Als er voornamelijk eind dertigers en ouder in een concertzaal staan, weet je dat een band in het geheel niet relevant meer is. Dat betekent echter niet dat de optredende band alle magie verloren heeft. Dat bewijst Massive Attack met een bevlogen optreden op zomaar een woensdagavond in de Ronda zaal in het Utrechtse TivoliVredenburg-complex.

In tegenstelling tot genre-, plaats- en tijdsgenoten Portishead, heeft Massive Attack de stap naar een mythische status bij een jong, nieuw publiek niet weten te maken. Het lijkt ze allerminst te boeien. Het project van Robert ‘3D’ del Naja en Grant ‘Daddy G’ Marshall lijkt vooral op de eigen kompas te varen, zonder daarbij een langetermijnstrategie in het oog te houden. Massive Attack een brengt albums uit wanneer het hen uitkomt (de laatste Heligoland stamt uit 2010) en gaat ook op tournee wanneer ze daar zelf zin in hebben. Zoals nu met een reeks van vier relatief kleine shows in Brussel, Utrecht, Parijs en Londen, om er na een korte pauze na de festivalshows (onder meer PITCH) eerder dit jaar weer even in te komen voor ze naar de Verenigde Staten en Mexico vliegen voor grote shows en festivals.

Het optreden in de Utrechtse Ronda is met 2000 man publiek de kleinste die Massive Attack in jaren heeft gegeven in Nederland en is dan ook stijf uitverkocht. De band gebruikt de relatief intieme setting om niet het meest makkelijke pad te bewandelen. Dat betekent onder meer in de vorm van opener Battlebox 001 starten met een track die de gemiddelde bezoeker niet zal kennen omdat het (nog) niet op een album is verschenen. De pulserende beats, in combinatie met het aanzwellende bandgeluid, maken wel dat de band direct alle aandacht naar zich toe trekt.

Wat volgt is een set waarin nog best een nadruk ligt op de periode rond het laatste album Heligoland, met direct als tweede nummer b-kantje United Snakes en verder in de set tracks als Girl I Love You, Paradise Circus, Psyche en het epische Splitting The Atom. Een gewaagde keus, die prima uitpakt omdat je in de kleinere setting van deze zaal met je neus bovenop een stel muzikanten staat die boven alles heel erg veel plezier hebben in het uitvoeren van het materiaal.

Je ziet dat aan alles. De blikken over en weer tussen met name de regelmatig knap tegen elkaar in werkende drummers/percussionisten, het juichsprongetje van zangeres Martina Topley-Bird na de laatste tonen van het muzikale spervuur dat de nieuwe track Jupiter is, de grijns en opgestoken duimpjes van vocalist Horace Andy als na een intens Angel de volledige zaal lijkt te ontploffen.

Het is lovenswaardig dat Massive Attack zich er sinds hun debuut Blue Lines uit 1991 nooit met een makkelijke show vanaf heeft gemaakt. Goed, de LED-schermen achter de band beginnen wat slijtageplekken te vertonen. De verrassing is daar enigszins uit na ruim een decennium aan gebruik, waarbij net als tijdens eerdere shows de politieke boodschappen je om de oren vliegen, afgewisseld met lokaal (‘Monique Smit wil kinderen’, ‘Coen en Sander doen stemrollen in Maja de Bij-film’) showbizznieuws. Maar muzikaal blijft Massive Attack avontuurlijk, niet alleen door een gewaagde setlist.

Hun muziek leent zich er bij uitstek voor om voor het overgrote deel uit de computer te komen, zonder dat daar ook maar één concertbezoeker commentaar op zou hebben. Toch kiest de band er voor om het overgrote deel live te brengen, met alle risico’s foutjes die er in kunnen sluipen. Wat dan ook nog wel eens gebeurt. Het niet altijd even vlekkeloos spelen draagt echter bij aan de sfeer en al helemaal aan de euforie bij band en publiek als ineens alles zo prachtig op zijn plek valt dat een nummer niet alleen vlekkeloos, maar boven zichzelf uitstijgend wordt uitgevoerd. Dan wordt tijdens een toch al magisch optreden ineens muzikale alchemie bedreven.

Massive Attack
10 september 2014, Ronda, Utrecht:

• Battlebox 001
• United Snakes
• Risingson
• Paradise Circus
• Girl I Love You
• Psyche
• Future Proof
• Teardrop
• Angel
• Jupiter
• Inertia Creeps
• Safe From Harm
• ==============
• Everywhen
• Splitting the Atom
• Unfinished Sympathy