Met Lysning van Nils Økland Band zitten we gelijk weer in het hoge Noorden. De Noorse violist verwierf vooral bekendheid via bijdragen aan talloze andere ensembles en projecten (denk maar aan zijn knappe samenwerking met Ruben Machtelinckx), maar met Lysning is er voor het eerst via Hubro een soloalbum uit. Een goede zaak want Økland is het type artiest die eigenlijk overal uit de voeten kan met zijn vioolwerk: solo of in groep, Okland weet altijd te betoveren.

Het album is wéér een delicatesse. Met zijn stemmige vioolspel weet hij je altijd te raken. Toch is de grote verdienste van dit album misschien vooral de manier waarop hij van ingetogen soberheid iets bijzonder aantrekkelijk kan maken. Al vanaf opener Drom neemt Økland je mee in een wereld vol mysterieuze schoonheid en mystieke aantrekkelijkheid. De kern van de composities is wilde, maar bij het nekvel pakkende emotie die vertaald wordt naar sfeervolle vioollijnen die soms naar barok neigen of nog vaker middeleeuws aandoen. Øklands’ muziek staat dan ook mijlenver weg van de worlds of pop and laughter.

Tsja, hoe gaat dat met muziekalbums die in een klein lokaal kerkje opgenomen zijn? Het maakt van Lysning weer zo’n al te bijzonder album. Muzikaal sluit Økland (die de Hardangerfiddle, viola d’amore en (oude) viool bespeelt) aan bij wat Warren Ellis (Dirty Three) uit zijn viool kan toveren, maar dan minimaler en aangelengd met de dramatische, dronerige spanning die Godspeed You!Black Emperor soms ook tot stand weet te brengen. Ook Niels Van Heertum (JK Kamer) zit niet zo gek veraf van wat Økland op Lysning brengt. En nu we er even bij stilstaan: met hem deelt Økland eenzelfde liefde voor volledig vrije, organisch tot stand gekomen muziek die terugplooit op de zuiverheid van het instrument. Dat maakt ook dat de composities op Lysning onmiskenbaar puur gevoel. Zoals een wandeling door ongerepte natuur en de overweldigende ervaring van de weelderig rijke landschappen met fauna en flora.

Ontegensprekelijk gaat het hier over de mogelijkheden van het vioolspel. Heel kaal en minimaal, vrijwel zonder opsmuk. Althans: zo voelt het aan, want die groepsinbreng is er wel degelijk. Met contrabassist Mats Eilertsen (nog zo’n Hubro/ECM getrouwe), Hakon Morch Stene op percussie, vibrafoon en gitaar, Sigbjorn Apeland op harmonium en tenslotte Rolf-Erik Nystrom op alt- en bariton sax krijg je ook een groepsmatige inkleuring van de composities.

Met Lysning onderstreept Nils Økland zijn status als muzikant. Van harte aanbevolen voor eenieder die houdt van pure, ongerepte luisterervaringen.