×

Interview

29 september 2017

Gary Numan naar het einde der tijden

Geschreven door: Edgar Kruize

Label: BMG

Op zijn album Savage (Songs From A Broken World) schetst Gary Numan een grimmig beeld de mensheid zich na de Apocalyps staande houdt. Terwijl de kans op een nucleaire oorlog groter is dan ooit, en de wereld door orkanen, vloedgolven en droogte ten onder lijkt te gaan, een pijnlijk actueel album. Ook al is het volledig in een sciencefictionsetting geplaatst. Die setting wil Numan verder uitbouwen, zo vertelt hij WrittenInMusic.com.

WiM: Savage (Songs From A Broken World) is je zoveelste sterke album op rij, zou je zelf willen stellen dat je in een creatieve piekperiode zit?
“Oei… dat van jezelf zeggen is gevaarlijk hè? Niet in het minst omdat je dan de lat voor de toekomst hoger legt. Stel een volgend album is minder, zou je moeten zeggen dat een creatieve piek voorbij is. Maar wat ik wel wil zeggen is dat ik lekker in mijn vel zit en heel goed weet wat ik wil bereiken met mijn muziek. Er is een tijd geweest die ik mijn ‘middle years’ noem waarin ik dat niet wist en dat merk je aan de albums die in die periode uitkwamen.”

gary_numan_-_savage_-_songs_of_a_broken_world_-_1200x1200pxWiM: Waar ligt het aan dat je toen stuurloos was en nu weer richting hebt?
“Een combinatie van factoren. Ik zat met mezelf in de knoop, voelde de tijdsgeest niet aan, wist niet goed wat mijn plek was in de muziekwereld, platenmaatschappijen wisten niet wat ze met mij aanmoesten. Dat is lastig voor je zelfvertrouwen. Op een gegeven moment begonnen steeds meer collega’s mij als inspiratiebron te noemen. Ik was er nog niet, maar dat ik waardering kreeg was wel een keerpunt voor me en daardoor voelde ik me steeds vrijer worden.”

WiM: Je hebt Savage (Songs From A Broken World) met behulp van crowdfunding gefinancierd. Geeft het los van een label opnemen de vrijheid die je zocht?
“Dat hoor ik vaker, maar ik wil wel even heel duidelijk maken dat ik een samenwerking heb met BMG en die helpen me echt enorm goed bij de realisatie en promotie van dit album. Zij hebben ook ene stuk financieel risico genomen. Het crowdfunding project heb ik gestart als kers op de taart. Enerzijds om mijn fans van heel dichtbij het opnameproces mee te laten maken en inzicht te geven in wat er komt kijken bij het maken van een album. Anderzijds ook zodat er additioneel budget vrij zou komen om net even een stap verder te kunnen gaan met het opnemen van videoclips, fotosessies voor het artwork en promotie. Dus er zat zeker wel iets van een financieel component aan, maar dat was secundair.”

WiM: Waar zit voor jou dan primair de winst? Een langere aanlooptijd met aandacht voor een album?
“Ik hoop dat het een gevoelskwestie is tussen mijn muziek en de luisteraar. Een grote groep mensen heeft al vroeg ingetekend, zij betaalden zonder iets gehoord te hebben een bedrag voor een album dat zou gaan komen. Ze hebben het volledige proces kunnen volgen, alle ups en downs kunnen meemaken die komen kijken bij het maken van een album, op de eerste rij  gezeten tijdens de goede en slechte dagen. Daardoor hoop ik dat ze een diepere connectie hebben met het werk op het album. Het lijkt er in ieder geval wel op, want ik heb voor mijn gevoel nu echt een betere band met mijn fans dan ooit.”

WiM: Ga je het dus vaker doen?
“Absoluut! En ik ben niet de enige. Als ik om me heen kijk zie ik steeds meer artiesten, ook de écht grote namen, campagnes als deze doen. Het heeft ook echt veel meerwaarde, het gaat veel verder dan een financiële buffer, al geeft die natuurlijk wel extra flexibiliteit. De veel sterkere band tussen fans en de artiest is echt heel interessant. Die band wil ik de komende jaren nauwer aanhalen.”

WiM: Je vorige album Splinter (Songs From A Broken Mind) ging over het verslaan van je eigen demonen. Voor Savage (Songs From A Broken World) kies je een goeddeels fictieve setting. Maar de titels hebben wel beiden een zelfde metrum en een zelfde soort subtitel. Is er een verband tussen de albums?
“Eeeerhm… niet echt…”

WiM: Dat is ergens wel jammer, ik zat te zoeken naar verbindende thema’s.
“Ergens wel he? Hahahaah… het was een dolletje van me. De titel begint ook met een S, Savage heeft evenveel lettergrepen als Splinter, ik had er gewoon lol in om er nog zo’n ‘songs from’ ondertitel in te gooien. Maar je moet er verder niets achter zoeken.”

