×

Artikel

15 augustus 2014

Bossa Nova

4 niet Brazilianen die bossa wereldfaam brachten: Toots Thielemans

Geschreven door: Dick Hovenga

TootsDeze zomer brengt Written in Music een langdurende special over de bossa nova, naast de samba de meest populaire muziek uit Brazilië. Uit welke culturele en sociale voedingsbodem ontstond bossa nova en welke songschrijvers en muzikanten maakten deze opvallende muziekstroming van de laat jaren 50 wereldberoemd? Deze week in deel 9: Toots Thielemans

Toots Thielemans

Toen in het voorjaar de Braziliaanse pianiste en zangeres Eliane Elias met haar trio in het Bimhuis optrad vertelde ze dat ze net een nieuw album had opgenomen met bossa nova songs (Bossa Nova Stories op Blue Note). Ze vertelde vervolgens dat ze zeer vereerd was geweest dat een van haar helden en een van de sterren van de bossa nova daar aan had meegewerkt. Toen vervolgens de oorspronkelijk uit Brussel afkomstige Toots Thielemans op het podium verscheen ontplofte de zaal bijna. De emoties die de toen 86 jarige Thielemans nog steeds in zijn spel weet te leggen bezorgen doorlopend kippenvel.

Hij is voor de internationale jazz wereld een absolute legende en held. Gestart als gitarist baarde bij vooral opzien als bespeler van de harmonica en speelde hij met alle jazz legendes (van Miles Davis tot Charlie Parker en van Bill Evans, Quincy Jones tot Pat Metheny en Max Roach) en woonde afwisselend in Amerika en Europa. Zijn invloed op de bossa nova in van grote invloed geweest alhoewel deze pas begint te gelden als bossa nova Amerika bereikt begin jaren 60.

Hij speelt vervolgens met Astrud Gilberto, Ivan Lins, Dori Caymmi. Luiz Bonfa en Edu Lobo, om er maar een paar te noemen. Hij speelde ook mee op hun albums en juist ook de Jobim songs pasten perfect bij zijn spel. Jobim was een zeer grote fan van Thielemans. Een zeer belangrijk album maakte hij met zangeres en Braziliaanse legende Elis Regina onder de titel Aquarela do Brasil. Omdat hij in zijn carrière heel graag werd gemotiveerd door geweldige andere artiesten, die zoals hij zei ‘..hem alleen maar beter maakten’, speelde Toots met vrijwel alle Braziliaanse artiesten die er toe doen (of er toe deden).

https://www.youtube.com/watch?v=EN63lc_6Wuk

Brasil ProjectZijn Brasil Project albums, begin jaren 90, waarop alle grote Braziliaanse artiesten maar wat graag aan mee wilden werken, zijn erg belangrijk voor de in die tijd weer volledig opbloeiende bossa nova belangstelling te noemen. Verrassenderwijs nam hij voor die albums maar weinig Jobim tracks op en greep hij vooral terug op de samba en bossa songs van componisten als Lins, Bonfa, Caymmi en jongere helden als Djavan, Caetano Veloso en Gilberto Gil.

Enkele jaren geleden (in 2010) hebben wij met Toots Thielemans gesproken. Lees meer.

Lees in deze langdurende special over de bossa nova verder in deel 3 van dit hoofdstuk: 4 niet Brazilianen die bossa wereldfaam brachten: Cannonball Adderly