Het is het zesde album van dit Berlijnse combo sinds 1995, een combo dat nog steeds op topniveau vermakelijk iets te vertellen heeft ook al weten veel recensenten met de bandnaam en de hilarische titels van de stukken vaak geen raad. De bandleden zijn Rudi Mahall (basklarinet, bariton-saxofoon), Axel Dörner (trompet), Jan Roder (bass), Uli Jennessen (drums).

Allereerst nog over de bandnaam: Die Enttäuschung, De Ontgoocheling, De Teleurstelling? Afgelopen dus met het goochelen, het voorspiegelen en het misleiden. Die Ent-Täuschung is dus een ontfake-company. 21 nieuwe stukken ontfaken dus*. En dan nog de titels. Sommigen zijn zo simpel als eenvoudig zoals Hello My Loneliness, Children’s Blues of The Easy Going … ja, Engels kunnen we tegenwoordig allemaal heel goed en het is dan ook meteen een belangrijke bijdrage aan het toegankelijker maken van de plaat (ook een oer-Duitse band uit Berlijn ontkomt er tegenwoordig niet meer aan en laat zien dat inmiddels zelfs de natuurlijk humorloze Duitsers de grap daarvan inzien). Verder is er met een beetje raadvaardigheid ook nog uit op te maken dat een trompet- en slagwerkcursus in het album ingebouwd zitten. Maar bij Die Übergebundenen, Hereich of Vermöbelt zullen de meeste nonnatives toch afhaken of de mist ingaan. Er zitten gelukkig ook titels voor licht gevorderden in zoals Falsches Publikum of Verzählt.

De naam van het album slaat niet op de musici maar is de titel van een stuk uit het album. En dan de muziek zelf! 21 stukken, in de meeste gevallen niet langer dan drie minuten, in een enkel geval vier of vijf. 21 stukken, hortend, kantig. Hortend, zigzaggend. Het lijkt alsof iedereen vliegensvlug door de korte motiefjes heen wil zoeven. Wat dikwijls ook gebeurt. Echter nooit ten koste van de duidelijkheid in de articulatie, integendeel. Het kantig hortend en stotende zit er zo diep ingebakken in dat een wat smeuïger lijn bij voorbaat kansloos lijkt. Lijkt, want die zitten er wel degelijk in en dat maakt deze muziek zo geniaal. Het wordt voor de luisteraar snel duidelijk waar de struikelende stops and go’s, de signaaltonen, de ongewone stiltes en ritmische verplaatsingen vandaan komen. Het is dan wel hun inmiddels zeer eigen adaptatie.

Ook de klank is radicaal gereduceerd tot de zuiver fysieke instrumentenklank, droog, verregaand galmloos, een geluid uit de tijd. Het is een spel met omkeringen. Terwijl de jazz waar deze muziek op zich op baseert, een geniaal hipp outsider-image had, krijgt het image van Die Enttäuschung iets zeer alledaags kreukeligs, bijna kleinburgerlijk lulligs en is juist daardoor des te onderscheidender. Onhipp hipp. Prachtlulligheid. Geen poging tot sompig heroïsme of tot in den treure uitrekken van oubollige jazz-iconografie. Ik zag de groep ooit op de Hauptbahnhof van Duisburg staan, perfect in die omgeving passend en toch onder- scheidend! Hoe kun je iets van het alledaagse en tegelijk het heroïsche verleden van de jazz overbrengen zonder hopeloos gedateerd over te komen? Zo dus! Voor de luisteraar zitten ze steeds haarscherp op het randje van gepruts. En dat, hun meesterlijk balanceren, is de bron van het luisterplezier. Raffinement, pret, enorme vaart en speelplezier gaan hand in hand.

De opener Die Übergebundenen trakteert op bizarre accenten en swingt tegelijk als een tierelier (met Rudi Mahall op bariton). In Verzählt is de belangrijkste impuls een valse start – in de lijn van Monks lijfspreuk dat het erom gaat de goede fouten te maken. Aqua Satin Flame klinkt als schuifpaneel tussen Oliver Nelsons The Blues And The Abstract Truth en Ellingtons Satin Doll. In Das Jan vom Stück loopt juist niets in de pas en komt de luisteraar aan Steve Lacy niet voorbij. Deze referenties worden niet hoorbaar dankzij imitatie maar juist door het doorklinken van essenties. Bij Vermöbelt wordt in de zin van het woord flink erop los gemept en heftig gejankt. De verbeelding van de luisteraar komt niets tekort. En de uptempo Jitterbug Five is niet voor niets een heftig groovend geval (Cab Calloway als voorvader van de Jitterbug en verspreiding o.a. via de film Groovie Movie (1944)). En zo worden er nog 14 andere op even originele wijze aan elkaar geregen.

Ook van hun vorige album Die Emttäuschung is op Written in Music een recensie te vinden.

* Zelfs als de puntjes op de ‘a’ weggelaten worden – wat vaak genoeg gebeurt – heeft het nog een grappig effect: Ent-Tauschung. Het is dus afgelopen met het uitruilen, afgelopen met de gedaanteverwisseling. Je zult het moet met het jezelfige moeten doen.