WiM: Je vorige album was heel persoonlijk. Als er geen connectie is, is deze nieuwe dan geheel fictief?
“Uiteraard niet, het komt allemaal uit mij en de onderliggende zorgen over de wereld die eruit naar voren komen zijn uiteraard de mijne. Op enkele punten kom ‘ik’ wat meer aan de oppervlakte. Bijvoorbeeld in het nummer And It All Began With You is een eerbetoon aan mijn vrouw. Ik heb een heel sterke relatie met haar, zij tilt me op en ook zij is een van de redenen dat ik nu zelfverzekerder muziek maak. In essentie is het een liefdesliedje, dat echter wel voort is gekomen uit de thematiek van het album. Als de wereld vergaat, dan is de kans groot dat zij het net als het overgrote deel van de mensheid niet overleeft, dat mijn kinderen het niet zouden overleven, eventueel in een toekomst mijn kleinkinderen… De gedachte dat een verwoeste wereld dat allemaal uitwist, is ondraaglijk voor me. Of überhaupt als de wereld niet vergaat en er desalniettemin iets met haar of mijn kinderen zou gebeuren. Dat oerinstinct begon ooit bij de liefde voor mijn vrouw. Haar ontmoeten was letterlijk alsof mijn leven pas echt begon en mijn leven eindigt als ze er niet meer is. Dat instinct strekt zich inmiddels uit naar mijn gezin, maar het liedje is een boodschap naar haar toe. Dus het is weldegelijk heel persoonlijk, maar wel passend binnen de albumcontext. Hierin is het nummer als een ‘hallucinatie naar het vorige leven van hoofdpersoon Ruin’ geplaatst.”

WiM: In dat nummer, maar ook elders op het album komt God terug. Je lijkt me op basis van je eerdere werk niet bepaald een religieus persoon.
“Ben ik ook niet, ik ben een atheïst. Religie is iets wat onze samenleving en de mensheid verdeelt en daar heb ik veel moeite mee. Binnen And It All Began With You is het letterlijk een boodschap naar mijn vrouw, die wel gelovig is. ‘Zelfs in iets waar ik niet in geloof blijf ik naast je staan’. Het is in feite een poëtische manier om te zeggen dat ik niet zonder haar kan.”

WiM: Je schept een apocalyptisch wereldbeeld op Savage, is religie volgens jou iets wat op termijn de wereld gaat vernietigen?
“Onenigheid daarover kan het begin van het einde zijn. Maar in feite is het de hele menselijke natuur die uiteindelijk tot onze ondergang kan leiden. Hebzucht, afgunst, we zijn geen fijne wezens en we zijn daarbij ook nog eens ziende blind. We vernietigen met zijn allen iets enorm kwetsbaars en waardevols en waarom? Die laatste vraag vind ik nog het ergste, veel mensen vragen zich het waarom van hun handelen namelijk niet eens meer af…

WiM: Op Savage vel je geen oordeel, je constateert alleen maar wat er kan gebeuren als het einde der tijden zich heeft voltrokken. Ik kom er niet goed uit of ik het nu een hoopvol of hopeloos album vind…
“De wereld die ik schets heeft alle hoop al verloren. Dus het is echt een zwaarmoedig en bijna hopeloos te noemen album. Maar er zijn lichtpuntjes. Het nummer Ghost Nation bijvoorbeeld gaat over een groep mensen die zo vol afgrijzen kijkt naar hoe de overlevende mensheid is geworden, dat ze zich terugtrekken op een bijna onmogelijk te bewonen plek. Liever onder de meest barre omstandigheden proberen te leven en de eigenwaarde behouden, dan zich verlagen tot de gruwelijkheden die elders noodzakelijk zijn om te overleven. ‘We hebben iets waardevols gesloopt, maar we zijn er nog en behouden ons fatsoen’. Dat is een beetje hoopgevend…”

WiM: Op nummers als Pray For The Pain You Serve hoor ik het andere uiterste…
“Niet helemaal, dat nummer gaat inderdaad over mensen die zich om te overleven tot de ergste gruweldaden hebben verlaagd. Tegen het eind van hun leven worden ze echter verscheurd door schuldgevoelens. Ze willen worden gestraft voor hun daden, door een ander, door hun God, door wie of wat dan ook. ‘On my knees I’ll pray to something’ zing ik. Ze hebben inderdaad alle hoop verloren, ze hebben echter nog wel een flard menselijkheid in zich. Ze hebben overleefd, maar tegen welke prijs? Door boete te willen doen voor hetgeen ze hebben gedaan, hopen ze met een relatief schoon geweten te kunnen sterven. Die gedachte sijpelt door naar het afsluitende Broken, dat met een minutenlang instrumentaal stuk start, waarin de luisteraar hopelijk de ruimte heeft om na te denken wat hij of zij gedaan zou hebben, waarna hoofdpersoon Ruin vanaf een heuvel uitkijkt over de woesternij, met de luisteraar naast hem. Hij legt zijn keuzes uit en stelt die zelfde vraag nog eens.”

