×

Artikel

04 november 2018

Le Guess Who? 2018: de Written in Music mix – deel 1

Le Guess Who?Van 8 tot en met 11 november staat Utrecht weer in het teken van het inmiddels internationaal befaamde festival Le Guess Who? Het festival is alweer aan zijn twaalfde editie toe. Written in Music zal verslag doen en geeft in de dagen voorafgaand aan het festival in drie vooruitblikken alvast een aantal tips. Vandaag het eerste deel.

Een stadsbrede viering van geluid van over de hele wereld; met die woorden afficheert het Le Guess Who? Festival (LGW) in Utrecht zich. En wie al eens present tekende weet: daaraan is geen woord gelogen. Want: om geluid draait het, uit alle windstreken, in velerlei soorten en maten en ook in diverse stadia van ‘gearriveerdheid’. En dat gebrek aan eenkennigheid laat zich ook genieten in het feit dat LGW niet per se om muziek draait, dus: voorbijgaat aan de noties van bandjes en dj’s. Het geluid dat vier dagen lang in Utrecht bijeen wordt gebracht is breder en dieper en vooral – zo blijkt, ondanks een bijzonder rijkgeschakeerde variëteit – grenzeloos verbroederend, dwars door taal of afkomst of (sub)cultuur heen.

Vandaag richten we het luistervizier alvast op vijf uitmuntende redenen om van de partij te zijn op LGW.

ONCEIM & Éliane Radigue present Occam Océan

Oké. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: voor velen zal de muziek van Éliane Radigue nauwelijks het predicaat ‘muzikaal’ kunnen wegdragen. Deze grande dame van de hedendaagse gecomponeerde muziek is een van de pioniers en stijlmakers van de langgerekte toon. Haar drone-composities begonnen volledig elektronisch en worden in recentere jaren ook akoestisch uitgevoerd. Steevast rekt Radigue haar abstractie uit tot mystieke lengte, zonder ook maar een seconde vervelend zweverig te worden. Sterker: haar drone grijpt de ziel en brengt deze met de kleinst mogelijke variaties in frequenties tot een intens kalm trillingsgetal dat niemand onberoerd laat. En stel je voor: samen met Gaudeamus presenteert LGW deze wereldtopmuziek in de Domkerk, gespeeld door het experimentele ensemble ONCEIM!

Yves Tumor

Gezelligheid is anders. Ritualistische duivelsuitdrijving komt misschien dichter in de buurt. Of, nu ja: welke duivel dan? Is het niet gewoon de oerschreeuw die de wereld, ons allen, elk atoom bezwangerd heeft en in beweging houdt, maar dan tot de macht-weet-ik-hoeveel? Hoe dan ook: Yves Tumor sneert in het gezicht van je verwachtingen van wat muziek en performance kan zijn. Licht uit en tunnel of cel in. Op plaat schijnt er al een vale, dieprode gloed – live haalt Tumor die ook nog weg. En ben je aan zijn goedertierendheid of nukken overgeleverd en gek genoeg, werpt hij je vooral terug op jezelf. Ieder van ons en het is die lotsverbondenheid die Tumors liveshows zo intens en allesverzengend maakt.

The Avonden

Breekbaar, zoekend, als een wide eyed boy komt Marc van der Horst (ex-Hospital Bombers en Spilt Milk) tevoorschijn uit een Spinvis-achtige droommist. En laten we wel wezen: als je je vernoemt naar een van de allerbeste romans uit de vaderlandse literatuur, heb je al tig strepen voor. Van der Horsts kalme folky nummers meanderen zonder dat er veel gebeurt. Sepiatinten of ‘zacht rood licht’ omfloersen een harde realiteit die The Avonden vakkundig buiten boord houdt met levendige woordspelingen en cryptische dichterlijke zoekplaatjes. Pluspunt: net als bij de Grote Volksschrijver valt bijna ongemerkt zo nu en dan een besmuikte glimlach van je gelaat. Warm aanbevolen, opdat deze Papa M-achtige Nederlandse weelde niet onopgemerkt blijft in het woud van de volle festivalline-up.

DNMF

Goed: het is ook fijn om het stof echt professioneel uit de oren te laten tetteren. Scheelt weer een bezoekje aan de huisarts voor gefruts met een spuit en zo. Kortom: gáán naar DNMF. Oftewel: Dead Neanderthals & Machinefabriek. Nu is de laatstgenoemde gewoonlijk niet zo heel erg van de lawaaistand, maar des te verrassend komt Rutger Zuydervelt tevoorschijn al medestrijder van het monster-sax-en-drums-duo. Chaos en bedachtzaamheid wisselen elkaar af op de twee platen die het onvolprezen Nederlandse Moving Furniture Records het daglicht liet zien. Ja, dan ben je blij dat je na zo’n 20 minuten éven de plaat moet omkeren en naar adem mag happen. Dat is er live nog minder bij. En eigenlijk wil je ook niet dat het pak rammel stopt: een formidabele natuurkracht is het. Je staat erbij, kijkt ernaar en de mond valt wagenwijd open.

graindelavoix performs Carlo Gesualdo – Tenebrae Responsoria (The Complete Cycle)

Handen ineen slaan, werelden bijeen brengen: dat is LGW ten voeten uit. Hedendaags klassiek en metal, power ambient en singer-songwriterfolk, Arabische volkzangers en avantgarde freaks met maskers. En ook: zeventiende eeuwse klanken, want LGW en Festival Oude Muziek werken vanaf dit jaar samen. Half werk is niet des LGW’s en dus wordt uitgepakt. Voor marathonconcert komt graindelavoix, één van de meest vooruitstrevende en radicale (en daardoor bij sommige puristen ook beruchte) vocale gezelschappen uit de oude muziek, weer naar Utrecht. Eerder dit jaar was het ensemble nog artist in residence op het Festival Oude Muziek, nu brengt het de vier uur durende cyclus Tenebrae Responsoria van Gesualdo – intense nachtmuziek vol avontuurlijke harmonie en dissonantie; progressief en alternatief toen en in de handen van graindelavoix nog steeds. Urenlang onwerelds gloeiend kippenvel gegarandeerd.