×

Artikel

26 juni 2018

GoGo Penguin op weg naar de muzikale onsterfelijkheid

Geschreven door: Dick Hovenga

Label: Blue Note

Ongelooflijk hoe de mannen van GoGo Penguin tussen het vele toeren sowieso de tijd vonden om een nieuw album op te nemen. Maar het is gelukt: A Humdrum Star ligt nu in de winkels. En het is niet zomaar een nieuw album geworden. Het is een verpletterend goed album geworden. Een meesterwerk. Hoe hebben ze dat nu weer geflikt?

GoGo Penguin

In het vliegtuig naar Manchester vraag ik me maar weer eens af hoe het toch komt dat die stad zulke fascinerende muziek en muzikanten kanten voorbrengt. Zit het in het water? In de lucht? Hoe had de muziekgeschiedenis eruit gezien zonder volslagen originele bands als Joy Division en doorloper New Order, The Smiths, Stone Roses of Oasis? Om GoGo Penguin daar gelijk aan toe te voegen klinkt wel erg robuust, maar het is wel een feit dat het trio de wereld op een grootse manier aan het veroveren is en dat met een zeer originele sound.

Het is nog lang voor het nieuwe album in de winkels ligt als we het Manchester trio spreken. Het zijn koude midden novemberdagen als we bassist Nick Blacka, drummer Rob Turner en Chris Illingworth in het creatieve en coole noordelijke gedeelte van het centrum van de stad treffen. We volgen de band al lang, eigenlijk al vanaf het moment dat ze net hun tweede album V2.0 (in de trio-samenstelling met toen net nieuwkomer Blacka) uit hadden en wij het idee hadden dat er muzikaal iets heel speciaals aan de hand was. De begroeting is dan ook als vrienden en super hartelijk. Een coole koffie- en lunchshop, met dito muziek (de mannen shazammen de electronic tracks die voorbij komen en die ze niet herkennen), is de ideale plek om eens flink bij te praten.

Nick Blaka | GoGo Penguin‘Dit zijn altijd mooie tijden’, vangt Blacka aan. ‘Wij zijn nu echt even klaar met toeren, het nieuwe album is naar de perserij en vanaf begin januari gaan we pas weer de oefenruimte in om ons op de tour voor te bereiden. Even vrij af om met de familie door te brengen’. ‘Al hebben we nu al ontzettend veel zin om weer op tour te gaan en onze nieuwe plaat te spelen’, valt Illingworth gelijk bij. ‘Wij zijn er ontzettend blij mee en zijn heel benieuwd wat de rest van de wereld er van vindt. Eigenlijk zijn we er met onderbreking van concertreeksen waarvan een gedeelte in het teken stonden van Koyaanisqatsi, en een zeer fijne tour van 3 weken door Amerika in het najaar, de rest van het jaar mee bezig geweest. Volledig op ons gemak eigenlijk en zonder druk van buitenaf. Hoe vreemd dat ook mag klinken met het succes dat ons vorige album Man Made Object ten deel viel en het vele spelen was er de rust om aan nieuwe songs te werken en op te nemen. En onze creativiteit neemt gelukkig niet af. Dus als we de oefenruimte of studio induiken komt er een stortvloed aan ideeën los ’.

‘We zijn in januari/februari al begonnen songideeën op te gaan nemen. Waar we voorheen uitweken naar Noord-Wales besloten we nu in Manchester te blijven en hadden we in de Low Four studio’s, gevestigd in de legendarische Old Granada studio’s, onze perfecte plek’, gaat Turner verder. ‘We hebben onze eigen manier van werken. Rob en Chris werken veel meer vanuit het oorspronkelijke manier van met hun instrument songstructuren te verzamelen, ik gebruik dan juist weer technische tools als Logic en Ableton om mijn ideeën vorm te geven. Ondanks het feit dat we nog (veel te) vaak als jazztrio neergezet worden, en dat jazz voor trio mag er nu echt wel een keer af, komen vrijwel al onze composities voort uit de liefde voor electronic. De structuur en opbouw van onze composities hebben een opbouw die meer techno gericht is. Onze bandsamenstelling met piano, contrabas en drums mag er dan jazz uitzien, electronic is onze drijfveer’.

rob‘En al zou je denken dat het juist Rob is die met zijn ritmes de electronic sfeer in de composities aangeeft is het net zo goed de manier waarop ik bas’, pakt Blacka over. ’De manier waarop de contrabas in de electronic muziek gebruikt wordt is echt anders. Ga maar terug naar de drum & bass. De diepte van de sound van de contrabas is de drijvende kracht waarover de ritmes neergelegd worden en de bassist speelt dan altijd volop op het ritme mee of drijf deze op. Zoekt dus zijn eigen weg binnen de ritmes. De toetsen zijn in dat geval de sfeermaker die de warmte aan de track geven. Bij ons is Chris natuurlijk veel meer dan dat. Hij schrijft juist weer melodieën over die dikke bas- en drumsound heen, of komt met hele songstructuren aan waar Rob en ik dan op aansluiten, en dat maakt ons nu juist zo bijzonder denk ik. We zijn alle drie bepalend voor de sound, pakken onze ruimtes maar alles met oog voor het totaalgeluid’.