WiM: Luisteren naar Savage voelt ook daadwerkelijk alsof je met de hoofdpersoon meeloopt door een desolate wereld. Dat bereik je door muzikaal een heel breed palet aan stijlen te omarmen…
“Dat was ook precies de bedoeling, die stijlen symboliseren de verschillende plekken die worden bezocht.”

WiM: Is dat een automatische creatieve reactie op het vorige album? Dat greep je aan het begin bij de strot en liet je pas op het eind weer enigszins naar lucht happen. Op Savage lijkt ondanks de zware kost muzikaal meer lucht ingebouwd.
Splinter moest de luisteraar meenemen naar dezelfde duistere plek waar ik gedurende mijn depressies zat. In die ‘state of mind’ voel je geen nuances meer, dat beklemmende gevoel mocht muzikaal dus niet verdwijnen. Op Savage wilde ik juist wel die nuances aanstippen. De luisteraar moet op een organische manier van de ene naar de andere gemoedstoestand worden gebracht en zodoende heb ik voor het eerst in mijn carrière heel veel tijd uitgetrokken om  de tracklist te bepalen. Niet dat ik er eerder geen aandacht aan gaf, maar de vorige albums vormden zich bijna als vanzelf tijdens het maken. Savage was veel meer een puzzel om het goed te krijgen. Ik wilde het schaarse licht in de nummers precies zo laten schijnen dat het in andere nummers een schaduw wierp.”

WiM: Het thema van Savage (Songs From A Broken World) lijkt me bij uitstek geschikt voor een boek of film. Zoals Neil Young bijvoorbeeld Greendale tot leven bracht. Heb je dat ooit overwogen?
“Absoluut! Ik werk al jaren aan een sciencefictionroman. Dat wil zeggen, ik stapel al jaren ideeën op elkaar. Soms komen die ideeën terug in liedjes, We’re The Unforgiven op Splinter is er zo eentje die ik toen uit de verhalende context heb gehaald en binnen dat album heb verwerkt. Het had in feite ook op Savage kunnen staan. Dus misschien is daar de link die je zocht, hahaha! Hoe dan ook, het is een nooit eindigende stroom ideeën geweest waarvan ik nooit een overkoepelend verhaal heb weten te maken, maar het is echt een droom van me om ooit een heel goed boek te schrijven. Dat kwam er tot nu toe niet omdat ik er nooit de tijd voor heb genomen. Door het werk aan dit album, heb ik gaandeweg wel het verhaal gevonden dat ik wil schrijven. Het karakter dat ik opvoer in My Name Is Ruin blijkt de sleutel. Dus mijn boekplannen zijn gekanaliseerd in dit album en dat leidt er toe dat ik nu eindelijk weet wat ik wil schrijven.”

WiM: Over My Name Is Ruin gesproken, je dochter Persia zingt mee in de track en figureert in de videoclip. Wil je in de toekomst meer met haar of je andere dochters opnemen?
“Alleen als ze het zelf willen en dan het liefst niet in mijn muziek. Ik zou hen willen helpen om hun eigen muziek te ontwikkelen. Mijn dochters Persia en Raven hebben zo veel controle over hun stem, dat zijn echt heel goede zangeressen, zo veel beter dan ik. Ik kan redelijk zingen, maar heb geen controle over mijn stem. Wat Persia laat horen op My Name Is Ruin geeft geen goed beeld van wat ze echt kan. Dochter Echo speelt cello en is fantastisch op de piano. Ze is pas 10 jaar oud en ook zij is nu al beter dan ik ooit geweest ben.”

WiM: Je kijkt jaloers toe?
“Hahahahah! Nee natuurlijk niet! Waarom zou ik jaloers zijn?”

WiM: Nou ja, dat iemand van die leeftijd nu al beter is dan jij na veertig jaar professioneel muzikant zijn…
“Oh zo… Maar ik kan toch niet jaloers zijn op mijn eigen kinderen? Dat zou vreselijk zijn! Nee, vol trots kijk ik naar ze, ik vind het zó bijzonder! Het mooie is dat ik hen nergens toe dwing. Ze kiezen er zelf voor om zich muzikaal te uiten en het enige dat ik als vader kan doen is hen alle ruimte geven om zich te ontplooien. De samenwerking met Persia is dan ook heel organisch verlopen. Ik zat in de studio met een tweede stem te rotzooien en het lukte maar niet. Zij kwam net thuis uit school, stak haar hoofd om de hoek om te zeggen dat ze thuis was en hoorde mij aan het werk. Wat ik aan het doen was klonk nergens naar en toen zij het na begon te zingen dacht ik ‘aha!’ en toen vielen alle puzzelstukjes ineens op zijn plek. Temeer daar het nummer gaat over de ontvoering van een dochter. Als gezegd, ik ben supertrots, maar zou hen liever ondersteunen in hun eigen werk.”

