×

Recensie

Alternative

01 september 2014

Wire – Document And Eyewitness 1979 –

Document And Eyewitness 1979 - 1980

Geschreven door: Edwin Hofman

Uitgebracht door: Pink Flag

Document And Eyewitness 1979 - 1980 Wire Alternative 3 Wire – Document And Eyewitness 1979 – 1980 Written in Music https://writteninmusic.com

“I thought it was quite a jolly evening out”, aldus Wire-gitarist Bruce Gilbert over het geruchtmakende optreden in de Londense Electric Ballroom, op 29 februari 1980. Het merendeel van het aanwezige publiek dacht daar die avond echter heel anders over. De 4-sporen opnamen van Document And Eyewitness laten een uitdagende en compromisloze band horen en een niet-begrijpend, vijandig publiek.

Begin 1980 zat Wire, na drie invloedrijke albums gemaakt te hebben voor Harvest/EMI, zonder label. De band stond te boek als experimenteel en vernieuwend. Hoewel Wire profiteerde van de vrijheid die de punk bood, was de band eigenlijk al postpunk voor de punkgolf goed en wel over haar hoogtepunt heen was. Een paar jaar later, rond 1980, mocht muziek niet alleen ruw zijn, maar vooral ook kunstzinnig, bevreemdend en confronterend. Het was de tijd dat ‘dingen anders doen’ voor veel groepen de norm leek. Niet zelden leidde dit tot spanning en frictie tussen zalen en bands.  Wire trok deze trend in de Electric Ballroom tot in het extreme door en schotelde het publiek – dat voor een groot deel eigenlijk alleen het werk van het nog punkachtige debuut Pink Flag (1977) wilde horen – een conceptueel experiment voor. De band had weliswaar eerder geëxperimenteerd met conceptuele performances – in 1979, in het Jeanetta Cochrane Theatre in Londen – maar vergeleken met deze avond in 1980 was dat allemaal nog vrij conventioneel geweest.

Beïnvloed door het toneel van Brecht, Beckett en Ionescu hield de band zich verre van een rockshow. Het publiek moest verrast en uitgedaagd worden. Wire trok een heel rariteitenkabinet, inclusief figuranten, schermen en bizarre hoofddeksels, het podium op. De lichtshow bleef door omstandigheden beperkt tot louter groen en geel licht. Bekende songs kwamen nauwelijks aan bod. Onbekende en zwaar experimentele muziek des te meer. Publieksfavoriet 12XU kon er nog net vanaf maar werd als onderdeel van de performance aangekondigd door manager Mick Collins, die al snel werd uitgescholden door het publiek. Een track als Zegk Hoqp bestond voornamelijk uit kreten en percussie, hier voor een deel voortgebracht door de leden van Deutsch Amerikanische Freundschaft. De tekst van het Captain Beefheart-achtige Eels Sang Lino, bestond uit allerlei anagrammen van Los Angeles aangevuld met de letters i en n. Tijdens Piano Tuner (Keep Strumming Those Guitars) ging bassist Graham Lewis een gashaard te lijf. Hoewel de registratie van deze bijzondere Wire-avond bij vlagen opwindend luistervoer oplevert, lijdt de release wel onder het ontbreken van het bijbehorende visuele ‘spektakel’. Wat dat betreft is het opvallend dat de band met deze reissue is gekomen. Niet voor niets reageerde Rough Trade’s Geoff Travis op de reissueplannen nog met een welgemeend “They’re completely mad”. 

De opnamen op Document And Eyewitness zijn een wat verknipte weergave van het concert en worden hier en daar gelardeerd door monologen van ‘ooggetuigen’. Hieruit blijkt eens te meer dat band en publiek elkaar vrijwel nergens vonden en de sfeer bij vlagen explosief was. “Oo’s a clever boy then?”, sneert zanger/gitarist Colin Newman naar de zaal tijdens de passage die geboekstaafd werd als Instrumental (Thrown Bottle). Een geschiktere titel kun je niet verzinnen. Een enkele keer klonk de band die avond wat conventioneler, zoals op het uptempo en relatief pakkende Revealing Trade Secrets. Het merendeel van de tracks was echter, zoals gezegd, confronterend en voor het nietsvermoedende publiek moeilijk te volgen, ook al was de show vrij strak geregisseerd. De band wilde zich van zijn meest extreme kant laten zien zodat onder de labelkandidaten het kaf direct van het koren kon worden gescheiden. Dat bleek later niet aan de orde want aanbiedingen van labels zouden voorlopig uitblijven.

