Met de redelijk onverwacht verschenen Ritual Spirit EP, een nieuwe app (Fantom), een nog te verschijnen 2e EP en later dit jaar een nieuw album, is er opeens heel veel Massive Attack turbulentie waar te nemen. Het laatste album Heligoland is ook alweer 6 jaar oud en werd de honger naar nieuw materiaal steeds groter. Dus al die activiteiten komen dan ook als geroepen. En toen ook nog eens een nieuwe tour werd aangekondigd met optredens in Eindhoven en Amsterdam, was er dus volop reden voor een updatecheck om er achter te komen of Massive Attack er nog steeds toe doet. En het Eindhovense Klokgebouw lijkt hiervoor een prima decor te zijn.

Young Fathers, die ook medewerking verleenden aan de Ritual Spirit EP, verzorgden een onderhoudend voorprogramma, maar zoals wel vaker bij support acts het geval is, heeft het ook nu vooral de functie van achtergrondmuziek waarop het goed inpilsen en acclimatiseren is.

En redelijk op tijd was het op het met veel electronica en twee drumkits volgepropte podium weer dringen geblazen door lieden die voor de geluiden van de avond zouden zorgden en werden de posities ingenomen voor de komende twee uur muzikaal vertier. In elk geval herkenden we daar Robert Del Naja, samen met Daddy G de harde kern van Massive Attack. Vader G was nog even aan het chillen en zou pas bij het derde nummer uit de setlist (Risingson) het podium betreden.

De set startte veelbelovend met de relatief onbekende track United Snakes (uit de Heligoland sessies) dat van een straffe en militante beat werd voorzien. De toon werd al meteen gezet: deep & dark. En in combinatie met de hyperactieve projecties gaf de opening van het concert goede hoop voor het verdere verloop van de avond. Zo onverwacht echter als dat het nummer begon, zo abrupt eindige het ook weer en dat gold wel voor meer stukken. En in enkele gevallen (Future Proof, Jupiter, maar ook Risingson) leek er nogal voldoende onbenutte ruimte over te zijn om de muziek nog broeieriger en spannender te laten klinken, maar bleef de verwachte climax meerdere keren uit door al die acute eindes. Het haalde in elk geval veelal de vaart uit het concert.

Een ander verstorend element voor zowel de setlist als de opbouw van de avond waren de te lange pauzes tussen de nummers. En als er al spanning was opgebouwd, dan werd dat door die momenten weer meteen de kop ingedrukt. En alhoewel die onderbrekingen wellicht nodig waren voor allerlei logistieke acties, zoals instrumentwisselingen en het aflossen van de vocale wacht, gaven die momenten veelal een rommelige aanblik. En omdat de live-ervaring van Massive Attack vooral gebaseerd is op een strak georganiseerde totaalbeleving werd dit constant ondermijnd door dergelijke acties. Bij tijd en wijle werd de indruk dan ook gewekt dat de organisatie op het podium nog niet geoptimaliseerd was.

De setlist bestond uit een dwarsdoorsnede van ruim 20 jaar Massive Attack en was het een combinatie van oud en nieuw: Risingson, Teardrop, Angel, Intertia Creeps, Safe From Harm en natuurlijk Unfinished Sympathy waren voor de meeste aanwezigen herkenningspunten. Heligoland tracks als United Snakes, Paradise Circus, Girl I Love You en Psyche moesten het meer hebben van de krachtige uitvoeringen dan van de herkenbaarheid, maar bleek dat vaak onvoldoende te zijn om de set als één geheel te ervaren. Daarvoor was de afstand tussen bekend en minder bekend op gezette momenten toch te groot om de aandacht ononderbroken vast te blijven houden. Wat Massive Attack ook steeds meer parten lijkt te spelen is het feit dat de avond voor een groot deel werd gedragen op nummers, die inmiddels ook twintig jaar oud zijn en waar de band steeds maar op moet terugvallen, omdat de nieuwere tracks blijkbaar niet die impact en kracht hebben om te kunnen dienen als nieuwe ijkpunten in hun oeuvre. Het gevolg hiervan werd tijdens dit concert duidelijk: de vlam sloeg nergens écht heftig in pan, terwijl dat nu net de grote kracht was van een avondje Massive Attack. De kloof tussen vermaard en kennen lag soms wat ver uit elkaar.

Met de release van de Ritual Spirit EP laat Massive Attack nog immer horen over voldoende muzikale relevantie te beschikken en maakt het collectief de jarenlang opgebouwde reputatie nog steeds waar. Of Massive Attack live enige revisie behoeft na het zien van het optreden in het Klokgebouw is nog niet echt te bepalen. Daarvoor is meer veldwerk nodig. Maar op basis van een vergelijk met eerdere optredens was datgene dat in het Klokgebouw werd gepresenteerd minder prikkelend en uitdagend dan wat we op basis van hun autoriteit mochten verwachten. Want tegenwoordig is de combinatie van sleazy audiovisueel vormgegeven politieke boodschappen  in combinatie met veel knipperende verlichting en oorverdovende sounds niet meer voldoende om de boel omver te blazen. Misschien is het wel een mooi moment voor Del Naja en Daddy G(rant Marshall) om 2016 te benutten om Massive Attack en alles wat daarbij hoort te herijken en toekomstbestendig te maken. Want dat er nog steeds ruimte is voor Massive Attack staat buiten kijf.