×

Artikel

20 april 2017

Depeche Mode

Depeche Mode: Tienerbandje wordt synthpophitkanon

Geschreven door: Edgar Kruize

Ze zijn zonder twijfel één van de meest baanbrekende en invloedrijke bands die in de jaren tachtig zijn opgenomen. Toch heeft het daar in mei 1980 nog helemaal geen schijn van als vier Britse bleekneuzen op een podium in de aula van de James Hornsby School in Basildon, Essex, hun eerste optreden geven als synthpopband.  Toch timmeren ze dan wel al enkele jaren aan de weg als ambitieuze muzikanten.

Hoewel, ‘ambitieus’ is een groot woord. Andy Fletcher zit met Vince Clarke al sinds 1977 in een bandje. Echte muzikale passie voor wat ze in de jaren die volgen met het post-punk/vroege wave combo No Romance In China doen heeft hij niet. “Ik vroeg me oprecht af wat ik in die band deed”, herinnert Fletcher zich jaren later. “Het was allemaal puur toeval. Ik had een gitaar en ik had een bas en ze hebben me puur daarom ingelijfd.” De late jaren zeventig zijn voor de dan 16- en 17-jarige muzikanten die later wereldfaam zullen gaan halen een tijd van muzikale ontwikkeling. Vince Clarke stroomt door naar de band The Plan, waarmee hij naar eigen zeggen Ultravox tracht te kopiëren. In die band zingt Robert Marlow (later The Peter Pan Effect) en die vormt ruwweg in dezelfde periode een bandje vormt genaamd French Look, waarvoor hij de samenwerking zoekt met onder meer Martin Gore, afkomstig uit het akoestische duo Norman & The Worms. De stoelendans binnen de diverse bandjes gaat begin 1980 verder door als Vince Clarke en Martin Gore samen met Andy Fletcher het combo Composition of Sound vormt. Aanvankelijk is dit een redelijk traditioneel bandje, met Clarke op gitaar (en zang), Fletcher op bas en Gore op synthesizers, maar onder invloed van bands als OMD, The Human League en Kraftwerk gaat het drietal sparen voor meer synthesizers, zodat ze zich met zijn allen op dat elektronische geluid kunnen storten.

French Look en Composition Of Sound bestaan naast elkaar, met Gore als enig overlappend bandlid. Dat maakt dat er lichte spanning ontstaat tussen de ooit goed bevriende frontmannen Marlow en Clarke. Al is die niet langdurig. Op een middag in april 1980 zijn zij gelijktijdig aan het oefenen in de lokalen van de Woodlands School en in het tot oefenhok omgebouwde klaslokaal waar French Look aan het werk is, heeft Dave Gahan zich opgeworpen als technicus. “Nou ja… hij draaide een beetje aan wat knopjes”, aldus Rob Marlow. “In feite zette hij vooral het volume harder of zachter.” Gedurende een jamsessie in april 1980 gooit Gahan er een uitvoering van David Bowies Heroes in en het is Vince Clarke een oefenhok verder die direct de potentie van Gahan ziet. “Ik had hem natuurlijk gewoon in French Look moeten laten zingen, maar daar was ik al frontman”, mijmert Marlow later. “Mijn ego liet dat niet toe…” Die dag is Martin Gore met French Look aan het repeteren en zodoende polst Vince Clarke via Gore of de stem die hij hoorde echt van Gahan was en niet veel later vraagt hij hem om zich bij Composition Of Sound te voegen.

dm1981_03Composition Of Sound verandert na enkele optredens met de nieuwe frontman de naam in Depeche Mode. “Dave deed op dat moment en mode-opleiding en specialiseerde zich in etalage-ontwerp. Hij liep de hele tijd met Franse modebladen rond en we hebben gewoon de naam van zo’n blad gestolen”, aldus Martin Gore. Andy Fletcher heeft vaker gezegd dat het vinden van een bandnaam moeilijker is dan het daadwerkelijk oprichten van een band. “Vandaar dat je zo veel fantastische bands met rare namen hebt. In de loop der jaren hebben we op alle vlakken kritiek gehad, maar nog nooit over onze naam. Dus het is een goede keus geweest.”

Rond de tijd dat de nog piepjonge band voor de verzamel-LP Some Bizzare Album het nummer Photographic opneemt, gaan Vince Clarke en Dave Gahan met demo’s op pad. In tegenstelling tot veel bands die de cassettes opsturen naar platenmaatschappijen, hebben zij de tactiek dat ze persoonlijk aankloppen en ter plekke de tape laten horen. Gahan: “De meeste labels zeiden dan dat we op moesten rotten óf de tape achter moesten laten. Dat deden we niet, dus gingen we weer naar de volgende.” Daniel Miller, oprichter van het Mute-label, had hen op die manier al eens de deur gewezen. Destijds vooral omdat hij chagrijnig was wegens een net ontdekte drukfout op de hoes van een Fad Gadget-release. Naar verluidt zien diverse labels, waar onder het grote Phonogram, wel brood in de band. Maar als Daniel Miller later een optreden van Depeche Mode bijwoont valt het kwartje en hij biedt hen aan voor Mute op te komen nemen. Dit leidt in december 1980, net acht maanden na de vorming van de band, tot de opnames van de eerste single Dreaming Of Me, die in februari 1981 wordt uitgebracht. Het wordt een klein hitje in de Britse hitlijsten en dat maakt tevens dat de tweede single New Life wat meer ruchtbaarheid krijgt. Die doet het nog beter en de band mag komen playbacken in het tv-programma Top Of The Pops. Jong en platzak als de bandleden zijn, hebben ze geen eigen vervoer. Zodoende slepen ze hun synths de trein in en sjouwen ze deze dwars door Londen naar de BBC-studio. Met single nummer drie is het definitief raak. Het aanstekelijke Just Can’t Get Enough is de springplank naar een grootse carrière en doet een grote groep nieuwbakken liefhebbers reikhalzend uitkijken naar het debuutalbum Speak & Spell.