Een heruitgave van DeJohnette’s groep Special Edition, meer dan dertig jaar geleden opgenomen. Geremastered. Een tijdsdocument. Houdbaarheidsdatum: onbeperkt. Kwaliteit: blijvend hoog, stijgend. Recent waren er andere heruitgaven, bijv. Carta de Amor van het Magico-trio, of oude opnamen die voor het eerst uitgebracht werden, zoals Sleeper van het Europese trio van Keith Jarrett die een openbaring bleken en hoge ogen gooiden. Deze box valt in dezelfde categorie. Boeiende, vitale muziek van hoge kwaliteit, eveneens muziek die 30 jaar geleden ontstond, gespeeld door een groep rijpe einddertigers.

De bezettingen van de vier albums van deze box zijn ook niet niets. Het begint al met de oersterke combi- natie van David Murray en Arthur Blythe, de laatste een stem die tegenwoordig node gemist wordt. Idem dito bassist en cellist Peter Warren, die op twee van de albums te horen is. En op 3 albums verschillende combinaties met saxofonist John Purcell, 1996 de opvolger van Arthur Blythe in het beroemde en lang levende World Saxophone Quartet: combinaties met Chico Freeman en trompettist Baikida Carroll en met David Murray en tuba-speler Howard Johnson. In de tijd van de opname was David Murray juist hier te lande een goede bekende. Vanaf 1976 tot op heden stond hij 29 keer in het Amsterdamse Bimhuis. De bas-rol werd na afzwaaien van Warren naar het docentenvak door de eveneens excellente Rufus Reid vervult. Verschillende kleuren met een verbazingwekkende continuïteit in de overall-klank!

In gevallen als deze is het luister-perspectief van groot belang: je kunt vanuit een verleden-perspectief of vanuit en nu-perspectief luisteren. Als de reacties vanuit beide perspectieven even verheugd en laaiend zijn, dan zegt dat veel over de hoge kwaliteit. Voor deze box geldt dat zonder meer! Bovendien is er nog sprake van een soort zuiveringseffect – tenminste vanuit het nu-perspectief. De kern van de muziek wordt bij beluistering namelijk directer toegankelijk. Je bent immers niet afgeleid door allerlei ‘nieuwe’ dingen en benaderingen. Het niet gesleten of slijtende gedeelte brengt een extra belevingskwaliteit. En dat is dit geval allebei heel erg hoog. Het gaat om zowel ontzettend goed gespeelde als opgenomen muziek die puur luisterplezier mogelijk maakt én nog een flink stuk verwondering tot stand brengt over wat toen der tijd al erin zat.

En in dit geval blijkt al snel weer dat DeJohnette niet alleen een ontzettend goede drummer en pianist is maar ook een musicus die vooral orkestraal denkt. Dat is hier toegepast op de kern van jazz zoals die in de twee decennia voorafgaand aan deze opnamen was ontwikkeld. En als je dan nog zulke blazers ter beschikking hebt, kan het alleen nog maar een luisterfeest worden! Bij deze opnamen hoor je dan ook niet een drummer met blazers of blazers met een drummer. Als luisteraar zal je bij dat verschil niet stilstaan maar je hoogstens erover verbazen hoe DeJohnette het doet dat het zo volledig geïntegreerd klinkt.

Neem bijvoorbeeld zijn inzet van de bas-drum. Met hele korte, krachtige tikken legt hij een heel krachtige lijn neer waar basklarinet of baritonsax gaaf invoegen en zodoende een rijke koperklank ontstaat. Ook al zijn de drums nadrukkelijk aanwezig, het wordt geen moment gebonk. DeJohnettes tikken komen neer als een regenbui, kletteren als regendruppels. Puur natuur bij wijze van spreken. Met een onverbiddelijke regelmaat die voortkomt uit juist alle kleine verschillen. Exactheid met de juiste mate van onexactheid. Rake plaatsing met de nodige lucht, ruimte.

De meeste stukken zijn eigen composities en worden aangevuld met drie originals, een gaaf India en Central Park West van John Coltrane (DeJohnette was in 1966 drummer in de groep van Coltrane) en een verbazingwekkend mooi (ellingtonesque) Monk’s Mood van Thelonius Monk. Met de opener van het eerste album, One For Eric, opgedragen aan Eric Dolphy, is al veel beslist. Wat volgt, is high quality over de gehele linie qua klank, dynamica, sprankeling, rootedness inclusieve een niet te versmaden kwaliteit van DeJohnette’s vocals (in I Know). Eenmaal draaiend, gedraaid, gaat deze muziek er niet zo snel weer uit!

RADIO
concertzender ON DEMAND

all photos © FoBo – Henning Bolte ©

Tracklisting

Special Edition (ex ECM 1152)

1. One For Eric
2. Zoot Suite
3. Central Park West
4. India
5. Journey To The Twin Planet

Tin Can Alley (ex ECM 1189)

1. Tin Can Alley
2. Pastel Rhapsody
3. Riff Raff
4. The Gri Gri Man
5. I Know

Inflation Blues (ex ECM 1244 – previously NOT released on CD)

1. Starburst
2. Ebony
3. The Islands
4. Inflation Blues
5. Slowdown

Album Album (ex ECM 1280)

1. Ahmad The Terrible
2. Monk´s Mood
3. Festival
4. New Orleans Strut
5. Third World Anthem
6. Zoot Suite