×

Recensie

Jazz

28 april 2017

Egbert Derix & Sef Thissen

Wandern

Geschreven door: Wouter Schenk

Uitgebracht door: Eggy D Music

Wandern Egbert Derix Egbert Derix & Sef Thissen Jazz 4 Egbert Derix & Sef Thissen – Wandern Written in Music https://writteninmusic.com

Wie aan een liederencyclus denkt, denkt aan Schubert’s Winterreise uit 1827. Misschien wel de meest bekende liederencyclus uit de Westerse muziekhistorie. Een liederencyclus staat voor een geheel aan liederen, waarbij dat geheel meer is dan de som der afzonderlijke delen, de liederen. Vaak bespiegelen de verzen, zoals bij Schubert’s Winterreise, de eenzaamheid, het verlangen naar een verre geliefde, reizen naar een onbekende bestemming, zwerven, sneeuw, ijs, dood, verdriet, hoop en angst.

Beethoven schreef in 1816, An die ferne Geliebte, een cyclus van 6 liederen, op de kop af 200 jaar voordat Egbert Derix zijn cyclus begon te schrijven. Reizen naar het onbestemde, verre geliefden, verloren liefde en de nietigheid van de mens in een overweldigende natuur zijn gewilde thema’s in liederen uit de romantiek. Niet alleen in de muziek, maar in de schilderkunst worden deze thema’s veelvuldig bespiegeld. Denk daarbij aan het werk van Caspar David Friedrich, waarbij de nietigheid van de mens, tegenover de overweldigende natuur waarin God als schepper in geïnternaliseerd is, een belangrijk thema is. Ook Mahler maakte eind 19e eeuw liederencycli gebaseerd op oudere volksliederen onder de titel Des Knaben Wunderhorn. Delen daarvan werden door hem gebruikt in zijn symfonieën, zoals in het laatste deel van de vierde symfonie.

Egbert Derix speelde al langer met het idee om een groter werk met tekst en muziek te componeren in de traditie van de liederencyclus, toen hij tijdens een benefietconcert bariton Sef Thissen ontmoette en gelijk dacht: dit is de man waarmee ik wil samenwerken. Zij startten hun reis, die 9 maanden duurde en resulteerde in het prachtige werk Wandern. Derix, die zich als pianist niet toelegt tot één genre maar zich laat inspireren door zowel jazz, pop, vrije improvisatie als klassieke muziek, beschouwt de totstandkoming van Wandern, als een reis naar binnen toe, een reis over de liefde en het leven, als zijn tot nog toe meest persoonlijke project. De teksten van de liederen zijn voor een groot deel gebaseerd op gedichten die vader Jan Derix (1936 – 2009) einde vijftiger jaren schreef, toen hij als journalist werkte voor het Dagblad van Noord-Limburg. Egbert Derix heeft de gedichten voor zijn cyclus vertaald in het Duits en daar nog zelf liedteksten aan toegevoegd. Eerder dit jaar is het complete werk live opgenomen in het Concertgebouw te Amsterdam.

Egbert Derix - Sef ThissenOp 21 april wordt het album gepresenteerd in Domani te Venlo, waar broer en schrijver/journalist Govert Derix het werk inleidt. De klok slaat 9 als Derix en Thissen de liederen ten gehore brengen. De slagen van de klok lijken perfect te passen in het eerste stuk, Die Zeit, der Weg, zoals de magie die bij een liederencyclus hoort. ‘Ich weiβ nicht, wohin die Zeit mich führt, ich weiβ nicht, was dieser Weg mir bringt’. Een prachtige tekst van Egbert Derix, als markering van de start van de reis die we samen met Derix en Thissen maken, met een prachtige melodie, schoon en helder en tot de verbeelding sprekend.

‘Al wat ik wens, is te mogen leven naar mijn hart’, schrijft vader Derix op 22-jarige leeftijd op zijn typemachine. Achtenvijftig jaar later vertaalt Egbert dit in een prachtig vers met de titel Alles was ich mir wünsche. Uitgesproken door Thissen, bij een mooie gevoelige door Derix gecomponeerde melodie. De liederenreis is vol momenten van verstilling en contemplatie, die uitnodigen tot overpeinzingen over het leven. Maar ook verrassende improvisaties en prachtige harmonieën, waarin op speelse wijze muzikale inspiraties van Derix zijn verwerkt, nodigen de luisteraar uit tot associaties met ervaringen en gevoelens uit de eigen levensreis. Zo ook met het lied Ich wünsche dir waarin de lente met een vrolijke noot en veel expressie wordt ingezet. De compositie kent verschillende maatsoorten, waaronder een gedeelte in een driekwartsmaat, een heerlijke wals. Derix heeft maar weinig noten nodig voor het intro en thema van Sag es bitte leise, een tekst van Derix zelf, over verloren liefde die niet meer terugkeert. Bijna minimalistisch, waarin toch op subtiele wijze blue notes worden toegevoegd, waarna het aan het einde weer verstilt in een fijngevoelige harmonie.

Sef ThissenLetzte Nacht is een Duitse vertaling van het nummer Vannacht van de Noord-Limburgse zanger en songwriter Ton Engels. Het volgende nummer Die Gefühle is instrumentaal, gebruikmakend van de techniek door de snaren in de piano rechtstreeks aan te slaan met percussie-effecten, waardoor een onheilspellende sfeer opgewekt wordt, maar ook een prachtig klankspel waarin je jazz harmonieën hoort en het onmerkbaar over gaat in het lied Falkner.

Heerlijk in het gehoor ligt Argante, ritmisch, met een prachtige tekst van Derix waarin hij bespiegelt over zijn eigen zijn, zijn ego. In een muzikaal intermezzo hoor je ineens een stukje thema van Crime of the Century, van Supertramp uit 1974. Een fraaie verwijzing van Derix, die enkele malen samenspeelde en werkte met Supertramp’s John Helliwell. Maar niet alleen door Supertramp laat Derix zich inspireren. Ook Chick Corea is een groot inspirator van de Limburgse pianist en componist.

Wederom een prachtige en sensitieve compositie is het titelnummer Wandern, met een tekst van vader Derix, over een wandeling in een besneeuwd bos. Thissen zingt het op een ontroerende stijl met zijn diepe stem en timbre. ‘Ich lasse mich Schritt für Schritt zurück in meinen Spuren’.

Het album is niet alleen een CD in een CD-hoes, maar een compleet boekwerkje met alle originele en vertaalde liedteksten, alsmede een uitgebreide inleiding geschreven door Govert Derix en geweldige illustratieve foto’s van fotograaf Jan de Bruyn. Egbert Derix en Sef Thissen zijn er samen buitengewoon goed in geslaagd een liederencyclus te maken waarbij ze geen van beiden concessies hebben gedaan aan hun eigen stijl, op een manier waarmee een wonderlijke en meeslepende combinatie ontstaat van klassieke zang met eigentijdse composities, speelse en verrassende elementen, die de luisteraar meenemen op een inspirerende reis vol levensbeschouwing.

Tracklisting Wandern

  1. Die Zeit, der Weg
  2. Enfants du Ciel II
  3. Maktub
  4. Alles was ich mir wünsche
  5. Ich wünsche dir
  6. Sag es bitte leise
  7. Letzte Nacht
  8. Die Gefühle
  9. Falkner
  10. Panorama
  11. Argante
  12. Sag es nicht
  13. Distanz & Körper
  14. Wandern
  15. The Sadness of Beauty
  16. Sonntags
  17. Irgendwo