WiM: Veel muzikanten laten hun kinderen liever niet ‘het wereldje’ in gaan, omdat ze weten hoe meedogenloos het kan zijn.
“Daar maak ik me niet zo’n zorgen over. Uiteraard zijn er veel vallen waar je in kan trappen, geloof me ik heb het allemaal wel meegemaakt. Maar hebben ‘gewone’ banen niet ook elk hun risico’s? Mochten mijn dochters ooit echt die wereld in willen, ze zijn nog jong misschien willen ze wel iets heel anders eer ze volwassen zijn, hebben ze in ieder geval een klankbord en iemand die de gevaren kent om hen daar omheen te navigeren.”

WiM: Op 21 oktober spel je in Paradiso. Wordt de komende tournee net zo conceptueel als het album en het potentiële boek?
“Het wordt geen live-opvoering van het album, maar zeker een derde van de set bestaat uit nummers van Savage. Ik ben er namelijk heel trots op. Splinter zal ook en groot deelvan de set in beslag nemen, aangevuld met hits als Are ‘Friends’ Electric, Cars en Metal bijvoorbeeld. Nummers waar ik niet omheen kan. De ‘middle years’ laat ik maar even buiten beschouwing.”

WiM: Omdat daar stiekem niemand op zit te wachten?
“Vooral omdat ik er zelf niet op zit te wachten, eerlijk gezegd. Ik heb de laatste jaren veel lol gekregen in optreden en waarom zou je het voor jezelf verzieken door liedjes op de setlist te zetten die je zelf ook niet echt voelt?”

WiM: Je gaf aan dat je door Savage eindelijk de inspiratie hebt om je eerste boek af te maken, wanneer kunnen we dat verwachten?
“Dat heeft nu de hoogste prioriteit als volgende releaseproject. We gaan echter eerst lang op tournee. De eerste reeks shows hebben we eerst vastgelegd. In november zullen we een tweede en veel grotere tour aankondigen, langs de Verenigde Staten, Zuid-Amerika, Azië en een tweede, grotere ronde door Europa. Ook hebben we plannen om in 2018 eindelijk eens een reeks zomerfestivals te doen. Ik heb in mijn leven nog vrij weinig festivaloptredens gedaan. Hopelijk komt daar verandering in en hopelijk ook op een Nederlands festival. Gedurende de tour hoop ik het boek verder uit te kunnen werken, om het helemaal af te maken als de tournee klaar is. Dan hebben we het inmiddels al over 2019 en dan zou ik eigenlijk ook alweer over een nieuw album moeten gaan denken. Het boek heeft echter voorrang.”

WiM: Ongelooflijk hoe snel de tijd gaat, nietwaar? Toen ik dit interview kreeg aangeboden dacht ik ‘maar ik heb hem toch net gesproken’. Dat bleek inmiddels alweer drie en een half jaar terug te zijn…
“Ik heb recent een wetenschappelijk artikel gelezen, waarin haarfijn werd uitgelegd hoe het komt dat de tijd sneller lijkt te gaan naar mate je ouder wordt. Ik vond dat vreselijk om te lezen! Ik wil niet dat de tijd vliegt, er is nog zo veel te doen!”

WiM: Misschien verklaart die onrust dan toch je creatieve piek?
“Wellicht! Maar op mijn leeftijd betekent het ook dat ik prioriteiten moet gaan stellen en dingen die ik écht wil doen niet op zijn beloop moet laten. Vandaar dat het boek nu prioriteit krijgt, dat wil ik écht maken en wie weet vloeit uit de wereld die ik in mijn hoofd heb ook wel een film of tv-serie voort. Er liggen nog zoveel wegen voor me, dat ik heel bewust nu eerst deze afrit neem. Al blijft muziek uiteraard ook een uitlaatklep. Een dag niet werken, vind ik zonde van mijn tijd. Sommige leeftijdsgenoten liggen graag en dag op de bank of werken naar hun pensioen toe. Ik wil blijven werken. Sterker nog, ik ga steeds harder werken. Elke dag moet lang en vermoeiend zijn. Elke minuut die mij is gegeven, wil ik zo nuttig mogelijk besteden. Zodat ik niets heb verspild als het ooit voorbij is.”

Gary Numan treedt 21 oktober op in Paradiso. De show is onderdeel van het Amsterdam Dance Event festivalprogramma. In het kader van ADE wordt hij op 21 oktober ‘s middags als onderdeel van het conferentieprogramma geïnterviewd in De Brakke Grond door Dave Clarke.