Uiteindelijk bracht Rough Trade in juli 1981 de opnamen als elpee uit. Dit tot ongenoegen van Colin Newman, die altijd meer van de muziek uitging dan van de performance en het Electric Ballroom-concert afdeed als ‘a fucking mess’ en daaraan toevoegde: “It was supposed to be performance art, but it all felt a bit forlorn, really, and somewhat desperate. I did not enjoy it at all”. Hij zou later solo een aantal tracks van Document And Eyewitness opnieuw opnemen en uitbrengen. Graham Lewis was echter gematigd positief over het optreden en Bruce Gilbert ging nog verder: “I thought it was very organised… There was no real rehearsal for the performances – the various actions – but they did happen in the right order, and they did happen on time. From my point of view, that’s highly organised. People had their roles mapped out…” De door Rough Trade uitgebrachte plaat ging vergezeld van een 12 inch met daarop opnamen van een boeiend optreden in Londen (Notre Dame Hall ) uit 1979 en een live-versie van de track Heartbeat, opgenomen in Montreux in 1979, toen Wire toerde met Roxy Music. Een aantal tracks van de set in de Notre Dame Hall zouden later voor het album Change Becomes Us (2013) weer worden opgepakt. De pers richtte zich in 1981 echter voornamelijk op de opnamen uit de Electric Ballroom en bleek, zoals te verwachten viel, flink verdeeld. NME noemde de registratie “one of the most compulsive live records in a long time” terwijl Melody Maker geen begrip had voor de ‘smug haranguing of the audience’ en de ‘unintelligent stabs at minimalism and constant whining”.

Deze reissue van Document And Eyewitness kent een tweede cd met daarop (onbekende) studiotracks uit 1979 en 1980 waaronder de latere Rough Trade single Our Swimmer, een akoestische versie van de track Ally In Exile (in een andere vorm ook te vinden op de Notre Dame setlist) en het bijna vijftien minuten klokkende Part Of Our History (emerges). Het is echter het roemruchte optreden in de Electric Ballroom van 29 februari 1980 dat dit dubbelalbum domineert. Dit ontregelende concert betekende feitelijk het einde van de eerste incarnatie van Wire. Een onderhoud met Factory Records was op niets uitgelopen en pas in 1987 zou er – bij het label Mute – een nieuw album van de band verschijnen: The Ideal Copy. Het geluid van de band was inmiddels een stuk milder geworden, maar Wire bleef zonder meer een groep om rekening mee te houden.

Tracklisting Document And Eyewitness:

Disc: 1

  1. 5/10
  2. 12XU (Fragment)
  3. Underwater Experiences
  4. Everything’s Going To Be Nice
  5. Piano Tuner (Keep Strumming Those Guitars)
  6. We Meet Under Tables
  7. ZEGK HOQP
  8. Eastern Standard
  9. Instrumental (Thrown Bottle)
  10. Eels Sang Lino
  11. Revealing Trade Secrets
  12. And Then Coda
  13. Go Ahead
  14. Ally In Exile
  15. Relationship
  16. Underwater Experiences
  17. Witness To The Fact
  18. 2 People In A Room
  19. Our Swimmer
  20. Heartbeat

Disc: 2

  1. Our Swimmer
  2. Midnight Bahnhof Cafe
  3. Second Length (Our Swimmer)
  4. Catapult 30
  5. Ally in Exile
  6. Go Ahead
  7. Remove For Improvement
  8. Over My Head
  9. Safe
  10. Relationship
  11. Underwater Experiences
  12. Eels Sang Lino
  13. Cancel Your Order
  14. Part of Our History (emerges)