×

Concert

17 april 2017

Cape Town Jazz’s wonderlijke muzikale mix (Dag 1)

Geschreven door: Wouter Schenk

• fotografie door Wouter Schenk

Cape Town International Jazz Festival is in 2000 opgericht in samenwerking tussen North Sea Jazz (Mojo) en espAfrika. Vanaf 2005 heeft Mojo zich terug getrokken en organiseert collega espAfrika het festival zelfstandig, dat als op vier na grootste jazzfestival wereldwijd wordt gezien. In elk geval is dit het grootste festival op het Afrikaans continent. Kaapstad, stad van contrasten. Arm en rijk, van de townships tot en met het luxe leven aan V&A Waterfront. En van de prachtige natuur, de witte stranden en woeste bergen. Plus de vele sporen achtergelaten door de Hollanders in de 17e eeuw, niet altijd iets om trots op te zijn.

Op 31 maart, een zwoele herfstavond, ja herfst, we zitten op het Zuidelijk halfrond, start dag één van de 18e editie. In het Cape Town International Convention Centre, dat gelegen is in het centrum, niet ver van de haven en onder het imposante massief van het duizend meter hoge Table Mountain, zijn vijf podia ingericht.  Het complex en de inrichting doen in bepaalde opzichten sterk denken aan Ahoy of het Congrescentrum in Den Haag. Ook hier een grote hal zoals de Nile, hier ‘Kippies’ genoemd, enkele podia op het buitenterrein en een prachtige theaterzaal zoals de Amazone, hier ‘Rosies’. Net zoals in Rotterdam vinden in Rosies plusconcerten plaats. De kaarten zijn echter gemakkelijk ter plekke verkrijgbaar voor de symbolische prijs van 30 rand, net iets meer dan 2 euro. De sfeer is zomers en het festival is op beide dagen compleet uitverkocht, hetgeen zo’n kleine 20.000 bezoekers per avond betekent. En muziek verbindt, zwart, gekleurd en blank gaan gebroederlijk samen op het festival.

Sekunjalo Edu Big BandDe show begint buiten op een podium met de illustere naam Basil “Manenberg” Coetzee, genoemd naar de saxofonist uit het bekende district six in Cape Town, dat in de jaren ’70 met de grond gelijk werd gemaakt door het Apartheidsregiem. Op het podium staat de Sekunjalo Edujazzband, een bigband opgericht door de Sekunjalo Development Foundation, die de afgelopen 15 jaar jonge musici afkomstig van township schools op het podium samenbrengt met professionele jazz artiesten uit de Kaapregio. Onder andere door het organiseren van workshops en een jaarlijks eigen festival. De jeugd wordt enorm gestimuleerd tot het beoefenen van jazz music met dit initiatief. De band staat in 2017 onder leiding van Andrew Ford, een internationaal geprezen arrangeur en bandleader. De band brengt heerlijke swing & blues nummers, een mooie binnenkomer voor het festival.

In de grote hal Kippies staan even later vervolgens twee cracks van de Afrikaanse jazzscene, Manu Dibango, oorspronkelijk afkomstig uit Kameroen, nu woonachtig in Parijs en Moreira Chonguiça, geboren in Mozambique, nu zetelend in Zuid-Afrika. Dibango speelt vibrafoon en sax, terwijl zijn soulmate Chonguiça, eveneens sax, een veelzijdig producer en composer is die een mix van stijlen vertegenwoordigt die hun roots hebben in Mozambique, Nigeria, Zimbabwe en Congo.  Afrobeat met funky solo’s die vooral knoert hard zijn. Iets wat in deze hal, maar ook tijdens andere acts op het festival opvalt. Waarom moet het zo hard? Jammer, het maakt de kwaliteit van de muziek niet beter.

VuDu in zaal Moses Mulelekwa is een jazz collectief uit Port Elizabeth, in 2009 opgericht door bassist Alec Mackay, om jazz standards te spelen in Radison Blu Hotel in 2009. Later ontwikkelden ze een fusie tussen traditionele Afrikaanse stijlen en moderne urban jazz en braken ze in Zuid-Afrika door met enkele EP’s. Mooie songs, met lead zangeres Sisanda Sunda Myataza, gelardeerd door funky grooves op bas en keys door respectievelijk Grant Allison en Wesley Keet.

