Deze zomer brengt Written in Music een langdurende special over de bossa nova, naast de samba de meest populaire muziek uit Brazilië. Uit welke culturele en sociale voedingsbodem ontstond bossa nova en welke songschrijvers en muzikanten maakten deze opvallende muziekstroming van de laat jaren 50 wereldberoemd? Deze week in deel 8: Stan Getz

Toen bossa nova in Brazilië een explosieve ontwikkeling doormaakte waren er een aantal muzikanten die vanuit andere delen van de wereld hun interesse optimaal lieten blijken. Mede door gitarist Charlie Byrd, saxofonisten Stan Getz en in mindere mate ook Cannonball Adderley en zeker harmonica speler Toots Thielemans kreeg bossa nova een wereldpodium. En de mannen worden in Brazilië op handen gedragen.

Stan Getz

Getz werd als Stanley Gayetzki in 1927 geboren uit Oekraïense ouders in Philadelphia, kreeg zijn eerste saxofoon op 13 jarige leeftijd en begon gelijk 8 uur per dag te studeren. Op 16 jarige leeftijd belande hij daardoor al bij de Jack’s Teagarden band en speelde al snel met Nat King Cole en Lionel Hampton. Via Woody Herman belande hij begin jaren 50 in de cool jazz scene waarvan ook Horace Silver en Oscar Peterson deel van uit maakten. Met Dizzy Gillespie en band tourde hij vervolgens als Gillespie/Getz sextet de hele wereld over.

Begin jaren 60 kwam Getz in contact met zijn oude vriend Charlie Byrd die net terug uit Brazilië de bossa nova ontdekt had.  Op initiatief van Byrd namen ze songs uit de bossa nova Songbook op en maakten van de door Jobim en deMoraes geschreven Desafinado een wereldhit. Het album Jazz Samba bleek al net zo’n succes. Met de komst van Jobim en João Gilberto naar Amerika werd Getz gevraagd om, als grote naam in de jazz, de mede initiatiefnemer te zijn. Het album Getz/Gilberto, met daarop het door Astrud Gilberto gezongen The Girl Of Ipanema, bleek een doorslaand wereldsucces en sleepte zowel voor de single als het album een Grammy in de wacht

Voor A Hard Day’s Night van The Beatles. Ook het live album Getz/Gilberto 2 en een live Getz album Getz Au Go Go bleken een groot succes. Getz nam in die periode vele bossa songs met zijn zo karakteristieke warme, lyrische sax geluid op. Een mislukte affaire met Astrud Gilberto deed Getz vervolgens afstand nemen van de bossa nova en bracht hem terug naar de cool jazz. Zijn platenlabel bracht zijn cool jazz albums niet uit in de hoop hem zo te pushen terug te keren naar de bossa nova waar hij zo succesvol in was. Maar Getz verkende vervolgens wederom de jazz, van elektrisch met een echoplex (een geluidvervormer) op zijn sax, naar een akoestische setup. Laat in zijn carrière bereikte hij, in samenwerking met pianist Kenny Burton, nog een keer een nieuwe creatieve piek. Getz overleed op 64 jarige leeftijd.

Lees in deze langdurende special over de bossa nova verder in deel 2 van dit hoofdstuk: 4 niet Brazilianen die bossa wereldfaam brachten: Toots Thielemans