Special Promo tour, zo staat het solo concert van de Finse pianist Iiro Rantala aangekondigd op woensdag 25 februari in Paradox, Tilburg. Rantala kan wel wat promo gebruiken in Nederland, waar hij nog niet zo vaak optrad. Toch heeft WiM hem al in het vizier, zo was hij een jaar eerder in Maastricht met zijn String Trio met het Poolse viool wonder Adam Bałdych. En april vorig jaar trad Rantala op met niemand minder dan Marius Neset op International Jazzday in Krefeld. Rantala is geboren in 1970 en startte zijn muzikale carriere al op 7 jarig leeftijd als koorknaap bij een beroemd koor waarmee hij zelfs in het Witte Huis optrad voor de toenmalige president Ronald Reagan. Vanaf zijn tiende verruilde hij z’n zangstem door het koor te begeleiden op piano. Klassiek werd hij geschoold met werken van Scarlatti, Bach en Mozart en hij liet zich inspireren voor improvisatie door Chick Corea en Keith Jarrett. Sinds enkele jaren maakt Rantala deel uit van de ACT-stal van Siggi Loch.

De promo tour van de Fin leidt hem van Maastricht waar hij maandagavond optrad via Tilburg naar LantaarenVenster in Rotterdam waar hij zijn Nederlandse mini reeks op vrijdagavond 27 februari afsloot. Jammer genoeg was het woensdagavond in Tilburg niet erg goed bezet. Rantala is er niet minder geïnspireerd door en weet het wel aanwezige publiek uitstekend te vermaken met een anderhalf uur durende set met een mix van prachtige nummers uit zijn repertoire van eigen werk en bewerkingen van andere componisten. Het startnummer is van wie volgens Rantala de eerste jazzcomponist in de geschiedenis is: Bach. Met het Kyrie laat Rantala gelijk zijn enorme veelzijdigheid zien. Hij is klassiek geschoold en beheerst het klassieke werk van componisten als Bach en Mozart net zo goed als het geïmproviseerde werk van zijn eigen hand. Bach was een meester in improvisaties en speelde in diverse ‘clubs’ in Leipzig, genoeg ingrediënten om hem als jazzcomponist te zien aldus Rantala. Op meesterlijke manier laat Rantala de baspartij in het Kyrie overvloeien van de contrapunt naar de walking bass.

Rantala vervolgt zijn recital met een eigen geschreven stuk opgedragen aan Eroll Garner, Thinking of Misty, geïnspireerd door het befaamde Misty. Het stuk begint met een drietonige riff, waarbij je net zoals werken van Garner geen flauw benul hebt waar het naartoe zal gaan. Hij helpt de luisteraars door zijn hand op te steken als het stuk overgaat van compositie naar improvisatie. Naast begaafd pianist is Iiro Rantala een humorvol entertainer met trekjes die aan Victor Borge doen denken. Bij het derde stuk is het opnieuw de beurt aan de componist der componisten, Johann Sebastiaan Bach, dit keer met een vertolking van twee delen uit de overbekende Goldbergvariaties. Opnieuw laat Rantala zijn klassieke pianokunst horen. De Aria uit BWV 988 en de tweede variatie doen het perfect in de setting van het Tilburgse jazzpodium. De Goldbergvariaties zijn een gewild thema om te gebruiken voor ‘variaties op de variaties’. Zo nam de Amerikaan Uri Caine er een heel album mee op in 2000 met eigen variaties. Rantala voegt eigen improvisaties toe aan de twee delen en zorgt hij voor een mooie samensmelting van klassiek en jazz. Liza van Gershwin is weer van geheel andere orde. De Fin maakt er een snelle ragtime van, waarbij ‘the left hand is jumping from left to right and vise versa’, reden waarom de Fin ragtime als gezonde jazz bestempelt, geen stijve linkerarm bij ragtime.

Freedom schreef Rantala toen hij door het gelijknamige boek van Jonathan Franzen werd geïnspireerd. Met de volgende nummers, respectievelijk Woman en Tears for Esbjörn brengt Iiro Rantala een ode aan grote musici die ons tragisch ontvallen zijn. John Lennon, dat weet iedere muziekminnaar. Esbjörn Svenson overleed in 2008 na een duikongeluk. Hij was de oprichter van het befaamde trio E.S.T. Een met een eenvoudig thema opgebouwd stuk waarbij de volheid zit in de emotie en het gevoel. De set wordt afgesloten door twee nummers die hij schreef voor zijn zoons Bruno en Topi. De karakters van de zoons waren de de muse voor Rantala. ‘Bruno heeft twee passies in zijn leven: eten en slapen” en “Topi zoekt continu het gevaar op, de verzekeringsmaatschappijen kennen hem persoonlijk bij naam”. En dat hoor je terug in de twee composities vernoemd naar zijn zonen die als reactie bij het voor het eerst horen van de nummers hun vader vroegen of ze nu ook geld mochten verwachten uit de rechten. Naast zijn boeiende spel weet Rantala het publiek uitstekend te vermaken met zijn verhalen.

Op onze vraag wat we van Rantala de komende tijd mogen verwachten blijkt ook zijn veelzijdigheid. In april-mei verschijnt het duo album It Takes Two To Tango met met de Finse saxofonist Jukka Perko. In juni staan er studio opnames gepland met Lars Danielsson (bas) en Peter Erskine (drums). De releasedatum van het album is nog niet bekend. In oktober staat de Working Class Hero release tour gepland rond het ACT album dat een ode is aan het werk van John Lennon. Eind van het jaar gaat Rantala touren met Marius Neset. Een vervolg op hun debuut optreden in Krefeld vorig jaar. Dat belooft wat. Nog niet bevestigd, maar zeer waarschijnlijk komt hij met Neset ook naar Paradox. Overigens komt Neset met zijn eigen band op 20 maart al in Paradox. Houdt de agenda in de gaten!

Video Goldbergvariaties.

Setlist.

1. Kyrie – J.S. Bach
2. Thinking of Misty – Iiro Rantala
3. Goldberg variations – J.S. Bach
4. Liza – George Gershwin
5. Freedom – Iiro Rantala
6. Norwegian Wood / Woman –  John Lennon
7. Tears for Esbjörn – Iiro Rantala
8. Bruno – Iiro Rantala
9. Topi – Iiro Rantala