Rudy Wells SextetHet eerste plusconcert voor de meer fijngevoelige jazzliefhebbers is in Roosies met het Buddy Wells Sextet. Saxofonist, componist en arrangeur Wells is geboren in Zuid-Afrika en heeft een behoorlijke reputatie in urban jazz, geërfd van  zijn vader, musicus en activist Trevor. Wells werkte samen met grote Afrikaanse sterren als Miriam Mkeba en Abdullah Ibrahim en is vooral sideman, hij heeft nog geen album op zijn eigen naam staan. Altijd in dienst van anderen, maar vanavond is hij dan toch met zijn eigen band op het podium.  Prachtige harmonieën met een Afrikaanse ondertoon en zwoele klanken. De fijnzinnige melodieën doen je wanen op steppen en savannen.  Het werk beschikt over een spirituele warmte en gevoeligheid. Wells verdient zijn eigen album.

De enige Nederlandse artiesten op het festival vormen de mannen van Jameszoo. Het werk van Mitchell van Dinther valt behoorlijk in de smaak bij het Afrikaanse publiek, getuige het enthousiasme dat zij laten zien. Het nummer Soup, ‘why not groovy’ wordt met enige humor gebracht. Een synthese van electric en classic sounds in een stevige saus van bas & ritme (de onverslaanbare Richard Spaven achter de drumkit!!)),  daarnaast saxofonist John Dikeman die op een speelse wijze zijn eigen stemgeluid met dat van z’n sax vermengt en het knappe toetsenwerk door Niels Broos.

De Indische violist Deepak Pandit leerde klassiek viool en traditionele Indische muziek van zijn vader vanaf zijn zesde jaar. Na studie van zowel de Europese traditie in klassieke muziek als de Indische traditie begon hij solo te spelen en werd hij bekend door het begeleiden van en over de hele wereld toeren met de Indische legendarische ghazal zanger Jagjit Singh. In zaal Rosies speelt Pandit onder andere samen met Marcus Wyatt  (trompet), Ranjit Barot (drums) en Romy Brauteseth (bas). Een prachtige fantasierijke mix van oosterse klanken, stevige jazzharmonieën en diepzinnige verstilde passages.

Siya MakuzeniHet concert daarna is van de in Afrika populaire zangeres en tromboniste Siya Makuzeni. Eén van de Afrikaanse toppers die avond. Makuzemi is geboren uit een muzikale familie en ontving al verschillende talentenprijzen. Haar stem is prachtig ontwikkeld met Afro-Xhosa invloeden die je in gedachten brengen naar spirituele Afrikaanse sferen en ze brengt swingende composities van eigen hand, begeleid door haar sextet dat staat als een huis. De bandleden zijn stuk voor stuk grote artiesten. De virtuoze toetsenman Thandi Ntuli en trompettist Sakhile Simani vallen op. De zaal Rosies is helemaal vol. Het nummer New Age van laatste album Out of this World bijvoorbeeld is geweldig, swingend, groovy, net zoals Brazen Dream van dat zelfde album. Een naam om te onthouden voor als ze naar Europa komt, waar ze al enige malen optrad onder andere in Parijs, Wenen en Stockholm.

In de grote hal staat inmiddels Kamasi Washington, met zijn show die we in thuis in Nederland ook gezien hebben, zoals in Eindhoven in 2015 ]. Echter, het geluid laat het hier net zoals eerder optredens in Kippies afweten, veel te hard waardoor er niet veel van overblijft, erg jammer.

De eerste avond wordt afgesloten met verschillende artiesten uit de USA. Om te beginnen met Taylor McFerrin en Marcus Gilmore.  McFerrin begon zijn carrière als backing vocal voor zijn overbekende vader Bobby, maar ontwikkelde al gauw zijn interesse in de electronische muziek en keyboards. Hij werkte samen met Corinne Bailey Rae en Jose James. In Kaapstad is hij met drummer Marcus Gilmore, de kleinzoon van de legendarische drummer Roy Haynes. Ze brengen puslerende grooves met diepe klanken en vleugjes hiphop. De klanken verbeelden geluiden van walvissen die je, als je geluk hebt vijftig kilometer verderop bij Kaap de Goede Hoop in de Oceaan kunt zien zwemmen.

Ook afkomstig van de USA is vocaliste Gretchen Parlato. Ze wordt begeleid door Fabian Almazan op piano, Alan Hampton op drums en haar echtgenoot Mark Guiliana op drums. Wat een trio! Parlato heeft een stem met een zijden zachtheid en virtuoze professionaliteit. Parlato zingt standards als Still Love en Spring is in the Air. Dat laatste had net zo goed Autumn Leaves kunnen zijn met de inzettende herfst op het zuidelijk halfrond. Het is een duo zang plus piano, met heel fraai akkoord werk op de toetsen. Ze sluit af met het vertederende nummer Magnus geïnspireerd door een slaapliedje dat een vijfjarig jongetje zong voor zijn nog ongeboren zusje.