Intimiteit lijkt de sleutel tot het eerste deel van de show van Sigur Rós in Afas Live maandagavond. Waar de band bij de vorige doortocht in (toen nog) de Heineken Music Hall en op Best Kept Secret uitpakte met strijkers en blazers om het geluid te verdiepen, kiest de IJslandse band er ditmaal voor om de focus te houden op het geluid dat ze als drietal kunnen produceren. Zeker gedurende die eerste van twee sets, waarvoor de ruimte die de band zelf inneemt op het immense podium door een slimme opbouw van decorstukken minimaal is, lijkt dat ‘kleine’ een doel. Maar de geluidsorkaan die daarbij bij tijd en wijle wordt geproduceerd staat mijlenver van dat intieme af.

Het dualistische past ergens ook wel. De tour die Sigur Rós op dit moment maakt door Europa is opgebouwd uit twee delen, met een pauze van twintig minuten. Normaliter is zo’n pauze – zeker bij een band als Sigur Rós dat werkt met langgerekte sfeercreaties – een lelijke spelbreker. Ditmaal heeft het echter wel zijn meerwaarde. De band geeft namelijk in feite twee shows weg. De spanningsboog wordt tweemaal op een volledig andere manier gespannen en juist die tweesprong maakt de show in Afas Live spannend. Het is ook opvallend om te zien hoe verschillend muziek de massa kan beïnvloeden en meenemen. Zelden was de Afas Live zo stil als bij aanvang. Wie nog iets durft te zeggen krijgt een ‘shhhh’ naar zijn hoofd geslingerd. De band pakt de toeschouwers bij de strot en laat niet meer los. Werk als Glósóli en E-Bow wordt door de toeschouwers met een snelle juich onthaald, voor er weer in doodse stilte en totale toewijding wordt genoten van de nogal naar binnen gekeerde set van de IJslanders, waarin de gierende finale van Dauðalagið een machtig hoogtepunt is en waarvan de rest zich onder de huid nestelt.

Op de momenten dat Sigur Rós vol uithaalt, gaat het zaalvolume ook mee omhoog en dat komt zeker in de voorste regionen de beleving niet altijd ten goede. Trillingen die zich door je hele lichaam bewegen zijn voor de concertervaring fantastisch. Zodra ze ook de trommelvliezen (te) hard geselen is het niet echt fijn meer. Sigur Rós’ werk moet het juist van de subtiliteit hebben en die gaat in de orkaan van geluid die her en der wordt geproduceerd voor in de zaal verloren, terwijl deze zich geluidstechnisch wel veel beter achterin de zaal ontvouwt.

Wellicht is het ook wel een onderliggende bedoeling om het publiek wat meer op afstand te zetten, want daar komt ook de uitgekiende lichtshow veel beter tot zijn recht. Zeker in het tweede deel, als het relatief ‘kleine’ stukje waar gedurende het eerste uur is gespeeld verruimd is door de zijschermen weg te halen. De band start ditmaal achterop het podium met het vorig jaar uitgebrachte Óveður, dat in een zee van blauw licht wordt opgevoerd en dat ook letterlijk als een zucht van verlichting door de zaal zweeft. De adembenemend prachtige wurggreep van de eerste set maakt plaats voor een meer glorieus aanvoelend geheel en dat heeft direct de weerslag op de beleving en het gedrag van het publiek. Waar het eerste uur nog in stille adoratie werd ondergaan, zie je in set twee mensen voorzichtig dansen en wordt er zelfs op het ritme meegeklapt bij Kveikur.

Sigur Rós laat in Afas Live met twee zorgvuldig opgebouwde sets twee gezichten van zichzelf zien. Met hun onverstaanbare postrock en uitgekiende podiumpresentatie wordt het publiek wederom meegenomen naar werelden waarvan we het bestaan nooit vermoedden. Zoals Sigur Rós dat al bijna twintig jaar doet en zonder uitzondering op verbluffende – doch soms iets te luide – wijze.

Sigur Rós
2 oktober 2017, Afas Live

Set 1:

• Á
• Ekki Múkk
• Glósóli
• E-Bow
• Dauðalagið
• Fljótavík
• Niður
• Varða

Set 2:

• Óveður
• Sæglópur
• Ný Batterí
• Vaka
• Festival
• Kveikur
• Popplagið