‘Ik denk dat we op A Humdrum Star het onbevangen plezier met het maken van V2.0 terug hebben gekregen’, vertelt Illingworth. ‘Man Made Object was het album dat we maakten in de tijd dat er een nieuwe platendeal aankwam. Alles voelde nieuw en spannend maar er was ook druk. Ik ben nog steeds heel blij met dat album maar het nieuwe album maakten we veel onbevangener. Het voelde als het maken van V2.0, met de onbevangenheid die we voelden toen Nick net bij de band was en we onze kracht vonden. Echt in alle composities die we voor het nieuwe album schreven en opnamen komen onze persoonlijke kwaliteiten optimaal naar voren en wordt onze bandsound nog nadrukkelijker. Dat is natuurlijk heel erg te danken aan Joe (Reiser) die onze sound als geluidsman niet alleen live maar ook in de studio optimaal laat groeien’. (Reiser wordt door de band als vierde bandlid gezien omdat hij live zo’n indrukwekkend geluid weet neer te zetten en ook in de studio optimaal met de band meedenkt).

Carl Sagan | Cosmos

We hebben het over de titel van het album en die van de composities. ‘Eigenlijk krijgen we nooit vragen of de titels een speciale mening hebben maar ze hebben we degelijk een achtergrond’, zegt Turner. ‘A Humdrum Star komt van een quote van de Amerikaanse astroloog Carl Sagan die in de jaren 80 tv-serie Cosmos de gedenkwaardige regels ‘Who are we? We find that we live on an insignificant planet of a humdrum star lost in the galaxy tucked away in some forgotten corner of a universe in which there are far more galaxies than people’. Maar ook songs als Strid, naar de uitloop van de rivier Wharfe in Yorkshire waar Nick opgroeide en zich heel gelukkig voelde als ze daar met de familie gingen picknicken bij Bolton Abbey, of Transient State, die vernoemd is naar de verwarde staat waarin we zaten toen we door het Shibuy district in Tokio liepen en daar in het Yoyogi park een ware Shinto leefgemeenschap (shrine) zagen’, vertelt Blacka. ‘A Hundred Moons ontstond dan weer uit een soort van aan Eno refererende ambient-achtige sfeer. Die ontstond nadat ik twee dagen achter elkaar naar een Caribische hymne aan het luisteren was en deze me in een soort van trance gebracht had’, vult Turner aan. ‘Het voelde als een kosmische ervaring, vandaar de titel’.

Dat de band in een constante verandering zit mag duidelijk zijn. ‘Er was na Man Made Object zoveel vraag naar concerten en de zalen groeiden zo snel in omvang dat we nog tijden hadden kunnen door toeren’, vertelt Illingworth. ‘Maar daar hadden we geen zin in. Vergeet niet dat we nu al jaren achter elkaar aan het rondreizen zijn, weinig thuis. Het ooit in 2015 als spontaan (tussendoor) project gestarte Koyaanisqatsi, waar wij nieuwe muziek voor schreven (het origineel is natuurlijk de legendarische muziek van Philip Glass), was de perfecte reden om weer eens andere zalen aan te doen. Puur ook omdat we de beelden van de documentairefilm van Godfrey Reggio daar natuurlijk bij wilden. Echt het complete verhaal wilden vertellen’. ‘De muziek die we bij Koyaanisqatsi schreven heeft een behoorlijk andere structuur dan we gewend zijn’, gaat Blacka verder. ‘De muziek moet natuurlijk naadloos aansluiten bij de beelden anders werkt het niet. Daarom is zo’n Koyaanisqatsi concert heel cool maar ook heel inspannend om te doen. Die concerten, waar iedereen vanuit de stoel naar het beeld kijkend onze muziek hoorde, maakten ons in ieder geval weer extra hongerig om met de songs van het nieuwe album bezig te zijn. De vibe van een concert waar iedereen staat en je hard moet werken om het publiek te overtuigen blijft toch van een andere orde, maar is ook gelijk onze grote drijfveer’.

011

Met het werken aan het nieuwe album is daar nu ook ineens de echte eigen oefenruimte. ‘Manchester is onze thuisbasis maar een echte vaste oefenruimte was bar lastig te vinden. De gemeente heeft, met die grote muziekscene die de stad rijk is, een aantal jaren geleden een oude fabriek tot een soort van cultureel centrum omgebouwd waar honderden muzikanten nu een plek hebben gevonden. Wij hebben nu in Wellington House, zoals de plek heet, in de wijk Ancoats, een echte eigen ruimte en dat voelt als een ongelooflijke rijkdom. En het geeft ook rust’, vertelt Turner. ‘Manchester is echt onze stad, niet te groot en niet te klein, en met een geheel eigen culturele en creatieve inslag. Niet zo hectisch en competitief als Londen en met een muziekscene die elkaar goed in de gaten houdt, in elkaar geïnteresseerd is. Daarnaast wonen al onze vrienden hier en veel van onze familie. De perfecte basis dus om straks weer op pad te gaan, de nieuwe songs te spelen en het publiek weer te veroveren. Met de eerste A Humdrum Star concerten begin februari dwars door Engeland in zicht begint de adrenaline alweer boven te komen. We kunnen niet wachten’.

Op de vlucht terug naar Amsterdam , luisterend naar A Humdrum Star, ben ik me nog meer bewust hoe de mannen uit Manchester in de schijnbare luwte niet alleen hun krachten fascinerend verbonden hebben maar wat een meesterwerk ze hebben afgeleverd. Echt elke track is raak en ze volgen elkaar in een prachtig coherente volgorde op. Een echt album dus, zoals Chris Illingworth me op het laatste nog toevertrouwde. Duidelijk is des te meer dat A Humdrum Star het album is waarmee GoGo Penguin de muzikale eeuwigheid in zal gaan en hun plek tussen de grote muzikale Manchester helden aan het verdienen is.

Foto’s: 1: Linda Bujoli; 3: Yvonne Schmedeman; 2 & 4: Nausikaä de Blaauw