Record Store Day. Een hoogdag, zowel voor platenhandelaren als voor muziekliefhebbers die zoals inmiddels gebruikelijk hun zinnen hebben gezet op het binnenrijven van een handvol nieuwe en vooral gelimiteerde hebbedingen, zoals onder meer deze integrale live-uitvoering van Boxer door The National. Op gelimiteerd vinyl, uitgegeven op vierduizend exemplaren wereldwijd.

Hoe het ook zij, The National blijft dezer dagen een van de meest prominente indierockbands. Een status die ze ongetwijfeld mee te danken hebben aan het in 2007 uitgegeven Boxer én vooral aan een uitstekende livereputatie die aangesterkt wordt door festivals niet alleen te headlinen, maar ook door eigenhandig festivals te organiseren en bij te dragen aan allerhande muziekprojecten, gaande van een herwerking van het Grateful Dead erfgoed (Day Of The Dead) tot zijprojectjes als El Vy (Berninger) en Lzndrf (de broers Devendorf). Kortom: The National is met recht en reden momenteel een van de meest hard werkende bands, wat ze lijken te willen verzilveren met de release van Boxer: Live In Brussels.

Toen de groep in het zog van de wereldtournee rond het huidige album Sleep Well Beast België wilde aandoen, werd eerst beslist om twee avonden te spelen in de kleinere, warme en intieme Bozar. Vervolgens kwamen president Obama en diens vrouw Michelle er met de Obama Foundation tussen, iets waar frontman Matt Berninger ook naar verwijst op het album (“got a bearhug from Obama”). Zo werden plotsklaps twee shows in de Bozar verruild voor een enkel optreden in Vorst Nationaal. Een wat ongemakkelijke situatie voor vele fans die hoopten op een intiem optreden van hun favoriete band.

Tevoren werd plots erg duidelijk dat de groep uit Brooklyn die avond iets héél speciaal van zin was. Dat werd dus Boxer integraal. Hoewel het concept steeds vaker opduikt, blijft het vaak iets bijzonder hebben. Overigens: nog zo’n gek idee niet om net dan dat album te gaan hernemen, zo op het moment dat de groep het tienjarig bestaan van het album vierde.

Dik tien jaar later kan je haast niet anders dan vaststellen dat het album nog steeds pal overeind blijft, ook live. Nochtans begint het eerder ingetogen met de voorzichtige pianomotiefjes en introverte mijmeringen van Fake Empire, een van de vele klassiekers uit het oeuvre van de band uit Ohio. Uit het nummer spreekt een gevoel van ontevredenheid met het bestaan. Het idee dat je als individu maar weinig echt zeggenschap hebt over al te veel dingen, wat onder meer resulteert in berusting en de notie dat het bewustzijn van het contrast tussen jezelf en de veel grotere wereld – “we’re half awake in a fake empire” op zich al ontzéttend veel waard is. Het maakt van The National een medestander in donkere en troebele tijden. Iets later duikt Mistaken For Strangers op, ook de titel van de documentaire over de broers Matt en Tom Berninger. Alweer zo’n nummer waarin vriendschappen, schimmige gedachten en tenslotte vervreemding op de voorgrond staan.

Zo valt op dat de onderhuidse spanning niet alleen te vinden is in de afzonderlijke nummers, maar ook als geheel. Het helpt natuurlijk als je een uiterst geroutineerde en doorwinterde touring band als The National hebt, al siert het de band dat ze dat ook heel sterk relativeren. Dat doen ze onder meer tijdens Racing Like A Pro, waar Berninger even kort speelt met die titel als literair experimentje (velen dachten destijds dat het ging over Racing Like A Pronoun). Niet dus, “not true”. Wél: racing like a pro. Zoals in: échte professionals. Het geeft aan hoe de jongens blijven dollen met ambities en het niet altijd even ernstig nemen. The National blijft een hechte, rotsvaste en uiterst stabiele unit, al zullen ze zoals elke grote band op dat niveau ongetwijfeld weleens kleinere of grotere meningsverschillen hebben, alvorens een gulden middenweg of compromis te vinden. Wat in dat verband ook helpt is dat vrijwel elke muzikant zo zijn bezigheden heeft en met verschillende creatieve muzikale projecten bezig is. Dat biedt de noodzakelijke zuurstof om er tegenaan te gaan.

Brainy blijft als vanouds indringend en met het een op marcheerritme terend Squalor Victoria weet de groep met Berninger die zijn hele hebben en houden er haast uitschreeuwt, het glas triomfantelijk heft en een krachtige vuist weet te maken : “squalor victoria ! squalor victoria”. Of neem het fragielere Green Gloves, dat alweer inzichtelijk maakt hoe Boxer heel uitdrukkelijk draait rond persoonlijke relaties en vriendschappen. In sommige gevallen, zoals Slow Show en Apartment Story (dat aangevuurd wordt vanuit het publiek en een van de hoogtepunten van de set vormt), gaat het ook om publieke ruimte en hoe die bijzonder beangstigend kan zijn, waardoor je maar al te graag naar huis wil en al die publieke verwachtingen van je af zetten. De strop wat losser maken, drankje erbij en een ‘slow dumb show’.

Boxer is onmiskenbaar een ‘sad record’, zoals de met een sombere bariton gezegende Berninger stelt. Maar tezelfdertijd biedt net die uitzichtloosheid soms hoop. Er is immers altijd wel ergens een guest room, een plek waar je even op rust kan komen. De enige andere optie is trammelant maken, zoals te horen is tijdens de prinsheerlijke, maar bovenal prikkelende en goed in het oor liggende melodieën van Start A War (met misschien wel de ultieme belofte “I’ll get money / I’ll get funny again”), een song die een explosieve en volledig op springen staande relatie dissecteert. Het is net als het intense Squalor Victoria en het nerveuze, en daarom ook memorabele Ada, hét moment waarop The National even boven zichzelf uittorent en een intense connectie met het talrijk opgekomen publiek maakt.

Dat alles doet ons besluiten: prima liveplaat die evenwel niet volledig overwéldigt, zoals je misschien zou verwachten. Boxer in een integrale live-uitvoering is an sich een intrigerend idee, maar de uitvoeringen liggen mogelijkerwijs té dicht bij de studioversies om echt het verschil te kunnen maken. Zoals de hoes ergens al aangeeft, krijg je hier dus enkel een licht ‘(in/bij)gekleurde’ versie te horen. Een leuk aandenken voor de talloze fans van de groep, maar natuurlijk vooral bedoeld als exclusief hebbedingetje voor zij die erbij waren.

Tracklisting Boxer: Live In Brussels:

Kant A:

1. Fake Empire
2. Mistaken For Strangers
3. Brainy
4. Squalor Victoria
5. Green Gloves
6. Slow Show

Kant B:

1. Apartment Story
2. Start A War
3. Guest Room
4. Racing Like A Pro
5. Ada
6. Gospel