyril (Bondi, drums) en Vincent (Ruiz, bas) veel eerder in het proces in zicht, werken we composities samen uit, maar nu liet ik ze pas de composities horen toen ze al af waren. Natuurlijk mochten ze er vervolgens nog flink mee stoeien maar de structuren waren overduidelijk. Wat toen gebeurde steeg boven mijn eigen verwachting uit. Natuurlijk weet ik dat we over de jaren een steeds meer vervlochten muzikale band met elkaar hebben maar met de opnamen van dit album werd ik me wel heel erg bewust wat voor een geweldige muzikanten Cyril en Vincent zijn en wat een volledig eigen manier van muziek maken we over de afgelopen 10 jaar hebben gecreëerd. Hoe raar het in deze structuur ook klinkt maar de composities kregen pas echt kleur toen we deze met zijn drieën speelden’.

De muzikale structuren van het trio zijn altijd uitdagend en echt anders geweest. ‘Hoewel we alle drie een basis in de jazz hebben bevreemdt het ons toch steeds weer dat we een jazztrio genoemd worden. De muziek die we maken zou ik eerder tot de minimalisten zelfs electronic willen rekenen. Voor mij ligt het maken van jazz, waarin dan mannen als Monk en Jarrett mijn helden zijn, behoorlijk ver weg. Ik ben veel meer beïnvloed door techno en de structuren die in die muziek ligt. Het langzaamaan opbouwen van een compositie en deze met steeds weer nieuwe motieven, zowel afkomstig van de piano, bas of drums opbouwen tot een spannende climax creëert voor mij een ultiem muzikaal gevoel. Daarbij is de manier hoe we spelen, waarbij de bas soms maar twee tonen speelt of ik het pianogeluid steeds weer met een hand in de klankkast afdemp volledig anders, voor velen zelfs vervreemdend, te noemen. We worden de afgelopen jaren volop vergeleken met een trio als Dawn Of Midi omdat zij iets soortgelijks doen. Toch vind ik dat we onvergelijkbaar zijn. Waar zij echt de electronic kant opzoeken met een drummer die geen bekkens gebruikt, het ritme dus puur uit de hi-hat, toms en snare komt, en een bas die duidelijk op de groove hangt, hebben wij juist een haast monotone bas en in Cyril een drummer die dan juist weer voluit gaat in zijn ritmes. De boel juist vreselijk opstookt op sommige momenten. Het geluid van die afgedempte piano en het laag bij laag opbouwen in een soort van tegendraadse stijl is trouwens niets echt nieuws. De revolutionaire The Necks uit Sydney bouwen daar al decennia lang hun muziek op. Zij verdienen absoluut de eer met dat geluid. Daarom noem ik ze in elk interview. Vanaf de jaren 80 zijn zij een grote inspiratie voor me geweest met hun voluit improviserende tegelijk inspiratievolle muziek. Zij hebben mij gemaakt tot wat ik nu met Plaistow doe’.

Plaistow

Dat Plaistow met hun muziek Zwitserland op kaart zet als spannend jazzland bevreemdt Bourquenez. ‘Ik probeer al jaren te begrijpen wat Zwitserland als jazzland voorstelt maar ben er nog niet echt achter gekomen. Beetje vreemd omdat ik er al best wel lang woon. Natuurlijk zijn er genoeg erg goede muzikanten maar ze maken zich niet echt zichtbaar, behalve iemand als Nik Bartsch dan misschien. Maar dat is misschien niet eerlijk om te zeggen omdat ik ook niet iedereen ken. Wij willen echt wat anders maken, zijn daarmee niet echt Zwitsers denk ik, en hebben de mazzel gehad dat we nu de erkenning krijgen waar we al jaren op hopen. Je mag van mij wel weten dat we voor dit laatste album de hoop op een doorbraak eigenlijk al hadden opgegeven. Ik begon met het schrijven voor Titan vanuit de dwarse gedachte van ‘…als dit ‘em dan niet is dan ga ik maar iets heel anders doen….’. Met Plaistow maken we echt de muziek die we willen, mischien wel met elkaar moeten maken. Concessie doen in onze muziek daar denken we niet aan. Des te fijner om te weten dat we nu de erkenning krijgen en we gaan daar ontzettend van genieten. En nog veel meer muziek maken die ons en het publiek blijft prikkelen. En om op Zwitserland terug te komen, misschien is het wel tijd om eens in een ander land, in een andere stad te gaan wonen en te kijken wat dat voor effect gaat hebben op de manier hoe ik muziek schrijf en maak. Een mooie nieuwe uitdaging’.