×

Recensie

Alternative

01 augustus 2017

Laibach

Also Sprach Zarathustra

Geschreven door: Frank Gesink

Uitgebracht door: PIAS

Also Sprach Zarathustra Laibach Alternative 4 Laibach – Also Sprach Zarathustra Written in Music https://writteninmusic.com

Het bevreemdende, politiek satirische Sloveense collectief Laibach is terug. Het voorgaande album Spectre liet Laibach op hun meest toegankelijk horen met invloeden van dance, EBM, lichtvoetige industrial en vleugjes popmuziek. Alsnog klonk het geniepig “Europe is falling apart” en kregen allerlei wereldleiders er van langs. Laibach op zijn meest energiek en positief is nog steeds bitter, cynisch en direct.

Met Also Sprach Zarathustra is die energieke sfeer en toegankelijke muziek weer afgelopen. Het conceptalbum is gebaseerd op het boek van Friedrich Nietzsche met dezelfde naam. Aanvankelijk was Laibachs muziek als ondersteuning voor een theaterstuk wat erop gebaseerd was, maar nu kunnen we daar dus ook in losstaande vorm van genieten, al is het in iets aangepaste vorm. Toch hoor je het theatrale, verhalende er goed in terug. Net als Laibach wordt Friedrich Nietzsche dikwijls verkeerd begrepen, dus dat is iets wat de twee gemeen hebben. De donkere toon en cynische sfeer die het collectief oproept past dus precies bij zijn filosofie. Een filosofie die handelt over de mens die wordt geconfronteerd met het donker en zijn dierlijke instincten. Zoekend naar het goede lijkt de mens boven zichzelf, boven “het mens zijn” uit te moeten stijgen om dat te bereiken. Dit is de manier waarop Laibach het concept over laat komen op de luisteraar. Op het indringende Das Glück gaat de mantra-achtige zang van “Wir haben Das Glück erfunden” samen met het gehijg en gesmak van een dreigend, wild beest. Als je het collectief één ding moet nageven is dat ze de luisteraar zowel de donkere sfeer als het licht goed aan de luisteraar over weten te brengen. Zo heb je al snel het idee dat je de bedoeling van dit album snapt, ook al ken je het bronmateriaal niet. Zo eindigt het album zeer positief en “hemels” met vrouwelijke vocalen en haast Dead Can Dance-achtige sferen op Vor Sonnen-Aufgang. De opdracht is compleet, zo heb je ook als luisteraar door. Afsluiter Von den Drei Verwandlungen laat doormiddel van een drone 7 minuten lang het “opstijgen” horen, zoals waar dikwijls naar gehint wordt op Also Sprach Zarathustra.

Het album kenmerkt zich door donkere muziek, met gaandeweg steeds meer lichtpuntjes Hoe kan het ook anders met zo’n onderwerp. Concept en instrumentatie zijn dus perfect in evenwicht. De helft van dit album bestaat uit instrunmentals: percussie, darkambient, knallende industrialbeats, sub-bass en ook veel bombastische orkestratie. De tracks met tekst kenmerken zich vaak door simpele mantra’s, maar zijn hierdoor wel extra intens en beklemmend. Als sfeerversterkers worden zwaar verdraaide synths ingezet, vliegen beangstigende samples om je oren en is er een prominente rol voor schurende en knarsende metaalklanken. Het vleugje toegankelijkheid dat op Spectre te bespeuren was heeft plaatsgemaakt voor donkere soundscapes in plaats van goed in het gehoor liggende liedjes.

Hiermee lijkt ook de humor weg, wat misschien de vraag oproept: denken we te lichtzinnig over Laibach? Was hun muziek altijd al serieuzer dan wij als luisteraar dachten? Of is dit gewoon een tijdelijke sprong in het ultieme duister (en later licht)? Hoe je het ook wendt of keert: dit is alweer een eigenzinnig en zeer creatief Laibach album. Dat kunstje flikken ze nu al tientallen jaren.



  1. Vor Sonnen-Untergang
  2. Ein Untergang
  3. Die Unschuld I
  4. Ein Verkündiger
  5. Von Gipfel Zu Gipfel
  6. Das Glück
  7. Das Nachtlied I
  8. Das Nachtlied II
  9. Die Unschuld II
  10. Als Geist
  11. Vor Sonnen-Aufgang
  12. Von Den Drei Verwandlungen