×

Recensie

Jazz

15 januari 2013

Claude Tchamitchian Quartet

Ways Out

Geschreven door: Henning Bolte

Uitgebracht door: abalone

Ways Out Claude Tchamitchian Jazz 4.5 Claude Tchamitchian Quartet – Ways Out Written in Music https://writteninmusic.com

Claude Tchamitchian uit Marseille is één van de meest opmerkelijke en indrukwekkende bassisten van dit moment. Zijn orkestrale klanken haalt hij via zijn instrument letterlijk uit de aardse grond. Dat kun je horen en hij zelf moet het bij het spelen ook voelen. Bij hem is het niet zo zeer het combineren van hele lage tonen met hele hoge tonen en van strijken met pizzicato op zijn instrument. Bij hem expandeert de donkere klank, stijgt de donkere klank vanuit de grond op en vormt zich daarbij een even machtige, in rijke schakeringen zingende klankwolk.

In de combinatie met violist Régis Huby, gitarist Rémi Charmasson en slagwerker Christophe waysoutMarguet, allemaal zeer geprofileerde en verdiende musici, zet hij via open passages een stap naar nieuwe klankdomeinen, klankdomeinen met flinke elektri- sche ladingen. Gecomponeerde delen worden niet simpel lineair uitgevoerd. Passages moeten eerst in en door het spel gevonden worden, wegen eerst ge- baand worden. Tchamitchian duidt het zelf aan als een tocht « where the road is invented little by little that we trace. A road which allows everything…all speeds, all rythms, all stops, all possible escapes…Voyage between all kinds of music that we have crossed, wandering in our respective imaginary worlds…until the moment when we loose ourselves just to better find ourselves… ». Daarbij komen in dit geval spanning en uitstraling die uit het momentum ontstaan enerzijds en coherentie en compactheid creatief en vruchtbaar samen en maken het blijvend pakkend.

De opener Ways Out manifesteert zich als een groot rollend vuurwiel, een stringswheel uit Stringsville als het ware. Een droom-intro. Régis Huby speelt hier een tenor-viool, een viool die qua klank het midden houdt tussen cello en altviool*. Adembenemend hoe de tonaliteiten van Hubys tenor-viool met IMG_4658Tchamitchians rijke en volumineuze basklanken mengen en elkaar versterken. Gitarist Charmasson zorgt voor textuur of expan- deert en voegt er naar gelang elektrische stipjes tot en met ruige en krijsende uithalen in. Marguet is een even rake als subtiele slagwerker die door in plaats van de te rammen van onderen en onderdoor te spelen juist de ruige en explosieve passages schitterend weet te versterkten. Het- zelfde doet hij ook in Île de verre waarin vrije uitbarstingen over- gaan in stevige rock-riffs en uiteindelijk in een schitterende lange- re bas-excursie overgaan.

Ways Out is een mooi voorbeeld van hoe ruige full blast zeer effec- tief kan samengaan met een hoge mate aan heldere articuatie. In Poésie Mobile spelen Tchamitchian en gitarist Charmasson elkaar de bal toe en creëren heen en weer kaatsend de melodielijn. Etchmiadzine met zijn aug-28-2010 190indrukwekkend statige intro van gestreken bas en tromgeroffel, is op de titeltrack na het langste stuk. De bas klinkt hier als een magistrale kerkorgel waar de klokslagen van de elektrische gitaar door heen schallen. Het is een soort Oosterse bolero met gaandeweg verdichtende crescendos die in de tweede helft overgaan in ruige elektrische gitaarclusters die op hun beurt weer gaan liggen om de baan vrij te maken voor een simpel repete- rend motief dat uitgroeit tot een naderende wervelstorm. Uiteinde- lijk gaat deze op in een massieve headbanging groove. Het is een stuk dat een spirituele lading aan deze grote ruwe klanken geeft en de luisteraar niet onberoerd laat – ook al hoeft deze zich niet be- wust te zijn van hetgeen de titel aan refereert**.

La beauté des sages zet de spirituele klanktocht na onherbergza- mer gebied voort waar aarde en rotsen door nevels omgeven zijn. Een klanktocht met de basklank als cen- trum en de tenor-viool en elektrische gitaar als sliertende lagen. Heel anders dan de gebruikelijke elektro- nische reverb. Hier komt de lange klank in eerste instantie allemaal uit de instrumenten zelf. Hubys tenor -viool emuleert hier onmiskenbaar de kemenche spiesviool. La promesses du vent met zijn krachtig stuiter- ritme – met daarin een schitterend slagwerk-solo – vormt een mooi contrast. Verbluffend hoe van daaruit het opzetten van de wind verklankt wordt. Het slot- stuk Lost By Yourself is een wonderschoon lament met een oerdiep ostinato waarover de tenor-viool als een kemenche strijkt en de gitaar heldere stipjes aanbrengt. Het slagwerk is zo subtiel dat je het pas opmerkt als je gerichter luistert. Meesterlijk, uniek! Doorwrocht, grounded!

* De tenor-viool is een uiterst zeldzaam voorkomend instrument. In de jazz werd het
voor het eerst door de legendarische violist Harry Lookofsky (1913-1998) gebruikt
– een unsung hero. Volgens violist Jon Rose is wat Lookofsky deed the real thing en
ongeëvenaard. Lookovsky is o.a. op albums van Gil Evans, Freddie Hubbard, George
Benson en Ray Charles te horen.

** In Etchmiadzine, 20 km buiten Jerevan, de hoofdstad van Armenië is de zetel van
de catholicos, het opperhoofd van de Armeense Apostolische Kerk, de oudste ortho-
doxe kerkgemeenschap en nationale christelijke kerk. De Armeense Apostolische
Kerk heeft patriarchaten in Antelias (Libanon), Jerusalem (Israel) en Constantinopel
(Turkije).

aug-28-2010 194

AUDIO
titelstuk Ways Out

VIDEO
titelstuk Ways Out (kort)
Ways Out 2

RADIO concertzender On DEMAND
stringtrio Tchamitchian/Courtois/Roy

Photos C. Tchamitchian © FoB0 – Henning Bolte ©



  1. Ways Out (13:53)
  2. Poésie mobile (2:51)
  3. Ile de verre (8:15)
  4. Etchmiadzine (10:16)
  5. La beauté des sages (7:31)
  6. Les promesses du vent (6:49)
  7. Lost by yourself (3:29)